Doğal Gaz Nedir? Doğal Gaz Nasıl Oluşur?

Doğal Gaz Nedir?

Doğal gaz yerkabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir çeşit yanıcı gaz karışımıdır Bir petrol türevidir Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci sırayı alır Doğal gazın büyük bölümü (%70-90'ı), Metan gazı (CH4) adı verilen hidrokarbon bileşiğinden oluşur Diğer bileşenleri; etan (C2H6), propan(C3H8), bütan (C4H10) gazlarıdır İçeriğinde eser miktarda karbondioksit (CO2), azot (N2), helyum(He) ve hidrojen sülfür (H2S) de bulunur

Doğal gazı oluşturan hidrokarbon bileşikleri, yeraltındaki petrolün de bileşenleridir Doğal gaz geçmişte petrol üretimi esnasında ortaya çıkan yararsız bir atık olarak görülmüş ve petrol üretim tesislerinde yakılarak uzaklaştırlmıştır Günümüzde ise oldukça değerli ve stratejik bir enerji kaynağı olarak sıklıkla evlerde ve endüstride kullanılmaktadır

Dünya üzerinde Antarktika dışında tüm kıtalarda doğal gaz üretilmektedir Dünyadaki en büyük üretici Bağımsız Devletler Topluluğu'dur ABD, Kanada ve Hollanda ve İran da önemli doğal gaz üreticileri ülkelerdendir

Doğal gazı en verimli ve en ucuz taşıma yöntemi boru hattı kullanımıdır ABD'de büyük bölümü II Dünya Savaşı sırasında döşenmiş yaklaşık 3,2 milyon km doğalgaz boru hattı vardır Bunun yanında doğal gaz basınçlı tanklarda sıvılaştırılmış olarak da taşınabilir Sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) taşıma sırasında çok yüksek basınç altında ve düşük sıcaklıklarda tutulması zorunluluğu, bu taşıma yöntemini boru hattı yöntemine göre daha verimsiz kılmaktadır

Doğal Gaz Nasıl Oluşur?

Doğalgaz yerkabuğunun altında, belli jeolojik oluşumlarla gerçekleşen, metan ve hidrokarbonlardan oluşan yanıcı, renksiz, kokusuz ve havadan hafif bir gaz karışımıdır

Doğalgaz, milyonlarca yıl önce yaşamış bitki ve hayvan artıklarının zamanla yeryüzü kabuğunun derinliklerine gömülüp kimyasal ayrıma uğraması sonucu oluşur Organik madde olarak bilinen bu bitki ve hayvan artıkları doğal süreçler sonucu göl ve okyanuslarla taşınıp, dibe çökerek çamur ve kumla kaplanarak kayalaşır Giderek daha derine gömülen bu organik madde, basınç, sıcaklık ve bir ihtimalle de bakteri ve radyoaktivitenin etkisiyle ayrışarak petrol kömür ve doğalgazı oluşturur

Doğal Gazın İnsan Sağlığına Etkileri

Doğal gaz hidrojenle doymuş karbon molekülü ve bunun katlarıdır Doğada serbest halde ve gaz fazında, genellikle yer altında ve eser miktarda havada bulunur Renksizdir, kokusuzdur Kaçakların insan burnu tarafından fark edilmesi için dağıtımdan önce yapay bir kimyasalla (kokarca kokusu) harman edilir Bilinenin aksine doğal gaz insan için zehirleyici bir gaz değildir Solunduğunda kısa süre içinde baş dönmesi ve denge kaybı, bir süre sonra da bayılma ve ölüm gerçekleşir Bunun nedeni ise zehirlenme değil oksijen solunumunun durmasıdır Doğal gazın havadan hafif olması sonucu solunduğunda ciğerlerde ince bir film tabakası oluşturup alveol yüzeylerini kaplar ve havayla teması keser Nefes alıp verme devam etse de oksijen ciğerler tarafından emilemez ve beyindeki oksijen miktarının azalması sonucu önce baş dönmesi ve baygınlık, ardından da ölüm gerçekleşir Medyada ve halk arasında doğal gaz zehirlenmesi olarak geçen vakalar aslında boğulma vakalarıdır Kişi doğal gaza maruz kalmışsa hemen temiz havaya çıkarılmalı, yere sırtüstü yatırılıp gövde 45 derece yana çevrilerek derin soluma yaptırılarak ciğer içindeki gazın dışarı çıkarılması sağlanmalıdır

Doğal gaz doğada sıvı fazında bulunmaz, kaynama noktası -1616°C'dir 254 litrelik doğal gaz yüksek basınç ile sıvı hale getirilerek 22 litreye kadar sıkıştırılabilir Bu sıvı fazı ile temas oluşursa deride ciddi soğuk yanıkları oluşur