Labaratuar Camı

LABARATUAR CAMI

Cam sözlüklerde soğuk bir ifadeyle 'amorf bir nesne' olarak tanımlansa da, elmas kadar parlak, opal kadar ateşli, gökkuşağı kadar renkli, örümcek ağı kadar hafif ve narin ya da 20 ton ağırlığında bir ayna kadar büyük, yumurta kabuğu kadar kırılgan, ya da çelik kadar sert olabilir Doğrusunu söylemek gerekirse cam 'alışılmadık' bir malzemedir Camsız bir dünyayı düşünmek bilim ve uygarlığın olmadığı bir dünyayı düşünmekle aynıdır Günümüzde bilim zamanı ölçmek için kum saati, hastalıklara sebep olduğuna inanılan kötü ruhlardan ya da bakışlardan korunmak için nazarlık kullanmaktan çok ileridedir Cam, bilim yolculuğunun her adımında ona eşlik etmiştir

ÇOK ESKİLERDE, deneyler için cam ne idiyse, bugün de aynıdır Cam araştırmalarda kullanılan kimyasal maddelerin çoğuna karşı dirençlidir Saydamdır; deneyi yapan kişi, kullandığı test tüpü ya da imbiğin içinde ne olduğunu rahatlıkla görebilir İşlenmesi kolaydır; bir teknisyen, özel bir ihtiyaç için, cam tüpü alevle amaca uygun, kullanılabilir hale getirebilir Eski dönemlerde laboratuvar malzemeleri kolayca her yerde bulunamıyordu Zaten mevcut laboratuvar camları da ısıl gerilmelere ve kimyasal maddelere pek de dayanıklı olmayan camdan imal edilmişti Sonraki dönemlerde cam, içine değişik kimyasallar eklenerek dayanıklı hale getirildi Fakat bu tür camlar, hızlı ısıma ve soğutmaya maruz kaldıklarında, içlerinde oluşan gerilmeler yüzünden kolayca çatlayıp kırılabiliyordu

İlk malzeme üreticileri bu olumsuz özelliği biraz olsun azaltmak için malzemeyi çok inceltiyorlardı İnce cam, sıcaklık değişikliklerinde sergilediği kırılganlığını yitiriyor fakat bu defa da ince olduğu için herhangi bir çarpmada dağılıyordu Bu durum hem malzeme kaybına hem de cam malzeme yardımıyla yürütülen deneyin altüst olmasına neden oluyordu Laboratuvar'da kazara dolaplardan birine yapılacak bir darbe, içindeki cam araçların parçalanıp etrafa yayılmasına yol açıyordu

Tren yollarında sinyal lambaları için ısıl şoka dayanıklı camlar üretildiğinde, bu yeni yöntem laboratuvar cam malzemesine de uyarlandı 1915'te bu borosilikat camı üretildiğinde çoğu laboratuvar ve araştırmacı, kuvvet kaldıracak kadar kalın ve sıcaklığa dayanıklı bu malzemeyi yaygın olarak kullanmaya başladı Aynı dönemde, ve aynı gelişmenin sonucu olarak, yeni ve bütünüyle bu işe adanmış bir cam endüstrisi doğdu; yeni yöntemlerle borosilikat camı, pişirme kapları ve diğer fırına dayanıklı cam pişirme araçlarında kullanıldı

Daha yakın dönemlerde geliştirilen bir cam türü de % 96 silikat camıdır Bu cam o döneme kadar sadece saf kuarsın sahip olduğu, bir dereceye kadar ısıl şoka karşı dayanıklı olma özelliğine sahipti Bu yeni ürün, borosilikat camının ısıl ve kimyasal işlemlere tutulmasıyla, silis dışındaki tüm parçaların ayrılmasıyla ortaya çıkarılıyordu

Bir ikinci ısıl işlem, camı yoğunlaştırarak boşlukların kapanmasını sağlıyor, böylece cam şeffaf ve gözeneksiz hale geliyordu Bu cam akkor haline gelene kadar ısıtılıyor ve sonra soğuk suya batırılıyordu Bu yöntemle yapılmış bir beher, bir buz bloğunun üzerinde uzun süre bırakıldıktan sonra aniden kaynak alevinin önüne konulabiliyordu % 96 silikat camı 871 ¡C'de kullanılabiliyordu, ve daha önceleri yaygın olarak kullanılan saf kuvars laboratuvar camının egemenliğinin sürdüğü çoğu bilimsel iş için kullanılabiliyordu

Toz halindeki camları presleyerek disk haline getirme yöntemi cam endüstrisindeki bir başka gelişmedir Bu diskler, çeşitli derecelerdeki gözenekli yapılarıyla, her türlü laboratuvar işinde filtre olarak kullanılabiliyorlar Daha küçük gözenekli olanlar sıvı çözeltilerden bakterileri süzmek için kullanılıyor

Ortaçağdaki simyacılar şimdi kullanılan cam laboratuvar malzemesini görseler, Galileo'nun Palomar teleskobunu gördüğünde vereceği tepkinin aynısını verirlerdi Örneğin bir balon joje, ince düzgün boynunda, içindeki sıvının hacmini ölçmek için bir skalaya sahiptir Bu skala balon jojenin içine ne koyarsanız koyun, nasıl sterilize ederseniz edin okunabilir kalmaya devam eder, çünkü çizgiler ve figürler, cam yüzeyinin üzerine, asitle yedirilerek yapılmıştır

Sayısız laboratuvarda yüzlerce değişik deney için kullanılacak yüzlerce özel cam malzeme geliştirilmiştir Bunların hepsini saymak olanaksız Basit olan cam araçlar, çoğu laboratuvar teknisyenleri tarafından üretilebilir, keza cam üretimi laboratuvar teknisyeninin işinin parçasıdır Ama bazı laboratuvarlarda cam teknisyenleri, daha karmaşık ve özel laboratuvar malzemelerini üretmeleri için, işe alınırlar

Camın Tarihi

Camın keşfi tarih sayfalarında kaybolmuştur, fakat 4000 yıl kadar öncesine dayandığı biliniyor

Cam yapımının keşfinde iki ana aşama bulunuyor İlki, bildiğimiz kumun soda ve kireç ile ısıtılarak yeni bir malzeme, diğer bir deyişle cama dönüşmesidir Bu yeni malzeme çok sert ve pürüzsüzdür İkincisi, aynı derecede önemli olan, şeffaf cam elde etmek için kullanılan kimyasal maddelerin hangi oranda katılacağının bulunuşudur

Gerçek camın oluşturulmasının ilk aşaması bir kaza sonucu gerçekleşmiş olmalı, fakat ikincisi, bugün ismi bilinmeyen kimyacıların birçok defa deneyerek buldukları özel oranlarla elde edilmiştir

İlk önceleri cam ürünleri masif kütleler halindeydi, şekilli camlar daha sonra yapıldı Bu işlem cam nesnenin çamurdan ya da tahtadan bir kalıbını yapıp, eriyik durumdaki camın bu kalıbın etrafına sarılmasından sonra, cam eşya tamamlanınca içindeki tahta ya da çamur kalıbın çıkarılmasıyla son buluyordu MÖ 1200'lerde cam, açık bir kalıbın üstüne bastırılarak yapılıyordu

Yüzyıllarca cam, takıda, mücevherde, yer ve duvar mozaiğinde kullanıldı Camın kullanım amacının genişlemesi, cam üflemeciliğinin icadıyla gerçekleşti MÖ 20'de bu yeni cam üretme yönteminin kullanılması endüstriyel bir devrim yarattı ve camın lüks malzeme üretiminden işlevsel malzeme üretimine kaymasını sağladı Pompeii, MS 79'da mahvolduğunda, ardında bu devrimle ilgili kanıtlar bıraktı Üzeri kaplanmış cam ürünlerin kalıntıları cam üretiminin çok gelişkin bir noktada olduğunu ve pencere camının artık iyi kalitede üretilebildiğini gösteriyordu MS 330'lu yıllarda Roma İmparatoru Konstantinapol cam üfleyicilerini Konstantinopolis'e (şimdiki adıyla İstanbul'a) göndermişti Bizanslı cam işçileri renkli cam ve mozaik üretiminde ustalaşmışlardı; boyalı pencere camları ilk bu dönemde ortaya çıktı Kaynağı ne olursa olsun cam sanatı Fransa'ya ulaştıktan sonra, kullanmaya başlayanların sayısı oldukça arttı Ortaçağın karanlık dönemlerinde cam endüstrisi İslam Dünya'sında canlandı Daha sonra Venedikli üreticilerle Avrupa'da tekrar önem kazandı

MS 1159'da St Marcus Katedrali inşaa edildiğinde tüm binanın İncili anlatan cam mozaikle kaplanması 250 yıl sürdü Aynaların civa ile sırlanması 1369'da gerçekleşti 1700'lerde Venedik'te 300 cam mozaik üretim atölyesi ve fabrikası mevcutken, 19 yy'da sadece 1 tane kalmıştır Bu mozaik devrinin kapandığının bir kanıtıdır

Cam Çağı

1600'lerde kömürün odundan daha çok ısı verdiği ve cam üretiminde yakıt olarak kullanılmasının daha çok işe yarayacağı anlaşıldı Cam işçiliği yapan herkes cam sanatında ustaydı 19 yy'da cam üretimindeki mekanikleşmeyle, pencere camı boyutları büyüdü 19 yy sonlarında camın ancak kimyasında gelişme kaydedildi Alman bilim adamları bu dönemde optik aletler için yeni camlar geliştirmeye çalışıyorlardı 20 yüzyılın ilk yarısına cam üretimindeki ve kullanım alanındaki gelişmeler nedeniyle 'Cilalı Cam Devri' denilebilir

1903'te Michael Owens ilk cam üretim makinasını icat etti Bugün, cam iplik haline bile getirilebiliyor Bir cam iplikçiği bir insan saçının 1/15'i kadar inceltilebilir Bu da yarım kilo camla ekvatoru çevreleyebilmek anlamına gelir

Camın Yapısı

Birçok sayıdaki kimyasal madde (boraks, soda gibi) sıvı camda, camın sertleşmesi gibi çeşitli özelliklerin cama katılması için kullanılır Belli bir karakterdeki camın oluşumu camın soğutulma hızına bağlıdır ve atomlar arası ya da atom grupları arasındaki karışık bağ yapılarına (Kovalent ve iyonik bağlar) ihtiyaç duyar Bireysel atomlar Ôkristal kafes' diye bilinen düzenli 3 boyutlu diziler meydana getirdiğinde, kristaller oluşur Fakat cam, sıvı haldeyken soğumaya başladığında, rastgele bir ağ oluşturur Camın oluşumunda yer alan asıl parçalara, bu durumda ağ oluşturucuları diyebiliriz İyonlar bu ağın bazı bölgelerine sızarak, ağ yapısını yeniden düzenlerler ve böylece camın iyonlara bağlı olan özellikleri ortaya çıkar İyonlara ağ düzenleyicileri denmesinin sebebi budur Camın kimyasal dayanıklılığı, diğer bilinen malzemelerden çok daha fazla ve geniş bir yelpazededir Ayrıca mekanik dayanıklığını da kurşun geçirmez camların varlığı kanıtlar Kurşun geçirmez camların yapısında polikarbonat vardır ve camın bir santimetre kalınlıkta olması kurşun geçirmemesi için yeterlidir

Cam Türleri

Camlar kimyasal içerikleri bakımından çeşitlilik gösterirler Camın bileşiminde periyotik tablodaki birçok element bulunabilir; fakat, ticari olarak üretilen çok çeşitteki camlar üç ana gruba ayrılırlar: soda-kireç, kurşun ve borosilikat camı

Soda-kireç camı fiziksel ve kimyasal özelliği bakımından görünür optik ve uygulamaları için çok uygundur Ayrıca, soda, camın işlenme sıcaklığını düşürdüğü için, maliyeti de azaltır Sodasız cam saf camdır, saf malzemelerin işlenme sıcaklıkları yüksek olur O dönemde cam elde etmek için yeterli ateşi yeterli sıcaklığa çıkarmak için odun ya da kömür yeterli değildi Yani soda olmasa idi camın keşfi bin ya da iki bin yıl ertelenebilirdi Anadolu'da sodalı camın kullanılması çok eskilere dayanır Sümer tabletlerinde sodaya naga deniyordu İlk dönemlerde, soda elde etmek için, soda oranı çok olan uhulu ağacının (Akad dilinde aban u hu li diye geçer) küllerinden ya da Van gölünün sodalı suyundan yararlanılıyordu Renksiz türleri görünür ışığı çok iyi geçirdiği için pencere camlarında Romalılar'dan beri kullanılırlar Pencere camları ilk olarak, merkezkaç etkisi yaratılarak döndürülerek yapılıyordu Daha sonra üfleme tekniğinin keşfi ile cam, şişirilerek silindir haline getirildikten sonra, silindirin yan yüzeyi kesilerek elde edilen pek de düzgün olmayan pencere camı, diğer tekniğin sağladığı boyutlardan daha büyük oluyordu Flotal cam dediğimiz cam da sıvı kalay yüzeyinde yüzdürülerek elde ediliyor Flotal cam tüm diğer camlardan çok daha düzgün bir yüzeye sahiptir

Soda-kireç camının başlıca dezavantajı yüksek ısıl genleşme özelliğine sahip olmasıdır; yani ısıtılınca yapısal olarak genişlerler Silika ısıtılınca fazla genişlemez; fakat sodanın eklenmesi genleşme özelliğini dramatik bir biçimde artırır; genel olarak, soda ne kadar fazlaysa, sıcaklık değişimlerine karşı camın direnci de o kadar düşüktür Soğuk günlerde ince belli çay bardağınıza sıcak çay doldururken cam üzerinde ısıl şok yarattığınız için bardağınız çatlayabilir

Kalsiyum oksit yerine kurşun oksit ve sodyum oksitin yerine potasyum oksit kullanılması, kurşun camı olarak bilinen cam türünü oluşturur % 24 PbO içeren camlar, kristal cam diye bilinen cam türünün içinde yer alırlar Kurşun camı göreceli yumuşak yapısı nedeniyle işlenebilir ve yüksek kırılma indisine sahiptir Daha fazla kurşun oksit içeren camlar (%65) radyasyon perdeleme camları olarak kullanılabilirler, çünkü kurşunun, bilindiği gibi gama ışınlarını ve değişik formdaki zararlı radyasyonu emebilme yeteneği vardır

Borosilikat camı % 70-80 silika ve %7-13 bor oksitten ve az miktarda alkali (sodyum ve potasyum oksit) ve alüminyum oksitten meydana gelir Borosilikat camı düşük alkali içeriği ve kimyasal ve ısı şoku dayanıklılığı ile karakterize edilir; bu yüzden, Pyrex diye bildiği cam mutfak malzemelerinde kullanılır

Borosilikat camı suya, asitlere, tuz çözeltilerine, organik maddelere ve halojenlere (klor ve brom) yüksek düzeyde dayanıklılık gösterir Göreceli olarak alkali çözeltilerine karşı da dayanıklıdır Sadece hidroflorik asit, yoğun fosforik asit ve güçlü alkalin çözeltileri, yüksek sıcaklıklarda kabın yüzeyinde bozulmaya yol açarlar

Beherler ve dar boyunlu laboratuvar şişeleri kimyasal maddelere, ani sıcaklık değişimlerine ve mekanik şoklara karşı dayanıklı olmalıdır Ek olarak, şeffaflık, kolayca yumuşama ve şekil verme gibi camın sıradan özeliklerine sahip olmalıdır Belki de en önemlisi, cam laboratuvar malzemesinin üretimi ucuza gelmelidir

Kimya sanayisinin ve sanatının gelişimi açısından damıtma işlemi çok önemli yer tutar Ateşe dayanıklı kaplarda yapılan kaynatma işleminde, kapak kısmında sıvı damlaların yoğunlaştığı gözleniyordu Buradan esinlenerek damıtma balonu ve imbik geliştirildi MS 4 yy'da Synesius ve özellikle de Zosimos, iki ayrı kaptan oluşmuş damıtma aygıtları kullandılar: damıtma kabı ve külah kısmı Bu ikisinden daha sonra boynuzlu imbik (retorte) geliştirildi

Kolay uçucu maddelerin damıtılmasında, buharın soğutulması gerektiği anlaşılmıştı, yoksa buhar yoğunlaşmadan sistemden uzaklaşıp gidiyordu Zamanla hâlâ laboratuvarlarda kullanılan su soğutmalı damıtıcılar geliştirilmiştir

Damıtma ya da süblimleştirme için kullanılan ilk kaplar topraktan yapılmıştı Ancak 13 yy'dan sonra, gelişmiş cam kaplar yaygınlaştı Toprak kaplar kolayca gözenekli duruma geliyordu Oysa cam kaplar dayanıklıydı Ayrıca ************l kaplar da kullanılıyordu ancak bunların çeşitli biçimlerde kirlenme ve zehirlenmelere yol açtığı bilinmiyordu Aynı amaçla tahta kaplar da kullanılıyordu ve bunların içine konan sıvılar, kızdırılmış ************l çubukların daldırılması ile ısıtılıyordu

Cam Laboratuvar Malzemeleri

Üretilen cam laboratuvar malzemelerine baktığımızda, genel amaçlı kullanılanların dışında, hacim ölçmek, filtrasyon, mikrobiyoloji deneylerinde kullanılanlar ve bunların aksesuarlarını görebiliriz

Genel kullanım için beherler, erlenler, balonlar ve kaplar, tüpler, karıştırıcılar ve termometreler her türlü laboratuvarda ilk gözümüze çarpanlardır Hacim ölçümünde kullanılanlar arasında en sık rastlanılan cam malzemeler de, mezürler, pipetler, büretler ve balon jojedir Filtrasyonda, huniler, piset ve nuçe erleni kullanılmaktadır Mikrobiyolojide ise ilk önce santrifüj tüpü ve balonu ve petri kaplarını görürüz Tüm bunlara ek olarak laboratuvarlarda, çok boyunlu adaptörler, musluklar, hortum bağlantılı cam borular, sıçrama başlıkları ve buhar jeneratörü bulunur Aslında laboratuvarda hangi deneyler yürütülüyorsa, o deney için gerekli tüm ve özel malzemelerin bulunması gerekir laboratuvardaki malzemelerin zenginliği biraz da laboratuvar için ne kadar ödenek ayrıldığına ve yürütülen araştırmaların özgünlüğüne bağlıdır

Balonlar kullanım amaçlarına ve çalışılan miktarlara bağlı olarak çeşitli yapı ve büyüklükte olurlar Uzun boyunlu ve dar ağızlı olanlar buhar basıncı yüksek maddelerle, kısa boyunlu ve geniş ağızlı olanlar düşük buhar basıncına sahip ve katı maddelerle çalışmalarda elverişlidirler Düz altlı olan balonlar toplama kabı olarak, yuvarlak altlı olanlar daha dayanıklı olmaları nedeniyle basınç ve sıcaklık değişmelerinin söz konusu olduğu durumlarda, konik olanlar (armut biçimli balonlar) alçak basınçta çalışıldığında kullanılır

Balonların ağız ve boyun sayısı birden fazla olabilir Özellikle karıştırma, ekleme ve gaz geçirme gibi işlerin aynı anda yapılması gerektiği durumlarda iki ya da çok boyunlu balonlara gerek duyulur

Beherler çeşitli büyüklüklerde olabilirler Genel laboratuvar işlemlerinde ve yoğunlaştırma işlemlerinde kullanılır Erlenler ise, reaksiyon kabı olarak, çözelti hazırlamada, kristalizasyonda ve bunun gibi laboratuvar işlemlerinde kullanılırlar

Soğutucular, maddeleri gaz fazından sıvı fazına döndürmek için kullanılır İçiçe iki borudan meydana gelmiş olup dıştaki borudan su geçer İçteki boruda madde yoğunlaşarak toplama kabına veya reaksiyon kabına döner Soğutucularda su girişi genellikle alttan olur Soğutucuların biçim ve büyüklüğü amaca göre değişir Kaynama noktası düşük sıvılarla çalışırken uzun soğutucular, ya da soğutma yüzeyi değişik şekillerle artırılmış soğutucular kullanmak gerekir

Huniler süzme ve ayırma işleminde kullanılırlar Süzme için basit süzme hunileri kullanılır Bunlarda huni etrafında içinde kaynar su ya da su buharı akımı olan borular ve ısıtma kılıfları vardır reaksiyon ortamına madde eklenmesi gereken durumlarda taksimatlı damlatma hunileri ve ekstraksiyon işleminde veya birbiri ile karışmayan iki sıvıyı birbirinden ayırmada ayırma hunileri kullanılır

Mezür ölçme kabıdır Sıvıların hacmini ölçmede kullanılır Sıvı karışımların hazırlanması amacıyla kullanılan kapaklı tipleri de vardır

Pipetler ölçülü miktarda sıvı alma ve transfer işlemlerinde kullanılırlar Dereceli ve transfer tipleri vardır Transfer pipetleri ile sadece belli hacim sıvı alınabilir

Termometreler sıcaklık ölçmede kullanılan aletlerdir Bir termometrenin kullanılmadan önce kaynama noktası belli maddeleri kullanarak veya duyarlı bir standard termometre ile ayarlanması gerekir

Yıkama şişeleri bir gazı bir çözeltiden geçirerek temizlemek amacıyla kullanılır Bunun yanında bagetler çözelti karıştırmada kullanılan cam çubuklardır

Saat camı denilen bombeli camlar reaksiyon kaplarını örtme ve süblimasyon gibi işlerde, ayrıca bazı maddeleri tartmak için kullanılır

Genellikle bilim adamları ile özdeşleştirilen, olmazsa olmaz cam laboratuvar tüpü, çok çeşitli boyutlarda olabilir Deney tüpleri çeşitli işlemlerde; bunun içinde bitki yetiştirmek bile olabilir Santrifüj tüpleri mikrobiyoloji laboratuvarında santrifüj işlemlerinde kullanılır

Cam Üretimi

Cam üretimi dünya'da sayılı cam üreticileri arasında bulunan ülkemizde çok yaygındır Labratuvar malzemesi için kullanılan borosilikat camı, küçük atölyeler tarafından Almanya'dan ya da İngiltere'den, hazır, değişik çaplarda borular halinde ithal edilir Genelde Pyrex diye bilinen bu camlar, atelyelerde bu işin ustaları tarafından birleştirilerek satışa sunulur

Paşabahçe'ye bağlı Teknikcam 1968'den bu yana sıcaklığa dayanıklı cam, laboratuvar camı ve diğer birçok cam malzeme üretmektedir Üretim, yurt içi ihtiyacını karşılamakla birlikte, ihraç edilmektedir Teknikcam, iki ana tür camdan, nötr borosilikat cam ve sert borosilikat camdan laboratuvar camı üretmektedir

Nötr borosilikat camı, yüksek sıcaklığa ve kimyasal maddelere dayanıklı olması nedeniyle, genel olarak tıbbi amaçla kullanılan cam malzemelerin imal edildiği cam boru üretiminde kullanılır Sert borosilikat camı, ısıl genleşme kat sayısı düşük olduğu için sıcaklığa dayanıklı, kimyasal maddelere dayanımı yüksek olduğu için, laboratuvar malzemeleri ve teknik ürünlerin yapımında kullanılır Her iki tür cam da; nicel ve nitel kimyasal analizlerde, mikro analitik ve mikrobiyolojik analizlerde, sulu asidik ve alkalik ortamlarda yürütülen deneylerde kullanılan cam araçlarda ham madde olarak kullanılır Saf cam, kuvars kumu yüksek sıcaklığa çıkarılarak elde edilir Kuvarsın erime noktası tüm diğer camlardan daha yüksektir, bu yüzden laboratuvarlarda spektroskopik analizlerde hücreler halinde kullanılır

Laboratuvar araçlarının ve teknik ürünlerin üretiminde cam, son şeklini vermek üzere işleme sıcaklığına kadar ısıtılmaktadır Son şeklini alan cam malzeme, daha düşük sıcaklıklara soğuduğunda, malzeme içinde bir gerilim oluşur Böyle bir cam malzemenin kırılma eğilimi vardır

İç gerilimi elimine etmek için, cam malzeme iç gerilimlerin ortadan kalktığı tavlama sıcaklığına kadar ısıtıldıktan sonra, gerilim oluşamayacak bir sıcaklığa kadar kontrollü bir hızda soğutulur Bu ısıtma ve kontrollü soğutmaya Ôtavlama' denir ve tünel fırınlarda (tavlama fırınları) yürütülür Tavlamanın hızı cidar kalınlığına göre değişir Gerilimi alınmış cam malzemeler gerektiğinde ısıl ya da kimyasal yolla temperlenerek dayanıklılıkları arttırılır Temperleme yoluyla cam malzemenin içinde çekme, yüzeyinde ise basma gerilmesi oluşturulur Yüzeyde düzgün bir kompresyon dağılımı, cam malzemenin mekanik dayanımını ve basınç dayanımını önemli derecede arttırır

Bir sonraki adım cam laboratuvar malzeme üzerindeki işaretleme ve taksimat çizgileridir Bu işlemler, asit ve alkaliye dayanıklı amber renkli bir boya ile gerçekleştirilir Boya camın yüzeyine nüfuz ederek onun ayrılmaz bir parçası haline gelir

Son olarak konik ve küresel şlifli bağlantı parçaları, standartlarda belirtilmiş olan ölçülerde imal edilir Bütün bu uzun yolculuktan sonra, cam laboratuvar malzemesini laboratuvarda görebiliriz

Etrafınızda bulunan kullandığımız hemen her nesnede biraz cam vardır Yani camı kullanırız, görürüz, ya da cam yardımıyla görürüz