Dilimiz Yazıldığı Gibi Okunmaz

Dilimiz Yazıldığı Gibi Okunmaz

Türkçe, yazıldığı gibi okunan bir dil değildir Tüm dünya dillerinde olduğu gibi, Türkçe’de de standart konuşma dili kuralları bulunmaktadır Aşağıda, bu kuralların bazılarına ilişkin açıklayıcı bilgiler ve örnek sözcükler bulacaksınız:

Kaynaşma ünsüzlerinden <y>, eylem köklü bir sözcükte bulunuyorsa konuşma dilinde kendisinden önceki ünlü daralır

Örnek:

arayan – arıyan,

gelmeyen – gelmiyen,

olmayan – olmıyan,

görmeyen – görmiyen gibi

Gelecek zaman eki [AcAk], konuşma dilinde c’den önceki ünlünün daraltımıyla sesletilir

Örnek:

yapacak – yapıcak,

gelecek – gelicek,

olacak – olucak,

dönecek – dönücek,

duracak – durucak,

gülecek – gülücek gibi

Kaynaşma ünsüzü <y> ile gelecek zaman eki [AcAk] birlikte kullanıldığında, konuşma dilinde <y>’den önceki ünlü daralır, y ile c arasındaki ünlü düşer

Örnek:

arayacak – arıycak,

gelmeyecek – gelmiycek,

olmayacak – olmıycak,

görmeyecek – görmiycek,

duymayacak – duymıycak,

bükülmeyecek – bükülmiycek gibi

Ulama: Bir sözcük ünsüzle bitiyorsa, onu izleyen sözcük ünlüyle başlıyorsa, durak yoksa ya da ulamanın etkisiyle anlam farklılığı olmuyorsa, ünsüzle ünlüyle birleştirilerek sesletilir Daha sonra, öğretmenin örnekler yazıp ulama yapılacak yerlerin altını çizmesi

Örnek:

kalem almak,

top oynamak,

çay içmek,

ekmek almak,

dün akşam,

sonuç olarak

Türkçede bazı sözcüklerde ses düşmesi görülebilir Bunlardan bazıları şunlardır: Burada, şurada, orada, nerede, içeride, dışarıda Bu sözcüklerin okunuşları burda, şurda, orda, nerde, içerde, dışarda biçimindedirHaber metinlerinde, resmi ya da bilimsel nitelik taşıyan metinlerin aktarımında bu kural uygulanmaz