Baltalimanı Antlaşmasının Önemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Baltalimanı Antlaşmasının Önemi
Baltalimanı Antlaşmasının Önemi
Baltalimanı Antlaşması (16 Ağustos 1838) Osmanlı Devleti'nin İngiltere ile İstanbul'un Baltalimanı semtinde imzaladığı ticaret antlaşmasıdır

Osmanlı Devleti 1826'dan beri Osmanlının kendi İhtiyaç duyduğu yerli ham maddelerin yabancı tüccarlar tarafından yurt dışına çıkarılmasını önleyen yed-i vahid (Tekel) sistemini uygulamaya koymuştu

Bu sistem İngiltere'nin çıkarlarına uygun düşmüyordu ve İngilizler kendilerine Osmanlı topraklarında kendilerine ayrıcalıklar verilmesi için Osmanlılara baskı yapıyorlardı

Dışişleri bakanı Mustafa Reşit Paşa, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyanını bastırmak için İngilizlerden yardım istedi

Bu yardıma karşılık olarak da İngilizlere ticari bakımdan büyük ayrıcalıklar veren bir antlaşmayı Baltalimanı'nda kendisine ait olan yalısında imzaladı

Antlaşma 8 Ekim 1838’de Kraliçe Viktorya, bir ay sonra da Sultan II

Mahmut tarafından onaylandı

Bu antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır:

1

Tekel sistemi kaldırıldı

Yabancılara diledikleri miktarda hammaddeyi götürme imkanı verildi

2

İç ticarete Osmanlı vatandaşları yanı sıra İngilizlerin de katılması öngörüldü

3

İngiliz vatandaşları Osmanlı ürünlerini çok ucuz fiata ihraç etme hakkına sahip oldular

4

İngilizlerle olan Transit Ticaretten alınan vergi resmi kaldırıldı

5

İngiliz gemileriyle gelen İngiliz malları için bir defa gümrük ödendikten sonra mallar alıcı tarafından nereye götürülürse götürülsün bir daha gümrük ödenmeyecekti

Böylece İngiltere vatandaşları Osmanlı Devleti sınırları içinde ticaret yaparken Osmanlı vatandaşlarından bile daha az vergi ödeyeceklerdi

Örnegin Selanik'ten İstanbul'a mal gönderen

Müslüman yerli tüccar Devlete Transit Gümrük vergisi ödediği halde İngiliz tüccar bu vergiden muaf olmuş ve müslüman tüccarların bir başka Osmanlı Şehrine mal göndermesine, ticaret yapmasına yüksek vergilerden dolayı fiilen imkan kalmamıştı

1838-1841 yıllarında buna benzer antlaşmalar Fransa, İsveç, Norveç, İspanya, Hollanda, Belçika, Danimarka ve Portekiz'le de imzalandı

Bu antlaşmalar kapitülasyon sistemini sağlamlaştırdı, Osmanlı sanayine büyük bir darbe vurdu

Osmanlı Devleti'nin diğer devletlere borçlanmasına yol açtı ve mali çöküntüsünü hızlandırdı

Konu Araçları	Bu Konuda Ara
Yazıcı Çıktısını Göster Sayfayı E-posta ile Yolla	Bu Konuda Ara: Gelişmiş Arama
Görünüm Modları

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Baltalimanı Antlaşmasının Önemi Baltalimanı Antlaşmasının Önemi Baltalimanı Antlaşmasının Önemi Baltalimanı Antlaşması (16 Ağustos 1838) Osmanlı Devleti'nin İngiltere ile İstanbul'un Baltalimanı semtinde imzaladığı ticaret antlaşmasıdır Osmanlı Devleti 1826'dan beri Osmanlının kendi İhtiyaç duyduğu yerli ham maddelerin yabancı tüccarlar tarafından yurt dışına çıkarılmasını önleyen yed-i vahid (Tekel) sistemini uygulamaya koymuştu Bu sistem İngiltere'nin çıkarlarına uygun düşmüyordu ve İngilizler kendilerine Osmanlı topraklarında kendilerine ayrıcalıklar verilmesi için Osmanlılara baskı yapıyorlardı Dışişleri bakanı Mustafa Reşit Paşa, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyanını bastırmak için İngilizlerden yardım istedi Bu yardıma karşılık olarak da İngilizlere ticari bakımdan büyük ayrıcalıklar veren bir antlaşmayı Baltalimanı'nda kendisine ait olan yalısında imzaladı Antlaşma 8 Ekim 1838’de Kraliçe Viktorya, bir ay sonra da Sultan II Mahmut tarafından onaylandı Bu antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır: 1 Tekel sistemi kaldırıldıYabancılara diledikleri miktarda hammaddeyi götürme imkanı verildi 2 İç ticarete Osmanlı vatandaşları yanı sıra İngilizlerin de katılması öngörüldü 3 İngiliz vatandaşları Osmanlı ürünlerini çok ucuz fiata ihraç etme hakkına sahip oldular 4 İngilizlerle olan Transit Ticaretten alınan vergi resmi kaldırıldı 5 İngiliz gemileriyle gelen İngiliz malları için bir defa gümrük ödendikten sonra mallar alıcı tarafından nereye götürülürse götürülsün bir daha gümrük ödenmeyecekti Böylece İngiltere vatandaşları Osmanlı Devleti sınırları içinde ticaret yaparken Osmanlı vatandaşlarından bile daha az vergi ödeyeceklerdi Örnegin Selanik'ten İstanbul'a mal gönderen Müslüman yerli tüccar Devlete Transit Gümrük vergisi ödediği halde İngiliz tüccar bu vergiden muaf olmuş ve müslüman tüccarların bir başka Osmanlı Şehrine mal göndermesine, ticaret yapmasına yüksek vergilerden dolayı fiilen imkan kalmamıştı 1838-1841 yıllarında buna benzer antlaşmalar Fransa, İsveç, Norveç, İspanya, Hollanda, Belçika, Danimarka ve Portekiz'le de imzalandı Bu antlaşmalar kapitülasyon sistemini sağlamlaştırdı, Osmanlı sanayine büyük bir darbe vurdu Osmanlı Devleti'nin diğer devletlere borçlanmasına yol açtı ve mali çöküntüsünü hızlandırdı