Bir Fazlı Motorlar

Çok geniş kullanma sahası olan küçük motorlar bir fazlı olarak yapılırlar Bir fazlı motorlar genellikle bir beygir ve daha küçük güçte olurlar Evlerde kullanılan elektrikli cihazların motorları bir fazlıdır Birçok işyerlerinde,çiftliklerde,bürolarda çok değişip tipte ve güçte bir fazlı motorlar kullanılır

Bir fazlı motor çeşitleri şunlardır

*Üniversal motor (seri motor)
*Yardımcı sargılı motor
*Yardımcı kutuplu (gölge kutuplu)motor
*Relüktans motor
*Repülsiyon motor
*Küçük senkron motor

1-ÜNİVERSAL ( SERİ ) MOTORLAR

Üniversal motor doğru akım eri motoruna benzer Statoru saç paketlerinden çıkıntılı kutuplu olarak yapılmış kutuplara kutup bobinleri yerleştirilmiştir Rotor doğru akım makinesi endüvisi gibidir Saç parçalarından yapılmıştır
Çalışma prensibi;
Üniversal motora bir fazlı alternatif EMK uyguladığımızda statordaki kutup bobinlerinden ve endüvi sargılarından alternatif akım geçer kutup bobinlerinden geçen akım manyetik alan meydana getirir kutupların meydana getirdiği manyetik alanın içinde bulunan endüvi sargılarından akım geçince”manyetik alan içinde bulunan bir iletkenden akım geçtiğinde,iletken manyetik alanın dışına doğru itilir” prensibine göre endüvi oluklarındaki iletkenler itilir, endüvi dönmeye başlar

2-YARDIMCI SARGILI MOTORLAR

Bir fazlı endüksiyon motorların içinde en büyük güçte yapılan ve en fazla kullanılan yardımcı sargılı asenkron motorlardır
Yardımcı sargılı motoru statoru üç fazlı asenkron motorun statoru gibidir Stator oluklarında90 derece faz farkı olarak ana sargı ve yardımcı sargı yerleştirilmiştir Ana sargı kalın telden fazla sarımlı olarak sarılmıştır

Özellikleri;
Yardımcı sargılı motorların, kondansatörsüz, starta kondansatörlü,devamlı çalışmada ve yol vermede kondansatörlü,çift kondansatörlü olmak üzere çeşitli tipleri vardır

3-YARDIMCI( GÖLGE )KUTUPLU MOTORLAR

Yapımı en ucuz ve en basit olan motorlarda biri de yardımcı kutuplu motorlardır Bu motorlar çok küçük güçten 0,15 hp ye kadar yapılırlar
Bu motorlarda statorlar çıkıntılı kutuplu olarak saç paketlerinden yapılırlar Kutupların birer kenarlarında yarık açılmış ve buraya bakır halkalar takılmıştır Çıkıntılı kutuplara bobinler yerleştirilir Yardımcı kutuplu motorun stator sargılarına 1fazlı alternatif EMK uyguladığımızda sargılardan sinüsoidal akım geçer Bu akım dalgalı bir manyetik akı meydana getirir Stator sargılarından geçen akım yön değiştirince, manyetik akıda akıma bağlı olarak yön değiştirir

Özellikleri;
*Yardımcı kutuplu motorların kalkınma momentleri düşüktür
*Yardımcı kutuplu motorların aşırı yük kapasiteleri çok düşüktür
*Yardımcı kutuplu motorların verimleri düşüktür

4-RELÜKTANS MOTORLAR

Relüktans motorlar yapılış bakımından yardımcı sargılı motorlara benzerler
relüktans motorun çalışması yardımcı kutuplu motorun çalışmasına benzer

Özellikleri;
Relüktans motoru da endüksiyon motorudur Çünkü rotora enerji indüksiyon yolu ile iletilir
Relüktans motorların kalkınma momentleri yardımcı kutuplu motorlardan daha düşüktür Bu motorların aşırı yük kapasiteleri ve verimleri yardımcı kutuplu motorlar gibi çok düşüktür

5-REPÜLSİYON MOTORLAR

Repülsiyon motorların statorları yardımcı sargılı motorların veya üç fazlı Asenkron motorların statorlarına benzer yalnız ana sargısı olan bir yardımcı sargılı motorun statoru ,repülsiyon motorun statorundan hiçbir farkı yoktur repülsiyon motorların statoruna yerleştirilen bir fazlı sargı yardımcı sargılı motorlarda olduğu gibidir

Kullanıldığı yerler;
Repülsiyonstartlı asenkron motorlar yüksek kalkınma momenti istenen yerlerde kullanılır
Repülsiyonstartlı asenkronmotorlar1,5hpve daha küçük güçte yapılırlar

6-KÜÇÜK SENKRON MOTORLAR

Çok küçük güçte olan(1/100hp den küçük)bu motorlar iki tipte yapılırlar
*Relüktans Senkron motor
*Histerezis Senkron motor