Hastalanmadan Yaşamak Mümkün Mü?

Hastalanmadan yaşamak mümkün mü?

PROF DR OSMAN MÜFTÜOĞLU

Hastalıkları önlemek tedaviden çok daha ucuz ve kolay bir iştir

Örneğin kalp krizini önlemek ya da koroner arter hastalığına bağlı bir kalp yetmezliğini engellemek, bypass ameliyatı, stend uygulaması ya da kalp nakli yapmaktan çok daha akılcı bir yaklaşım tarzıdır

Sadece beslenme ile ilgili basit bazı tedbirlerin bile kanserleri önlemede en az %40 etkili olduğu anlaşılıyor

Bellek problemlerinden korunmak istiyorsanız kanınızda B-12 vitamini seviyenizi iyi izlemeli, bu vitaminden daha zengin bir beslenme planı oluşturmanın yollarını bulmalısınız Daha çok okumalı, yazmalı, çizmeli, problem çözmelisiniz

Eğer omega- 3 desteği alıyorsanız bellek problemi yaşama ihtimaliniz daha da azalıyor Bu destekler sizi damar sertliği ve romatizmal sorunlardan da koruyabiliyor

Kafa travmalarından korunduğunuzda Parkinson riskiniz düşüyor D vitamini desteği kanseri, enfeksiyonları, kemik kırılmalarını engelleyebiliyor

Kalsiyumdan zengin beslenirseniz osteoporoz olasılığı bir hayli azalıyor Düzenli egzersiz kilo almayı, hipertansiyonu, diyabeti, kanseri engelleyebiliyor

Bu örnekleri çoğaltmamız mümkün

Bunların anlamı da şu: Koruyucu tıp hem mevcut sağlığınızı korumanız ve güçlendirmeniz hem de hastalıklardan özellikle kronik hastalıklardan korunup, daha sağlıklı ve uzun bir ömür sürmeniz için çok ama çok doğru bir yaklaşım tarzı

İşte bu nedenle koruyucu tıbbi yaklaşımlar yani “Preventive tıp” –ikinci P- sağlıklı, huzurlu ve uzun bir ömür için çok ama çok önemli bir nokta

KİŞİYE ÖZEL TEDAVİLER

Sağlıklı ve uzun bir yaşam için olmazsa olmazlardan birinin de mevcut sağlık sorunlarının çözümünü kişiselleştirmeden, “kişiye özel” hale getirmeden- “Üçüncü P”den geçtiği anlaşılıyor Aslında bu da yeni bir yol değil Binlerce yıl önce Hipokrat tıbbı, İbni Sina tıbbı koruyucu tıbbın önemini keşfettiği gibi aynı dönemlerde kişiye özel tıp uygulamalarının da önemini çoktan keşfetmişti Bana göre bunun en önemli şahidi de tıbbın binlerce yıldır kullandığı “hastalık yok, hasta vardır” deyişidir Bu deyim, her sağlık sorununu aslında her kişi için farklı ve özel dönemleri işaretleri ve çözümleri olduğunu anlatır

Sağlık sorunlarından korunma, sağlık risklerini belirleme ve sağlık için çözümler üretmede kişiye özel yaklaşımlar son yıllarda özellikle genetik biliminin desteğiyle müthiş atılımlar kaydetti Aynı ilaç kimi hastada etkili iken kiminde etkisiz kalabiliyor Bir ilaç bir hastada örneğin 10 mg’’lık dozla etkiliyken diğerinde 2 mg’lık dozlar bile yeterli, fazlası toksik olabiliyor Kısacası tıbbi tetkikler ya da tedaviler planlanırken kişiye özel çözümler üretmek çok ama çok önemli bir nokta

ÖRNEK 1

POLYMED: İLAÇ BESİNLER

Sağlığı korumada beslenme tercihinin önemini gösteren birçok çalışma var ama bana göre en ilginçlerinden biri Hollanda’da Erasmus Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmadır Bu çalışmada farklı yiyeceklerin bir arada alınmasının kalp damar hastalıkları bakımından sağladığı avantajlar yani “koruyucu güç” araştırılmıştır Araştırmaya göre kalbe iyi gelen besinlere ağırlık veren bir beslenme planı 50 yaşın üzerindeki erkeklerin ömrünü 6 yıl, kadınların ömrünü 5 yıl uzatıyor: Listede şu besinler var: Bitter çikolata (günde 100 gr), meyve ve sebze (günde 400 gr), sarımsak, badem, (günde 70 gr), balık ve kırmızı şarap

ÖRNEK 2

DİYETLE TEDAVİ

Benzer bir çalışmayı birkaç yıl önce Cleveland Clinic doktorlarından Dr Essetyn yapmış Bu çalışma daha da enteresan Dr Essetyn çoğu doktor olan 29 hastasına 4 yıl süre ile özel bir diyet uygulamış: Diyet tamamen yağsız ve şekersiz bir beslenme planından oluşuyor Daha önceden hepsi kalp krizi geçirmiş ve kalp damarları ileri derecede tıkanmış olan bu sorunlu hastalarda 4 yıl sonra çekilen koroner anjiyografilerde hepsinin daralmış ya da tıkanmış kalp damarları açılmıştır

ÖRNEK 3

ÖMRÜ UZATAN BESİNLER

Leeds Üniversitesi (İngiltere) Gıda Bilimi Bölümü’nde Prof Garry Williamson ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışma var Dr Williamson ve arkadaşları “hangi gıdaları düzenli olarak tüketirsek ömrümüze katkı sağlarız?” sorusuna yanıt aramışlar Kiraz, kızılcık, şeftali, erik, ahududu, çilek, böğürtlen, kırmızı üzüm, portakal, elma, domates, ıspanak, yeşil ve siyah çay ile doğal kepekten oluşan bir liste yapmışlar Bence bu fena bir liste değil ama bu listeye bize özel bazı eklemeler yapmamız gerekiyor Bu listenin en başına zeytinyağını yerleştirmekte fayda var Listeye ceviz, fındık, badem, susam, yoğurt, hatta kefiri de eklemek gerekiyor Bulgur, kuru fasulye (mümkünse kırmızısı), nohut ve mercimek ile balık da bu listede yer almalı Ayrıca kayısıyı da unutmamalı

LİSTEYE BUNLARI DA EKLEYİN

Bu liste hala kesik! Listenin hala eksik olmasının birden çok nedeni var Sağlıklı ve uzun yaşamayı düşününce hepimizin aklına her şeyden önce ne yiyip içeceğimiz geliyor Oysa birçok ülkede farklı merkezlerde yapılan binlerce araştırmanın gösterdiği gibi sağlıklı ve uzun yaşamak, iyi ve güzel yaşlanmak için sadece bedeni beslemeniz yetmiyor Ruhunuzu da beslemeyi ihmal etmemeniz gerekiyor Bunun için ayrı bir “ruh besleyicisi duygular” listesi yapmanız şart! Bu listede en başlara hoşgörüyü, iyimserliği, affediciliği, sevgiyi, paylaşmayı, yardımseverliği, dostluğu, arkadaşlığı koymanız gerekiyor Keyifli, huzurlu bir yaşam kurmayı, dostlar, akrabalar, hemşeriler ve bütün insanlarla iyi ilişkiler oluşturmayı da mutlaka eklemelisiniz

BUNLAR DA LAZIM!

İyi ve sağlıklı yaşlanmanın daha birçok anahtarı var Bunlardan biri de sağlığına özen göstermek Zararlı şeylerden uzak durup olabildiğince temiz bir çevrede yaşamaya gayret etmek, sağlık kontrollerini ihmal etmemek ve sağlık sorunlarını geciktirmeden çözmek de bu listelerin içinde mutlaka yer bulmalı

Ben kendi adıma mükemmel sağlık ve iyi yaşlanma deyimlerinden bir değil, birden çok şey anlıyorum İyi yaşlanmanın içine sadece bedensel değil, duygusal beslenmeyi, maneviyatı güçlendirmeyi, sağlığına özen göstermeyi, uykusuna, fiziksel aktivitesine, kilosuna, kişisel gelişimine, beden-ruh ilişkisine, duygusal güçlenmesine dikkat etmeyi de eklemek gerektiğine inanıyorum İyi, güzel, huzurlu bir yaşamın sadece genlerinizde yazılı şifrelerce belirlendiğini ya da önemli ölçüde tesadüflere bağlı olduğunu sanmıyorum Tabiî ki bunların da rolü var ama mükemmel sağlık ve iyi yaşlanmak önemli ölçüde bizim elimizdedir