Tohum Nedir? - Tohum Neye Denir? Tohumun Yapısı Ve Çimlenmesi

Tohum Nedir? - Tohum Neye Denir? Tohumun Yapısı ve Çimlenmesi
Tohum Nedir? - Tohum Neye Denir? Tohumun Yapısı ve Çimlenmesi

Tohum yapısı,tohum tanımı,tohumun çimlenmesi nasıl olur,Tohumlar hakkında genel bilgi

Tohum Nedir - Tohumun Yapısı

Tohum, döllenmeden sonra tohum taslağının gelişmesiyle meydana gelir Bir tohumda içten dışa doğru embriyo, besi dokusu ve tohum kabuğu olmak üzere üç kısım bulunur

Canlı taslağı (embriyo)

Embriyo kesesindeki yumurta hücresinin döllenmesiyle oluşan yapıya zigot denir Zigotun gelişerek oluşturduğu yapıya ise embriyo denir Tohumun canlı olan kısmıdır
Kısımları:

* Embriyodaki ilk yaprakçıklara kotiledon yani çenek denir Açık tohumlu bitkilerin embriysunda ikiden fazla çenek bulunur Bunlara polikotiledonlu bitkiler denir Kapalı tohumlu bitkiler ise tek çenekli yani monokotiledon ve çift çenekli yani dikotiledon olarak ikiye ayrılırlar

Kotiledonlar, besin depo etmekten ve çimlenmeden sonra toprak üstüne çıkarak fotosentezden sorumludurlar

* Embriyonik gövde bölgesine plumula denir Embriyodan gelişen bu meristematik yapı olgun bitkide gövdeyi oluşturmuş olur
* Embriyonik kök bölgesine radikula denir Embriyodan gelişen bu meristematik yapı ise olgun bitkide kökleri oluşturmuş olur
* Kotiledonlar ile radikula arasında kalan bölgeye hipokotil denir
* Kotiledonların üstünde kalan bölgeye ise epikotil denir

Besin dokusu

Bitkinin erişkin olmadan önceki beslenme yeridir
Tohum kabuğu

Yapısında süberin, lignin, kütin gibi maddeler bulundurur Bu maddeler sayesinde sert bir hal almıştır Su ve gazlara karşı geçirgenliği azdır Böyece çimlenme oluncaya kadar aşırı su kaybı ve diğer zararlı etkenlere karşı korunma sağlanmış olur

Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler

Çimlenme, ana bitkiden ayrılmış bulunan tohumda büyüme faaliyetinin başlaması, embriyodan yeni bir bitkinin oluşması olayıdır Çimlenme sonucu oluşan yeni bitki çöğür, yoz veya fide diye adlandırılır
Çimlenme için üç esas şartın bulunması gerekir Bunlar:

1 Embriyonun canlı ve çimlenme yeteneğinde olması
2 Tohumun mutlaka uygun çevre şartları içinde bulunması
3 Çimlenmeyi engelleyen iç etmenlerin ortadan kalkmış olması gerekir

Çimlenme olayı, tohumun bünyesinde oluşan birçok biyokimyasal ve fizyolojik değişikliklerden oluşan bir olaydır Çimlenme olayı, ortamda mevcut suyun tohum tarafından emilmesi ile başlar Suyun etkisiyle tohum kabuğunun yumuşaması, protoplazmanın sulanması ile tohum şişer ve kabuğu çatlatır Çimlenen tohumda, suyun alınmasını izleyen solunum hızının artışıdır Çimlenmenin devamı için, suda çözünmez halde bulunan karmaşık (kompleks) yapıdaki maddelerin enzimler yardımıyla çözünebilir basit maddeler haline geçmesi ve büyüme noktalarına taşınması gerekir Bu maddeler büyüme noktalarında, büyüme için gerekli enerjiyi sağlamada kullanılır Bunların bir kısmı da yeni hücrelerin yapı maddesi haline dönüşür Büyüme noktalarındaki hücrelerin bölünme, büyüme ve farklılaşması ile genç bitki oluşmaya başlar Bu bitki, kendi yaprakları yeterli miktarda fotosentez yapıncaya kadar, gelişmesi için tohumdaki yedek besin maddelerini kullanır

Tohumun çimlenmesi karmaşık bir olaydır Bundan dolayı çimlenme, dinlenme halindeki tohumda met@bolik faaliyetin (aktivite) artmasına neden olan ve embriyodan bir bitkinin oluşumunu başlatan olaylar dizisi olarak dikkate alınabilir Çimlenen tohumda, çimlenmenin sona erdiği ve büyümenin başladığı esas devreyi tayin etmek son derece güçtür Çünkü tohumda çimlenme, radisil (kökçük), sürgün ve koleoriza gibi embriyo kısımlarından birisinin, tohum içinde oluşan büyüme sonucu, tohum kabuğunu delerek dışarı çıkmasıyla saptanmaktadır Birçok bitkinin tohumlarında, tohum kabuğunu delerek ilk dışarı çıkan embriyo bölümü radisildir Bu nedenle, genellikle, tohum kabukları arasından radisil çıkıntısının görülmesi çimlenme olarak kabul edilmektedir Meyve ağaçlarının tohumlarında embriyonun çimlenip çimlenmediği, radisilin gelişme durumu izlenerek saptanır Radisili 5 mm veya daha fazla uzamış olan embriyolar çimlenmiş olarak dikkate alınır

Çimlenme mekanizması:

1 Şartlar uygun olduğunda tohum su alarak şişer ve tohum kabuğu çatlar
2 Alınan su tohumda absisik asit etkinliğini kırar
3 Alınan suyun etkisi ile endosperm hücreleri giberillin üretir
4 Giberillin absisik asidin etkinliğini azaltırken amilaz etkinliğini artırırı
5 Amilaz etkisi ile nişasta glikoza parçalanır
6 Oluşan glikoz çatlayan kabukla beraber alınan fazla miktardaki O2 kullanılarak solunumda harcanır
7 Çimlenme ile beraber tohumda ağırlık azalması gerçekleşir
8 ****bolizmanın hızlanması ile beraber hücre bölünmesi hızlanır
9 Meristem etkisi ile bitkiye yeni hücre ve dokular katılır
10 bitki uç meristemi ile boyca,kambiyum ile ence kalınlaşarak büyür

Bitki gelişmesinde rol alan faktörler:

A-Su:

1 turgor oluşumu
2 Madde taşınımı
3 Fotosentezde organik madde sentezi
4 Terleme ile ısı düzenlenmesi
5 Stomaların çalışması
6 Enzimatik reaksiyonlar için ortam
7 Hidroliz reaksiyonlarının gerçekleşmesi

B-Sıcaklık:

1 Enzim etkinliği ve met@bolizmada etkendir
2 Terleme üzerine etkendir
3 Topraktan su alınımıda etkendir

C-Işık:

1 Klorofil sentezinde gereklidir
2 Fotosentezde gereklidir
3 Bazı türlerde çimlenmede gereklidir

D-pH,Tuz ve Mineral:

1 Enzim etkinliği için gereklidir
2 Bazı moleküllerin (Enzim,hormon,pigment vb) yapısına katılır

E-Hormonlar:

Bitkisel hormonlar bitkinin büyümesi,yaprak-çiçek açması, yönelim, meyva oluşumu,Tohumda uyku ve çimlenme vb yaşamsal olayların gerçekleşmesinde rol alırlar

Çimlenmenin Ölçülmesi

Çimlenmenin ölçülmesinde birisi çimlenme gücü, diğeri de çimlenme hızı olmak üzere iki etmen söz konusudur Canlılığı zayıf olan tohumlarda bu iki etmen genellikle birlikte gider Yani bir tohumun çimlenme yüzdesi düşükse, çimlenme hızı da düşüktür Başka bir deyimle zayıf çimlenen tohumlar muhtemelen yavaş bir çimlenme hızı gösterir Uzun süre muhafaza edilmiş tohumlarda yaşama gücünün azalması, çoğunlukla canlılığın azalması periyodunu izler

Diğer yandan, çimlenme hızı canlılıkla ilgisi olmayan diğer bazı faktörlerin etkisi altında kalabilir Örneğin bir tohum grubu içinde bazı tohumlar, (1) doğal olarak diğerlerinden daha çabuk çimlenir Bazı hallerde de çimlenme hızı, tohumda var olan (2) dinlenmenin derecesine bağlıdır Aynı şekilde (3) çevre şartları da çimlenme hızını önemli ölçüde etkiler

Gerek çimlenme gücü ve gerekse çimlenme hızı zaman faktörü ile ilgilidir Çimlenme gücü, belli bir süre içinde çimlenen tohum sayısını belirtir Çimlenme hızı ise, çimlenen tohumların belli bir yüzdeye erişmesi için ihtiyaç duyulan zamanı gösterir Bu zaman gün olarak ifade edilir Bunlardan başka çimlenmeyi belirtmek için bir de “hız katsayısı” kullanılır Bu katsayı aşağıdaki formülle hesaplanır:

Hız katsayısı = (çimlenen tohumların toplam sayısı x 100) / (A1T1 + A2T2 + + AnTn)

Formüldeki A belirli bir gün sayısını, T ise belirli bir gün sayısında çimlenen tohumların sayısını gösterir

Çimlenmeye Etki Yapan Dış Şartlar

Su:

Çimlenme olayının ilk basamağı suyun tohum tarafından emilmesidir Suyun tohum tarafından alınmasını etkileyen iki etken vardır Bunlar: (1) tohum kabuğunun yapısı ve (2) tohumuntohumun

Çimlenmekte olan tohuma verilen su hem çimlenme gücüne hem de çimlenme hızına etki yapar Çimlenme hızı, suyun varlığına karşı, çimlenme gücünden daha da hassastır

Çimlenme ortamında çözünebilir tuzların çok miktarda bulunması, çimlenmeye engel olabilir ve genç bitkilerin dayanıklılığını azaltabilir Çimlenme ortamındaki çözünebilir tuzların fazlalığı, kullanılan toprak ve diğer maddeler ile sulama suyu veya aşırı gübrelemeden ileri gelebilir Nem miktarı düşük, tuz konsantrasyonu yüksek olunca, tuzluluğun etkisi daha da şiddetli görülür

Uygun su miktarını devamlı olarak sağlamak güçtür Çünkü çimlenme, toprağın sıcaklık ve nem bakımından dalgalanmalara maruz bulunan üst yüzeyinde oluşur Zorunlu olarak yüzlek ekilen küçük tohumlarda veya çimlenme hızının düşük olduğu durumlarda sorun daha büyüktür Daha bir örnek (üniform, mitecanis) su temini için, (1 sulamanın dikkatli yapılması, (2) tohumların biraz daha derine ekilmesi veya (3) malç uygulanması gerekir Kötü bir drenajla birlikte aşırı bir sulama çok kez zararlıdır Çünkü böyle bir durum çimlenme ortamında havalanmayı azaltarak çürümeye neden olur

Ekimden önce tohumların ıslatılması, bazen çimlenmenin başlatılması ve bitkilerin topraktan çıkması için gereken zamanın kısaltılması yönünden yararlı olur Böyle bir uygulama, normal olarak yavaş çimlenen sert ve kuru tohumlar ile bazı dinlenmelerin varlığı halinde faydalıdır Ancak eğer tohumlar, herhangi bir güçlük göstermeden çimleniyorlarsa, ıslatmaya pek ihtiyaç yoktur Zira su emmiş tohumlar kolayca zararlanabilir ve bunların ekimi zordur

Tohumu ıslatma süresi uzun olursa, tohumda zararlanma oluşabileceğinden çimlenme gücü azalır Bu zararlanma, mikroorganizmaların varlığı ve kötü havalanmadan kaynaklanmaktadır Bununla beraber, henüz anlaşılmamış bazı etkenler de bu konuda rol oynayabilir gibi görülmektedir Eğer ıslatma süresinin uzatılması gerekiyorsa, ıslatma suyu 24 saatte en az bir defa değiştirilmelidir

Sıcaklık:

Çimlenme için ihtiyaç duyulan bir diğer çevre koşulu da sıcaklıktır Bazı bitki tohumları oldukça geniş sıcaklık dereceleri arasında çimlenebildikleri halde, bir bölümü de sadece dar ve belirli sıcaklık derecelerinde çimlenebilir Sıcaklık, çimlenmeden sonra bitkilerin büyümesi üzerine de etki yapar Genellikle, çimlenme için gerekli sıcaklıktan biraz daha aşağı sıcaklıklar çöğür ve fidelerin büyümesi için en uygun sıcaklıklardır

Çimlenme yönünden sıcaklık minimum, maksimum ve optimum olmak üzere üç şekilde düşünülür Herhangi bir bitki türü için bu sıcaklıkların belilenmezi zordur Çünkü sıcaklık hem çimlenme gücüne hem de çimlenme hızına etki yapar Gerçek çimlenme gücü, çimlenmenin oluştuğu belirli sıcaklık dereceleri arasında oldukça sabit olabilir Buna karşılık çimlenme hızı, sıcaklığın etkisinde daha fazla kalır Bir noktaya kadar sıcaklıktaki artma, çimlenme hızında sabit artışla sonuçlanır

Minimum sıcaklık, çimlenmenin oluştuğu en düşük sıcaklıktır Bunun altında çimlenme olmaz Bazen minimum sıcaklık çok düşük olur Hatta donma noktasına kadar yaklaşabilir

Maksimum sıcaklık, çimlenmenin oluştuğu en yüksek sıcaklıktır Bu sıcaklığın üstünde, birçok bitki türlerinin tohumları zararlanır Diğer bazılarının tohumları zararlanmaz, ancak dinlenmeye girer Sıcak havalarda, toprak yüzeyine doğrudan doğruya gelen güneş ışınları, toprak sıcaklığını bitki dokularına zararlı olacak derecelere kadar yükseltebilir Böyle durumda toprak nemi de çabuk kaybolur genç bitkilere etki yapan bu sıcaklık zararı, patojen organizmaların neden olduğu “çökerten hastalığı”na benzer Bundan dolayı birçok bitkiler için gölgeleme şarttır

Tohumlar çimlenme için uygun sıcaklıklardan çok daha yüksek sıcaklıklara kısa süre, zararlanmadan maruz kalabilir Yüksek sıcaklıklarda zarar miktarı artar Ancak bu, tohumuntohumun nem kapsamına bağlıdır Kuru tohumlar 100°C’ye kısa süre dayanabilir

Bazı türlerin tohumları 24°C’nin üstünde çimlenemez Ancak bunların sonradan başka şartlar altındaki çimlenme yetenekleri kaybolmaz Böyle yüksek sıcaklık etkisiyle oluşan dinlenmeye “termo dinlenme” denir ve birçok durumda önemi vardır

Optimum sıcaklıklar çimlenme için en uygun sıcaklıklardır En yüksek çimlenme hızı ile, yüzde itibariyle en çok çöğür optimum sıcaklıklarda oluşur

Sıcaklık isteğine göre bitkiler aşağıdaki şekilde gruplara ayrılır:

1 Tohumları yalnız oldukça düşük sıcaklıklarda çimlenenler,
2 Tohumları yalnız oldukça yüksek sıcaklıklarda çimlenenler,
3 Tohumları serinden sıcağa kadar değişen çeşitli sıcaklık derecelerinde çimlenebilme yeteneğinde olanlar

Oksijen:

Her canlı gibi canlı tohumlar da solunum yapar ve bunun için oksijene ihtiyaçları vardır Dinlenme halindeki tohumda solunum hızı düşük olduğundan az miktarda oksijen kullanılır Ancak çimlenme sırasında solunum hızı artar ve oldukça fazla miktarda oksijene ihtiyaç duyulur Solunum aşağıdaki formülle basit olarak ifade edilir:

(CHnO)n + O2 à CO2 + H2O + Enerji

Bu olayın gerçek mekanizması formülde görüldüğünden çok daha karışıktır Solunum olayı içerisine, depo maddelerinin basit şekillere dönüşümü, bunların oksidasyonu ve oluşun enerjinin büyümenin yapı ile ilgili işlemlerinde kullanılması da girer Enerjinin bir kısmı ısı enerjisi olarak açığa çıkar ve bu uygun aletlerle ölçülebilir Kullanılan oksijen miktarı, tohumun içinde depo edilen besin maddesinin cinsine bağlı olarak değişir Yağlı tohumlar çimlenme sırasında, nişastalı tohumlardan daha çok oksijen kullanır Yağlar oksijen yardımıyla karbonhidratlara dönüştürülür Böylece yağlar karbonhidrat haline geçerek başka yerlere aktarılıp kullanılır

Oksijen azlığı çimlenme üzerine etki yapar Böyle durumda çimlenme, tamamen durmasa bile biraz gecikebilir Şiddetli yağmurdan veya aşırı sulamadan sonra, drenajı kötü olan topraklarda oksijen miktarı çok azalır Çünkü toprağın boşlukları havadan çok suyla doldurulur

Işık:

şık hem çimlenmenin başlaması üzerine etkisi, hem de oluşan genç bitkinin büyümesini kontrol etmesi yönünden tohumla çoğaltmada önemli rol oynar Işığın çimlenme üzerine olan etkisi farklı şekillerde olmaktadır

Bitkiler bu bakımdan dört gruba ayrılır:

1 Tohumları çimlenmek için mutlaka ışığa ihtiyaç duyanlar,
2 Işıkta daha iyi çimlenme gösterenler,
3 Tohumların çimlenmesi ışık tarafından engellenenler,
4 Işıktan etkilenmeyenler

Işıkta iyi çimlenen tohumların daha yüzlek, çimlenmesi ışık tarafından engellenenlerin ise daha derin ekilmesi tavsiye olunur Yapılan çalışmalar, görünen ışığın uyartıcı etkilerinin, ışık spektrumunun kırmızı bölgesinden, engelleyici etkilerinin ise görünmeyen kırmızı ötesi ışınlarından geldiğini göstermektedir

Işığa karşı tepkiler esas olarak, yeni hasat edilmiş tohumlarda kendini göstermekte ve devamlı kuru muhafazayla azalma eğilimi göstermektedir Tohum kabuklarının çıkarılması veya özel şekilde çıtlatılması, ışığa karşı duyarlılığın kaybolmasına neden olabilir Işığın etkisi için uygun bir sıcaklığa ihtiyaç vardır Eğer sıcaklık uygun değilse ışığın uyartma etkisi durur Işığa karşı tepkiler, sıcaklığın değişmesi veya tohumların potasyum nitrat çözeltisiyle muamele edilmesi hallerinde büyük ölçüde artar

Işık çimlenen tohumdan oluşan genç bitkinin büyümesini etkiler Işığın az olduğu hallerde bitkiler solar, hipokotil uzar ve yapraklar büyümez Bitkiler ışığa maruz kalınca, hipokotilin büyümesi durur ve epikotilde normal büyüme başlar

Başlangıçta genç bitkiler tohumdaki kotiledon veya endospermdeki yedek besin maddelerini kullanır Sonraki büyüme, yapraklarda yapılan fotosentez sonucu oluşan karbonhidrat yapımına bağlıdır Dayanıklı ve kuvvetli bitkilerin oluşması için oldukça yüksek şiddette ışığa ihtiyaç vardır

Aşırı derecede ışık şiddeti, çöğür veya fidelerin çevresinde sıcaklığı yükselteceğinden, sıcaklık zararı oluşturur Aşırı derecede yüksek ve aşırı derecede düşük ışık şiddetinden daima sakınılmalıdır İlk büyüme devresinde birçok bitkiler için kısmi bir gölgeleme zorunludur

Tohumun Çimlenmesi Deney:
1- Cam petrileri birden dörde kadar numaralandırınız
2- Bir miktar pamuğun arasına fasulye tohumlarını (veya nohut tohumlarını) yerleştirip, pamuğu 1 nolu petriye yerleştiriniz

NOT: Pamuklar ıslak olmalı ve 1-2-3 nolu tüpler belirli aralıklarla sulanarak pamukların ıslak kalması sağlanmalıdır
3- 1 nolu tüp: ışıklı ve ılık yerde
2 nolu tüp: karanlık ve soğuk yerde
3 nolu tüp: karanlık ve ılık yerde
4 nolu tüp: ışıklı ve ılık yerde ancak su verilmeden çimlenmeye bırakılmalıdır
4- Tüplerdeki tohumların çimlenip, çimlenmemesi gözlenip sonuçlara varılmaya çalışılacak

lady rose tohum , meyve ve çimlenme ile verdiğin tüm bilgiler için çok teşekürler çok yardımcı oldun :) işime yaradığı için hepsine teşekkürler yazdım biraz abarttım kusura bakma iyi geceler

Hiç abartmadın aksine yardımcı olabildiğime ve konularıma teşekkür yazdığına çooook sevindim başarılar diliyorum cnm ;

Alıntı:

:) yardım et´isimli üyeden Alıntı

lady rose tohum , meyve ve çimlenme ile verdiğin tüm bilgiler için çok teşekürler çok yardımcı oldun :) işime yaradığı için hepsine teşekkürler yazdım biraz abarttım kusura bakma iyi geceler

çok sağol bende sana başarılar diliyorum cnm :) ;)

Alıntı:

:) yardım et´isimli üyeden Alıntı

çok sağol bende sana başarılar diliyorum cnm :) ;)