So2 Kirliliğinin Çevre Üzerindeki Etkileri Nelerdir? - So2 Kirliliğinin Zararları

SO2 Kirliliğinin Çevre Üzerindeki Etkileri Nelerdir? - SO2 Kirliliğinin Zararları
SO2 Kirliliğinin Çevre Üzerindeki Etkileri Nelerdir? - SO2 Kirliliğinin Zararları
SO2 KİRLİLİĞİNİN ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

- İnsan Sağlığına Etkileri: SO2 ve SO3 kükürtoksitlerinin atmosferde en çok bulunan türleridir Renksiz bir gaz olan SO2 03-10 ppm arasında keskin kokusu vardır
Atmosferde fotokimyasal veya katalitik reaksiyonlar neticesinde SO2, kısmen SO3 veya H2SO4’e ve bunun tuzlarına dönüşür Partiküller ve rutubet ile birlikte daha zarar verici etkileri vardır
İnsan sağlığı üzerinde yaptığı olumsuz etkilerden biri, brokokonstriksiyon olarak bilinen solunum yollarında direncin artmasıdır Yapılan araştırmalar SO2 ve SO3’ün fizyolojik etkilerinin daha ziyade üst solunum yollarında keskin, boğucu ve tahriş edici bir özellik göstermesi şeklinde görüldüğünü ortaya çıkarmıştır 1972’de New York’da yapılan bir çalışmada kükürtoksit konsantrasyonunun yoğun olduğu bölgelerde, 1-12 yaş grubu arasındaki çocuklarda akut bronşit hastalıklarında % 18 artış olduğu gözlenmiştir
Kükürtdioksitin yukarıda bahsedilen etkileri, bilhassa çok yüksek konsantrasyonların meydana geldiği episodlarda, hastalık ve ölüm oranlarında artışlara sebep olmuştur Aralık 1952’de Londra’da meydana gelen episod’da SO2 partikül konsantrasyonlarının normal seviyelerinin birkaç katına ulaşması neticesinde hava kirliliğinden dolayı ölen insanların sayısında önemli bir artış gözlenmiştir
İstanbul’da yapılan bir çalışmada SO2 ve duman konsantrasyonları artışı ile akciğer ve solunum yolları hastalıkları (KaAlt) nedeniyle hastahanelere yapılan müracaat sayısında artış görülmüştür
- Yapı ve malzemeler üzerindeki etkileri; Yapılan gözlemler, SO2’nin 1-2 ppm konsantrasyon arasında boya filmlerinin kuruma sürelerini % 50-100 arttırdığını göstermiştir 7-10 ppm arasında ise bu süre 3 güne kadar çıkmaktadır Bu ortamlarda kuruyan yüzeylerin ise daha az dayanıklı oldukları belirlenmiştir
Kükürtoksitler, atmosferde veya metal yüzeylerinde H2SO4 oluşturmak suretiyle, metallerin korozyon hızlarının da artmasına neden olmaktadır Bu etki hem metal cinsine hem de SO2’nin atmosferdeki konsantrasyon ve etkili olduğu süreye bağlıdır Çeşitli SO2 konsantrasyonlarında ve sürelerde metal korozyonun 15 ila 5 kat arttığı gözlenmiştir ABD’nin “Pittsburg” kentinde, SO2 konsantrasyonunun 1926-1960 periyodu arasında 015 ppm’den 0;05 ppm’e düşerek 3 kat azalması neticesinde, çinkonun korozyon hızında da 4 kat bir azalma olduğu görülmüştür
Metallerin korozyonunda SO2 nin etkisi yanında, sıcaklık ve nemin de etkisi bulunmaktadır Örneğin Alüminyum SO2’e karşı oldukça dayanıklı olmasına mukabil, yüksek SO2 konsantrasyonlarında (1280 ppm) ve nisbi nem % 70'’n üzerine çıktığında korozyon hızı önemli ölçüde artmaktadırSO2 nin yapılar üzerindeki etkisi, kireçtaşı (CaCO3) ile reaksiyona girerek suda çözünebilen, dolayısıyla yapıların zamanla yıpranmasına yol açan CaSO4 ve CaSO4, 2H2O meydana getirmesidir Bu yıpranma mermer yapılarda da meydana gelmektedir
Genellikle hava kirleticilerinin tekstil, kumaş ve dokumalar üzerinde yapısal bağları zayıflatıcı ve germe kuvvetini düşürücü etkileri vardır SO2 nin selüloz elyaflar, naylon pamuk ve rayon üzerinde zarar verici etkileri bulunmaktadır
ABD’nin St Louis kentinde yapılan bir çalışmada, hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde, pamuk malzemelerin germe kuvvetlerinde 1 yıl içinde % 50’den daha fazla bir azalma gözlenmiştir
SO2 nin deri ve kağıt malzemeler üzerinde de yıpratıcı etkileri vardır SO2 deri tarafından absorbe edilerek H2SO2’e dönüşür Ve bu da derinin yapısını bozar Bu bilhassa kütüphanelerdeki kitap ciltlerinin çatlamasına yol açar Kağıttaki selüloz elyaf, SO2’nin etkisi ile zayıflar Bunda kağıt üretiminde kullanılan kimyasal maddelerin içinde bulunan eser miktardaki metallerin SO2’nin H2SO4’e dönüşümünü kataliz edici etkisinde önemli bir rolü bulunmaktadır
- Bitkiler Üzerindeki Etkisi: Hava kirleticileri doğrudan veya dolaylı olmak üzere iki yoldan etkiler Doğrudan etki, bitki yaprağının yüzeylerinde bulunan ve stomata adı verilen deliklerden girmeleri neticesinde meydana gelir
Hava kirleticilerinin dolaylı etkisi ise, toprak ve su kanalı ile bitki köklerini etkileme suretiyle belirir
SO2, kloroplastların sayısında azalma nedeniyle renk solması veya sararması (klorosis) ve yüzeyde benekleşme (filecking) şeklinde fiziksel etkiler veya mekanizmalarında aksaklıklar, verimde düşmeler gibi fizyolojik ve biyokimyasal etkiler şeklinde belirir