Prof. Dr. Sinsi
|
İsırgan Otu İle Yemek
Isırgan otu ile yemek
Çocukluğunda bir çok kişinin bacağını ısırgan dalamıştır Hatta bazı kişilerin çocukluk anılarında bacaklarına ısırgan otu vurularak cezalandırılma da yer alır Bundan dolayı ısırganın pek de iyi bir şöhreti yoktur Ama, yararlarını bilenler, dalamasına aldırmazlar İlkbaharda tarla kenarlarından, duvar diplerinden, viraneliklerden ısırgan toplarlar Tabiî eldiven ile Isırgan otunun dalları ve yapraklarındaki dalayıcı tüylerinde serbest formik asit bulunur Bitkiye temas eden cildin yanması, kızarıp kabarmasına, evvelce bu asidin sebep olduğu sanılırdı Şimdi, bu etkinin tüylerde bulunan histamin ve asetilkolinden ileri geldiği anlaşılmış bulunuyor Belki de bir savunma mekanizması olan bu özelliğinden dolayı, ısırganın yabana atılması haksızlık olur Çünkü o, aynı zamanda insan sağlığı için de bir savunmacı Doğal antiromatizmal Farmakolog Prof Dr Tuhan Baytop'un "Türkiye'de bitkiler ile tedavi" adlı kitabında, ısırgan yaprakları ve köklerinin dahilen kan temizleyici, idrar söktürücü, iştah açıcı olarak kullanıldığı yazılı Romatizma ağrılarını gidermek için, taze ısırgan otunun ağrıyan yerlere sürülmesi de, aynı kitapta tavsiye ediliyor Çok eski zamanlardan beri, halk hekimliğinde antiromatizmal olarak ısırgan otu kullanılır Hatta, bacaklarını ısırgan dalamış çocukların ileride romatizmaya yakalanmayacakları söylenir Vikingler, fırtına sırasında eve yıldırım isabet etmemesi için, Fırtına Tanrısı'na adak olarak ısırgan otlarını ateşe atarlarmış Ateşe atmayıp da tencereye atsalardı, belki yıldırımdan değil ama, İskandinavya soğuğunda romatizma olmaktan korunabilirlermiş Halk hekimliğinde ısırganın başka kullanım alanları da var Özellikle sütü gelmeyen veya az gelen annelerin sütünü getirmek, âdet kanamalarını hafifletmek, basit kanamaları durdurmak, ağız mukozası ve diş eti iltihaplarını gidermek, ergenlik sivilcelerini yok etmek, saç dökülmesini önlemek için ısırgandan yararlanılır Şifalı bitki uzmanı Maurice Mességué, güzellik kremlerinde de ısırgan kullanmış; "Belki de şimdi güzel hanımlar kremlerimde ısırgan olduğunu öğrenince onları bir daha kullanmamaya karar verirler" diyor 1993 yılında İzmir'de yapılan X Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı'nda, ısırgan tohumu yağının antienflamatuvar (iltihabı önleyici) etkisine ilişkin bir bildiri verilmiş Vikingler'in güç kaynağı Çok eski zamanlardan beri, ısırganın insana güç verdiği de kabul edilir Vikingler, ısırgan sapları taşımanın, insana cesaret, güç ve direnç kazandırdığına inanırlarmış Isırgan, sadece insanlar için değil, hayvanlar için de güç kaynağı Maurice Mességué, yaşlı, güçsüz köpeklerine ısırgan verdiğini yazıyor Aşçılar Birliği Başkanı Aydın Yılmaz Usta da, Mengen'in Kuzgül köyünde, hindi yavrularının, bacakları güçlensin diye, kıyılmış ısırgan ve kepek karışımı ile beslendiğini söylüyor Isırganın verdiği güce cinsel güç de dahil MÖ 1 yüzyılda yaşamış Latin şairi Ovidius, "Ars amatoria" adlı eserinde ısırgan içeren bir kuvvet macununun reçetesini vermiş Neron döneminde yaşamış Latin şairi Petronius da, Romalı bir rahibenin (çok tanrılı olsa gerek), erkekleri azdırmak için ısırgan ile kamçıladığını yazmış Maurice Mességué'nin bu konudaki bir tanıklığı daha da ilginç Yüz yaşını geçmiş bir Gaskonyalı, çırılçıplak ısırgan otlarının arasına girer, yatıp yuvarlanırmış Bu ihtiyarın kadınlara pek düşkün olduğu bilinirmiş Isırgandan kuvvet macunu yapmak çok kolay Isırgan tohumu havanda dövülüp bal ile karıştırılınca, macun oluyor Bu macundan günde 2-3 çay kaşığı alınabilirmiş Bir günde alınacak ısırgan tohumu miktarı 8-10 gramı geçmemeli imiş Isırgan otunun genç sürgünleri ve yaprakları, pişirildiği zaman, dalayıcılığını yitirir; ıspanak gibi yenilebilen bir sebze olur Kurutulduğu zaman da, yemeği yapılabilir Kurutulup ufalanmış ısırgan, çay gibi demlenebilir Britanya'nın bazı bölgelerinde ısırgandan bira bile yaparlar Isırgan, 10-15 dakika haşlanıp süzüldükten sonra, üzerine zeytinyağı ve limon suyu gezdirilince, salata gibi yenebilir Tek başına veya yumurta ile birlikte kavrulduktan sonra, üzerine yoğurt dökülünce lezzetli bir yemek olur Isırgandan yapılan yemeklerin en bilineni ve en yaygını, ısırgan çorbasıdır Böreği de yapılır Isırganlı börek Aydın Yılmaz Usta, profesyonel aşçılar için yazdığı kitapta ısırgan otlu sebzeli çayır böreği adlı bir böreğin tarifini vermiş Gerekli malzemeyi 6 kişilik börek için hesaplamış Böreğin içi için 500 gr haşlanmış ve doğranmış ısırgan otu, 200 gr ince doğranmış soğan, 100 gr zeytinyağı, 1 çay bardağı süt, 500 gr çapraz ince doğranmış pırasa, 2 adet yumurta, 1 çay kaşığı karabiber ve tuz; börek hamuru için de, 600 gr un, 300 gr yoğurt, 2 yumurta, tuz ve su gerekli Önce iç hazırlanacak Tencereye zeytinyağı koyulup kızdırılacak Soğan koyulup bir iki karıştırıldıktan sonra pırasa ve daha sonra da ısırgan eklenip karıştırılacak Yumurta, süt, karabiber, tuz katılıp bir kaynatmada ateşten alınacak İç bir kenarda soğutulurken, hamur hazırlanacak
|