Prof. Dr. Sinsi
|
Beslenme Ve Diyet - Sağlıklı Beslenme - Balık Yerken Dikkatli Olun!
Balık Yerken Dikkatli Olun!
Yapılan araştırmalar balık yemenin faydaları olduğu kadar riskleri olduğunu da ortaya koydu
Dengeli beslenmenin baş aktörlerinden balık, sağlıklı diyet reçetelerinin de vaz geçilmezlerindendir Balıkta, eikosapentaenoik asid (EPA) ve dokosahexaenoik (DHA) isimli, başka hiçbir gıdada bulunmayan iki uzun zincirli omega-3 yağları bulunmaktadır Bu omega-3 yağlarının pek çok yararı vardır, ancak fetal kardiyak aritmileri ve kalp krizlerini önlemeleri en önemli özellikleri arasında yer alır Ayrıca, DHA beynin erken gelişiminde ve sağlıklı bir hamilelik için gerekli bir maddedir
ReaAge'de yer alan bilgilere göre, balık yerken çevreyi kirleten maddeler de düşünülmesi gereken faktörler arasındadır Metil civanın bazı balık türlerinin yağsız kısımlarında biriktiği bilindik bir gerçektir Yağlı kısımlarda ise poliklorinat bifeniller (PCB) ve dioksinler bulunmaktadır Civa, plasentaya geçer ve yüksek dozları ciddi beyin hasarına yol açar Yetişkinlerde ise, civa kalbe zarar verebilir ve yapılan araştırmalarda dioksinin hayvanlarda kansere neden olduğu belirlenmiştir Bu her iki maddenin de kanserojen olduğuna dair kanıtlar mevcuttur, ve aynı zamanda nörolojik hasarlara da neden olabiliyorlar
Yararlı Mı, Yoksa Zararlı Mı?
Peki o halde balık tartının yararlı kefesinde mi yoksa zararlı kefesinde mi yer alıyor? 2006 yılında, Tıp Enstitüsü (IOM) uzmanları ve Harvard Toplum Sağlığı Okulu’ndan iki araştırmacı, Dariush Mozaffarian ve Eric Rimm, bu konuda yapılan büyük kapsamlı araştırmaları inceleyerek bu sorunun cevabını araştırdılar Harvard’daki araştırmacılar EPA’nın ve DHA’nın sağlığımıza pek çok yararlarının olduğuna dair kanıtlar buldular IOM uzmanları ise, kanıtların tatmin edici olmadığını ve pozitif kardiyovasküler bulguların farklı nedenlere dayanabileceğini belirtiyorlar Bu durumu, düzenli olarak balık yiyen kişilerin, daha az kırmızı et tükettikleri ve bu nedenle zararlı doymuş yağ tüketimlerinin de az olduğu şeklinde açıklıyorlar
IOM ve Harvard uzmanları şu kritik soruda hemfikir: Balık yemek önemli, ancak zararlı maddelerin getirdiği risk ne düzeyde? FDA, balıktaki zehirli maddelerin, düşük seviyede olduğunu açıklıyor IOM uzmanları, sağlıklı bir diyet için, haftada en az 85 gram balık yenmesi gerektiğini belirtiyorlar Harvard’daki araştırmacılar ise, yetişkinlerin tükettikleri haftada bir veya iki porsiyon balığın yararlarının, risklerinden fazla olduğuna dikkat çekiyorlar
Yapılan incelemeler sonucunda ortaya konan bazı önemli noktalar şu şekilde açıklanıyor:
İki kişi için balık yiyorsanız: Harvard araştırmacıları DHA’nın fetal gelişim için önemli olduğuna dikkat çekiyorlar, IOM uzmanları ise bu konuda daha çok uyarıyorlar Civa, besin zincirinin en üstünde yer alan büyük ve uzun ömürlü balıklarda, küçük ve kısa ömürlü balıklara göre daha fazla miktarda birikiyor Harvard’daki araştırmacılar, hamile veya emziren bayanların, civanın zararını en aza indirmek için, kral uskumru, tilefish, köpek balığı, ve kılıç balığı gibi balık türlerinden uzak durmalarını öneriyorlar, ancak yeterli düzeyde DHA alınması için, diğer balık türlerinden ve deniz ürünlerinden haftada yaklaşık 35 gram tüketmeleri gerektiğini belirtiyorlar
Hiçbir balık aynı yaratılmamıştır: 12 gram bir som balığında 2,000 miligramın üstünde EPA ve DHA omega-3 yağları bulunur Ancak aynı porsiyon bir kedi balığında bu miktar yaklaşık 150 miligramdır Dolayısıyla, balık yediğimiz zaman elde ettiğimiz omega-3 yağları, yediğimiz balığın cinsine göre değişiyor Som balığının yanı sıra, kral uskumrudan farklı olan Atlantik uskumrusu, ringa balığı, ve sardalya da omega-3 için en iyi kaynaklar arasında yer alıyor Kılıç balığı ve tilefish gibi balıklar ise yarar-risk bataklığına bizi sürüklüyorlar, çünkü büyük miktarda omega-3 yağlarına sahip olmalarına rağmen, yüksek oranda civa da içeriyorlar 35 gram karideste yaklaşık 250 miligram omega-3 yağları bulunuyor Omega-3 yağları açısından fakir deniz ürünleri arasında yer alan ıstakozun 35 gramı ise, 71 mg omega-3 yağları içeriyor
Beyaz ve light ton balığı: Konserve ton balığı, beyaz ton balığı veya light ton balığı şeklinde satılmaktadır Beyaz ton balığı genellikle suda, ve tek parça halinde bir miktar fileto olarak konservelenir Light ton balığı ise, kesilmiş parçaların karışımından oluşan bütün büyük bir parça olarak, yağda veya suda satışa sunulur Beyaz ton balığında üç kat fazla omega-3 yağları vardır, ancak civa oranı da light ton balığındakinin üç katıdır
Selenyum civa yükselişini durdurabilir: Yapılan bazı araştırmalarda, selenyumun civanın bazı zararlı etkilerini ve civanın dokularda birikmesini önlediğine dair kanıtlar elde edilmiştir Eğer bu veriler doğruysa, bu, deniz ürünleri seven kişiler için güzel bir haber, çünkü çoğu balıkta ve özellikle midye gibi kabuklu deniz ürünlerinde selenyum büyük miktarlarda bulunur
|