Seyreltme Ve Deriştirme Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

a) Seyreltme :
Çözeltilerde, (çözünen miktarının azaltılıp), çözücü miktarının arttırılmasına seyreltme denir

• Çözeltiye (veya derişik çözeltiye) çözücü madde eklenirse seyreltik çözelti elde edilir

• Çözelti seyreltik hale getirilirken çözücü miktarı artmasına rağmen çözünen miktarı değişmez

Örnek : • Temizlikte kullanılan toz ve sıvı deterjanlar ile yumuşatıcılar, boya
malzemeleri, ilaçlar, yoğunlaştırılmış (konsantre) meyve suları derişik haldedir ve seyreltilerek kullanılır

• Meyve suyu, serum (dekstroz), az şekerli çay, içilen su, gazoz seyreltik çözeltiye örnektir

b) Deriştirme :
Çözeltilerde, çözünen miktarının arttırılıp, çözücü miktarının azaltılmasına deriştirme denir

• Çözeltiye (veya seyreltik çözeltiye) çözünen madde eklenirse veya çözücü madde uzaklaştırılırsa derişik çözelti elde edilir

• Çözeltiden çözücü maddenin uzaklaştırılması için çözücü maddenin buharlaştırılması (bunun için de çözeltinin ısıtılması) gerekir

• Çözelti derişik hale getirilirken çözücü miktarı buharlaştırılarak azalmasına rağmen çözünen miktarı değişmez

Örnek : • Domatesin suyu kaynatılıp buharlaştırılarak ve tuz eklenerek salça yapılır ve
derişik çözelti haline getirilir

• Vişne ve çilek kaynatılıp bol miktarda şeker eklenerek reçel ve marmelat yapılır ve derişik çözelti haline getirilir

• Arıların yaptığı bal çeşitli şekerlerin karışımından oluşan derişik çözeltidir

• Kremler, lens temizleme sıvıları, çok şekerli çay derişik çözeltiye örnektir

c) Birbirine Göre Seyreltik ve Derişik Çözeltiler :
Çözeltilerde çözücü ve çözünen maddelerin farklı miktarlarda karıştırılmasıyla birden fazla çözelti hazırlanabilir

Bir çözeltinin başka bir çözeltiye göre seyreltik veya derişik olma durumu belirlenirken, eşit miktardaki çözücülerde çözünen madde miktarına bakılır

• Çözünen madde miktarı en az olan çözelti en seyreltik, çözünen madde miktarı en fazla olan çözelti de en derişik çözeltidir

• Çözücü madde miktarı en fazla olan çözelti en seyreltik, çözücü madde miktarı en az olan çözelti de en derişik çözeltidir

Örnek : Şekildeki çözeltileri en seyreltik olandan en derişik olana doğru sıralayın

• 1

Çözeltide; 150 gr suda → 80 gr şeker
• 2

Çözeltide; 50 gr suda → 60 gr şeker
150 gr suda → 3

60 = 180 gr şeker
• 3

Çözeltide; 100 gr suda → 50 gr şeker
150 gr suda → 1,5

50 = 75 gr şeker

Eşit miktardaki çözücü içinde çözünen madde miktarı karşılaştırıldığında;
3

Çözelti – 1

Çözelti – 2

Çözelti

Konu Araçları	Bu Konuda Ara
Yazıcı Çıktısını Göster Sayfayı E-posta ile Yolla	Bu Konuda Ara: Gelişmiş Arama
Görünüm Modları

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Seyreltme Ve Deriştirme Nedir? a) Seyreltme : Çözeltilerde, (çözünen miktarının azaltılıp), çözücü miktarının arttırılmasına seyreltme denir • Çözeltiye (veya derişik çözeltiye) çözücü madde eklenirse seyreltik çözelti elde edilir • Çözelti seyreltik hale getirilirken çözücü miktarı artmasına rağmen çözünen miktarı değişmez Örnek : • Temizlikte kullanılan toz ve sıvı deterjanlar ile yumuşatıcılar, boya malzemeleri, ilaçlar, yoğunlaştırılmış (konsantre) meyve suları derişik haldedir ve seyreltilerek kullanılır • Meyve suyu, serum (dekstroz), az şekerli çay, içilen su, gazoz seyreltik çözeltiye örnektir b) Deriştirme : Çözeltilerde, çözünen miktarının arttırılıp, çözücü miktarının azaltılmasına deriştirme denir • Çözeltiye (veya seyreltik çözeltiye) çözünen madde eklenirse veya çözücü madde uzaklaştırılırsa derişik çözelti elde edilir • Çözeltiden çözücü maddenin uzaklaştırılması için çözücü maddenin buharlaştırılması (bunun için de çözeltinin ısıtılması) gerekir • Çözelti derişik hale getirilirken çözücü miktarı buharlaştırılarak azalmasına rağmen çözünen miktarı değişmez Örnek : • Domatesin suyu kaynatılıp buharlaştırılarak ve tuz eklenerek salça yapılır ve derişik çözelti haline getirilir • Vişne ve çilek kaynatılıp bol miktarda şeker eklenerek reçel ve marmelat yapılır ve derişik çözelti haline getirilir • Arıların yaptığı bal çeşitli şekerlerin karışımından oluşan derişik çözeltidir • Kremler, lens temizleme sıvıları, çok şekerli çay derişik çözeltiye örnektir c) Birbirine Göre Seyreltik ve Derişik Çözeltiler : Çözeltilerde çözücü ve çözünen maddelerin farklı miktarlarda karıştırılmasıyla birden fazla çözelti hazırlanabilir Bir çözeltinin başka bir çözeltiye göre seyreltik veya derişik olma durumu belirlenirken, eşit miktardaki çözücülerde çözünen madde miktarına bakılır • Çözünen madde miktarı en az olan çözelti en seyreltik, çözünen madde miktarı en fazla olan çözelti de en derişik çözeltidir • Çözücü madde miktarı en fazla olan çözelti en seyreltik, çözücü madde miktarı en az olan çözelti de en derişik çözeltidir Örnek : Şekildeki çözeltileri en seyreltik olandan en derişik olana doğru sıralayın Örnek : Şekildeki çözeltileri en seyreltik olandan en derişik olana doğru sıralayın • 1 Çözeltide; 150 gr suda → 80 gr şeker • 2 Çözeltide; 50 gr suda → 60 gr şeker 150 gr suda → 3 60 = 180 gr şeker • 3 Çözeltide; 100 gr suda → 50 gr şeker 150 gr suda → 1,5 50 = 75 gr şeker Eşit miktardaki çözücü içinde çözünen madde miktarı karşılaştırıldığında; 3 Çözelti – 1 Çözelti – 2 Çözelti