Fizikte Süpersimetri

Fizikte Süpersimetri

SÜPERSİMETRİ KURTARICI MI?

Sicim teorisinin doğal uzunluk ölçeğini parçacık deneylerinde doğrudan ölçmek son derece küçük olup, sicim teorisinin günümüz teknolojisi yada yakın gelecek teknolojisi ile ölçülebilmesi üzerine görüşler vardır Sicim teorisinin öngörülerinden biri, yüksek enerji ölçeklerinde maddeyi oluşturan (fermiyonlar ve diğerleri) bir partner (eş) parçacık ve bir kuvvet (bir bozon) ileten her parçacığı veren bir simetrinin varlığını görmeye başlamasıdır Madde ve kuvvetler arasındaki bu simetriye süpersimetri denir Partner parçacıklara da süperpartnerler denir

Kuvveti ilettiği bilinen parçacıklar ve onların mümkün süper-eşleri:

Büyük birleştirme simetri kırılma ölçeği Birleşik ayar simetrisinin kırıldığı ve kalan simetrilerin Standart Modelin üç ayar grubuna ayrıldığı kütle ölçeği, yaklaşık 1016 GeV olacaktır Elektro-zayıf ölçek, günümüz parçacık fiziği deneylerinde, parçacık fiziğindeki Standart Modelin yaptığı öngörülerle son derece iyi uyuşan kütle ölçeği, yaklaşık 100 GeV ile 1TeV arasındadır

Deneysel belirleme için en ümit verici gözüken süper sicim teorisinin niteliği süper simetridir Süper simetri kırılması ve daha yüksek boyutların yoğunlaşması (compactification) bizim hızlandırıcı dedektörlerde gözlediğimiz düşük enerji fiziğini vermesi için birlikte çalışılmalıdır Genelde brane-dünya modelleri süpersicim Kaluza-Klein katılaştırma modellerinden çok farklıdır, çünkü Planck ve elektro-zayıf ölçek arasında öyle çok adım olmasını gerektirmiyor Planck ve elektro-zayıf ölçek arasındaki büyük farka “ayar hiyerarşi problemi” denir

Süper simetri esasen parçacık fizikçilerini ilgilendiriyor, çünkü o bu probleme hitap eder Fakat birkaç brane-dünya modeli, brane geometrinin sağlam olması için, süper simetriye ihtiyaç duyar Eğer süper simetri gelecek jenerasyonda parçacık fizik deneylerinde belirlenirse, o zaman süper simetri fiziğinin detaylarının söyleyeceği çok şey olacaktır Umut ediliyor ki, bu detaylar; süper sicim modelinin altında yatan şeyin ve iç uzaya azıcık yuvarlanan ekstra uzay boyutlarının Kaluza-Klein katılaştırılmasının var olup olmadığını, ya da bizim hep daha yüksek boyutlu bir evrenin duvarı üzerinde dört boyut içinde yaşayıp yaşamadığımız hakkında bir şeyler söyleyecek…