Titanikte Batanların 4'Ü Bingöllü Çıktı

1912'de batan Titanik gemisinde yaşamını yitirenlerle ilgili birbirinden farklı iddialar gündeme geldi En ilginçlerinden bir tanesi de gemide ölenlerden 4'ünün Bingöllü olması

Bingöl Kiğı’dan Trabzon’a oradan deniz yoluyla İstanbul-Fransa-Marsilya’ya uzanan yolculuk Titanik gemisinde son buldu 1912 tarihinde batan Titanik gemisinde yaşamını yitirenlerin dördünün Bingöl Ermenisi olduğu ortaya çıktı
Ünlü Titanik gemisiyle ilgili birçok senaryo yazılmış bu senaryolardan gişe rekoru kıran filmler çekilmişti Bunlardan en önemlisi olan James Cameroon’ın yönettiği 1997 yapımı olan 12 oscar ödüllü Titanic filmini biliyorsunuz Peki kahramanları Bingöllü olan bir Titanic hikayesi ile hiç karşılaştınız mı?

Mehmet Ulusoy’un İngilizce belgeleri tercüme ederek yaptığı bir araştırma Bingöl’ün Kığı İlçesinden göç eden Ermenilerin Titanik’te boğulduğu ileri sürüyor Ulusoy araştırmasının detayını hergep adlı internet sitesinde yayımlayarak elindeki bilgileri kamuoyuna duyurdu Geniş bilgilerin aktarıldığı araştırma yazısında Bingöl’den göç eden Ermenilerin yaya olarak Trabzon’a oradan da deniz yoluyla Avrupa’ya oradan da Amerika’ya işçi olarak çalışmak üzere göç ettiği belirtildi

Bingöl’den Marsilya’ya

1880’li yıllarda Orta Avrupa’yı kasıp kavuran ekonomik buhran Doğu Avrupa ve Ortadoğu’dan bir takım göç hareketlerine sebep olmuştu Göçmen işçi olarak çalışmayı uman binlerce insan ABD ve Kanada’ya doğru bin bir yolu deneyerek yollara düştüler Kiğı’dan (O dönem 20 bin Ermeni’nin yaşadığı tahmin ediliyor) Harput’tan, Muş’tan, Van’dan Sivas’tan Erzincan’dan yani tüm bölgeden grup grup insan yollara düşüp bir hafta yaya yürüyerek Trabzon limanına oradan da kendirlini Avrupa’ya götürecek gemiyi bekleyecekleri Marsilya’ya gittiler Deniz yoluyla önce İstanbul’a daha sonra da Fransa’nın Marsilya’ya limanına vardılar

Marsilya Anadolu’dan göç eden göçmen işçiler için önemli bir liman durumundaydı Çünkü Amerika yolculuğu için yolculuk planlarının hemşeri ya da bir yakın bulma iş ayarlama organizasyonlarının ilk ayağı Marsilya’ydı Avrupa’dan Amerika’ya göç hareketinin en yoğun yaşandığı yer de yine Marsilya’ydı Bu yüzden Anadolu’dan gidenler için Marsilya adeta bir konaklama merkezi olmuştu

Buluşma adresi Hotel Keghist

Marsilya’da bu göçmen işçi yoğunluğunu iyi değerlendiren girişimci bir Kiğılı ‘HOTEL KEGHİST’ adında bir otel açtı Bu otel kısa zamanda Marsilya’ya giden Kiğı ve Harput civarındaki herkesin ortak buluşma yeri haline geldi Fransızca da Hotel Kiğılı manasına gelen “Hotel Keghist” uzun yıllar Anadolu’dan giden insanlarımıza ev sahipliği yaptı Bu küçük şehir oteline gidip yerleşen her Kiğılı büyük ilgi ve yardım gördü Otelin işçi olarak göç edenlerin gideceği tek adres olma özelliğini taşıdığı belirtiliyor Amerika o işçiler için yoksulluğu yenmenin zengin olmanın tek kurtuluş yoluydu adeta

Rüyalar ülkesi Amerika

Sadece 1911 yılında yaklaşık iki-üç bin Kiğılının göçmen işçi olarak Amerika’ya gittiği tahmin ediliyor Kiğı merkez olmak üzere belli başlı önemli Ermeni köyleri olan Temran, Zermag Arek, Hopus, Ahpinag ,Azapert, Horor, Sevgilik, Çerme Harsak Ekrek Herdif gibi köylerden de kafilelerle insanın Amerika’ya gitmek için yollara düştüğü ileri sürülüyor

Ölenlerden dördü Bingöllü

Birinci ve ikinci sınıf yolcu listesine baktığımızda Anadolu’dan gelmiş herhangi bir yolcu ismine rastlanmazken üçüncü sınıfta yolculuk yapan 6 Ermeni asıllı Türk ile karşılıyor Titanik kayıtlarına göre Anadolu’dan gelmiş yolcuların 5’i Erzurum vilayetine bağlı Kiğı ilçesindendi Diğeri ise Varto ilçesine bağlı Abosknak (şimdiki adı Akkonak) köyündendi Anadolu’dan gelen bu altı Ermeni kayıtlara göre işçi olarak tanımlandı Bu Ermeniler Titanik gemisine Fransa’nın Cherburg limanında binmişlerdi Bu altı yolcudan dördü hayatını kaybetmişti

Biri şans eseri kurtuldu

Titanik gemisine binme şansı bulamayan şanslı genç bir Kiğılı olanları şöyle anlatmıştı: Kendisiyle birlikte yedisi Kiğılı dördü Muşlu dördü de Erzincanlı olmak üzere Karadeniz üzerinden Marsilya’ya gitmek için yedi gün boyunca köylerinden Trabzon’a doğru yürüdüler Kötü koşullar altında uzun bir yolculuktan sonra Marsilya’ya vardılar
Orada onlardan sıcak ilgilerini eksik etmeyen yol yordam gösteren bir hemşeri oteli olan Hotel Kiğılı da kaldılar Ne yazık ki bu genç Kiğılı çok şanslıydı Cebinde beş parası kalmayan bu genç bilet almak için Amerika’daki yakınlarından para bekliyordu Posta havalesi ile gelecek para tam üç hafta gecikmişti

Titanik gemisinin demir alıp okyanusa açılma günü gelip çattığında bu şanslı Kiğılı bilet alamama üzüntüsüyle Titanik’e binememişti Bir para havalesinin gecikmesi onu hayatta bırakmıştı Ne yazık ki diğer beş Kiğılı onun kadar şanslı değillerdi Onlar Titanik’e bilet almayı başarmışlardı