Vakum Nedir

Vakum nedir

Boşluk, havasızlık anlamında kullanılan 'vakum' terimi çoğu kez yanlış anlaşılır
Normal şartlarda, deniz seviyesinde, vücudumuzun her santimetrekaresi
üzerinde l kilogram hava basıncı vardır Parmağınıza l kilogramlık bir yük
taksanız zor taşırsınız ama parmağınızın minik bir bozuk para büyüklüğünde
olan kısmı üzerinde her zaman bu ağırlık vardır Bir de bütün vücudun üzerinde
olanı düşünün

Üzerimizdeki atmosfer tabakasının ağırlığının yarattığı bu hayli yüksek basınç
altında ezilmeyiz hatta hissetmeyiz bile Vücudumuz buna göre ayarlanmıştır
Bu basınç biraz artarsa (denize daldığımızda) veya biraz azalırsa (uçakta veya
yüksek dağlara çıkıldığı zaman) vücudumuz, kulaklarımız başta olmak üzere
bunu hemen algılar

İşte basıncın, santimetrekareye l kilogram (1000 gram) olan atmosfer basıncının
altına düşmesine vakum denilir Örneğin santimetrekarede 0,8 kilogramlık (800
gram) bir basınç pratikte atmosfer basıncının ne kadar altında ise o kadar yani
l000-800= 200 milibar vakum olarak ifade edilir

Vakumda, yani hava basıncı atmosfer basıncından daha düşük olduğunda
üzerimizdeki basınç da azalmış yükümüz hafiflemiş olduğuna göre vücudumuz
da daha rahat etmez mi? Hayır, tersine Vücudumuzun iç basıncı atmosfer
basıncına göre ayarlıdır Dışımızdaki basınç düşerse, denge bozulacağından ve iç
basıncımız fazla geleceğinden başta damarlarımız olmak üzere tüm organlarımız
zarar görebilir, devam etmesi durumunda ise insanı ölüme götürebilir

Hakiki veya mutlak vakum tam sıfır hava basıncına ulaşmaktır ki, bu pratikte
mümkün değildir Uzayda bile hakiki vakum yoktur Bir ortamın hakiki yani
mutlak vakumda olması için içinde molekül, atom, elektron, ve atomun diğer
küçük parçacıklarından hiçbirinin olmaması gerekir Uzayda 'neutrinus' denilen
partiküller vardır, bu nedenle uzayda bile hakiki vakum vardır diyemiyoruz
Ancak uzay o kadar büyük, parçacıklar da o kadar küçüktürler ki yüzde
99,9999vakumdur diyebiliriz

Elinize bir şişe alıp havasını boşaltıp, ağzını da sızdırmaz şekilde kapatırsanız
şişenin içinde vakum oluşmuştur diyebiliriz Şişenin kapağında bir delik
açarsanız dışarıdaki hava derhal içeri hücum eder, içerdeki vakumun yerini alır
O halde dünyamızı çevreleyen hava tabakası niçin uzayın boşluğuna, vakumlu
ortamına kaçmıyor?

Örnekteki havanın, şişenin içine dalmasına sebep üzerindeki atmosferik
basınçtır Atmosferde 10,000 metreye çıkıldığında (yolcu uçaklarının normal uçuş
yüksekliği) hava basıncı santimetrekarede 0,3 kilograma, 16,000 metrede 0,1
kilograma düşer

Atmosferin üst katmanlarına gittikçe de hava basıncı sıfıra yaklaşır Havanın
vakumlu ortama kaçmasını yaratacak bir hava basıncı yoktur, bu nedenle uzayın
boşluğu hava moleküllerini çekemez, atmosfer tabakamız da uzayın boşluğuna
kaçıp gitmez Tabii dünyanın çekim gücünü de unutmamak lazım