Dilimizdeki Dini Motifler İle İlgili Şiir

Dilimizdeki dini motifler ile ilgili şiir

Türkler İslam dinine girdikten sonra ona bağlılıkları ve sevgileri o kadar artmıştır ki, İslam’a ait her şeyi kendi öz malı olarak benimsemişlerdir Kur'an-ı Kerim, diğer milletlerde olduğu gibi Türkler üzerinde de büyük etki oluşturmuş, Türkler, Kur'an’ın ifade gücüne, edebî inceliğine hayran olmuşlardır Bu sevgi, Kur’an’ı öğrenmek ve öğretmekle ilgili Peygamberimizin teşvik edici sözleri ile birleşince Türkler hem onu okumak, hem de onun dili olan Arapça’yı çocuklarına öğretmek amacıyla mektepler, medreseler kurmuşlardır Kur’an ve Arapça üzerine yapılan yoğun eğitim, Arapça’nın bazı kelimelerinin Türkçe’ye geçmesine ve zaman içinde Türkçeleşmesine neden olmuştur ki bu kelimelerin büyük çoğunluğu dinî kavramlardır

Örneğin, Kur'an’ın birçok ayetinde kullanılan “akıl” kelimesi İslam dinî içinde başlı başına bir kavram olduğu için, Türkçe’ye geçmiş, Türkler bu kelimeyi kendilerine mal edip bundan yirmi kadar deyim üretmişlerdir “Din, iman, kader, kaza, cennet, cehennem, kurban” kelimeleri aynı şekilde Arapça kökenli kelimeler olup sonradan Türkçeleşmiştir

Türkçe’mizde dinî anlam içeren kelimeler çoktur Örneğin “alınyazısı” Türkçe bir kelime olup kaderi anlatır; kader dinî inançlar içinde geniş anlamları olan bir kelimedir “İnşallah, Allahaısmarladık, Allah’a emanet, maazallah, maşallah, selamünaleyküm, aleykümselam, Allah’a şükür” ve daha birçokları arka planında derin İslamî anlamları ifade eden, sıkça söylediğimiz sözlerdir



Tasavvuf edebiyatı dilimize dinî motifleri kazandıran en önemli kaynaklardan birisidir Bu yolla gelen sözcükler kendi alanı içinde bambaşka bir dünya oluşturmuştur

Dilin önemli bir alanı da yazıdır Türkler Arap harfleriyle o kadar haşir neşir olmuşlardır ki, bu yazıyı bizzat Arapların kendisinden bile daha güzel yazmaya başlamışlardır Kur’an’ın okunmasını yaygınlaştırmak için onu en güzel ve en okunaklı bir biçimde yazmışlar ve yazılan bu Kur'an nüshalarını bütün İslam alemine yaymışlardır Bu sebeple Müslüman dünyada: “Kur’an Kutsal Topraklarda indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı” sözü meşhur olmuştur

“Hat sanatına hak ettiği değeri vermek, Osmanlı Türklerine nasip olmuştur Gerçekten Kur’an mucizesi bir sanat şaheseri olarak kağıt üzerine İstanbul’da aksetmiştir İslam Peygamberinin söz incileri olan hadisler de yine bu beldede inci misali yazılagelmiştir” (M Uğur Derman, Hat Sanatında Türklerin Yeri, (İslam Sanatında Türkler) s 53-55)

Dil, insanın inançlarını ifade edebilme aracı olmasından dolayı dinî motifler dildeki yerini alır Dinî motifler dili geliştirir, anlam zenginliği ve derinliği katar

Anlatım: Dr Ali Kuzudişli