Tufan Efsanesi

Tufan Efsanesi
(Efsaneler)

Türk mitolojisinde, tufan ile ilgili örnekler Altay Türkleri’nin efsanelerinde yaşamaktadır Altay Türkleri’nde, tufan efsanesinin bir kaç söyleyişi vardır Aşağıda bu söyleyişlerden birine yer verilmiştir Aşağıda yer alan ve U Harva Holmberg tarafından nakledilen Altay Tufan Efsanesi, İslam ve Hıristiyan dünyasının Nuh Tufanı anlatılarına oldukça benzemektedir Altay Tufan Efsanesi, özetle şöyledir:
Sel bütün yeri kapladığında, Tengiz (=Deniz) yerin üzerinde efendi idi Tengiz’in yönetimi altında Nama adında iyi bir erkek yaşardı Nama’nın Sozun Uul, Sar Uul ve Balık adlarında üç oğlu vardı





Ülgen (Tanrı), Nama’ya bir kerep (=tahta sandık) yapmasını buyurdu Nama, sandığın yapılması işini üç oğluna bıraktı Oğulları, kerepi bir dağ üzerinde yaptılar Kerep yapıldıktan sonra Nama, onu her biri seksen kulaç olan sekiz halatla köşelerinden yere bağlamalarını söyledi Böylece su seksen kulaç yükseldiğinde durum anlaşılacaktı Bundan sonra Nama, ailesi ile çeşitli hayvanları, kuşları alarak kerepe girdi

Yeryüzünü sisler kapladı Dünya korkunç bir karanlığa gömüldü Yerin altından, ırmaklardan, denizlerden sular fışkırdı Gökten sağanaklar boşandı Yedi gün sonra yere bağlanan halatlar koptu, kerep yüzmeğe başladı; suyun seksen kulaç yükseldiği anlaşıldı Yedi gün daha geçti Nama en büyük oğluna kerepin penceresini açmasını, çevreye bakmasını söyledi Sozun Uul bütün yönlere baktı Sonra şöyle dedi: “Her şey suların altına batmış Yalnızca dağların dorukları görünüyor” Daha sonra Nama da baktı O da “Gökyüzü ile sular dışında bir nesne görünmüyor” dedi

Kerep sonunda sekiz dağın birbirine yaklaştığı yerde durdu Çomoday ve Tuluttu dağlarında karaya oturdu Nama pencereyi açtı, kuzgunu serbest bıraktı Kuzgun geri dönmedi İkinci gün kargayı gönderdi, üçüncü gün saksağanı gönderdi Hiçbiri geri gelmedi Dördüncü gün bir güvercin gönderdi Güvercin, gagasında bir ince dalla geri döndü Nama bu kuştan, öteki kuşların niçin geri gelmediğini öğrendi Onlar sırasıyla geyik, köpek ve at leşi yemek üzere gittikleri yerde kalmışlardı Nama bunu duyunca öfkelendi “Onlar şimdi ne yapıyorsa, dünyanın sonuna değin onu yapmağa devam etsinler” dedi
Efsanenin devamında Nama yaşlandığı zaman, kurtardığı canlıları öldürmesi için kendisini kışkırtan karısını öldürür Oğlu Sozun Uul’u yanına alarak cennete (göğe) çıkar Daha sonra orada beş yıldızlı bir yıldız kümesine dönüşür Holmberg’in düşüncesine göre, tufan kahramanları, Yayık Han’a dönüşmüştür Yayık Han, Altay Türkleri’ne göre, insanları koruyan ve yaşam veren bir ruhtur Ayrıca insanlarla Ülgen (Tanrı) arasında elçilik yapar

Tufan, yani insanlığın bir felaketle yokedilmesini işleyen mitos İlkçağ'da Doğu Akdeniz çevresi uygarlıklarının mitolojilerinde önemli bir yer tutar Ancak Yunan mitolojisinde küçük bir öykü dışında insanlığın yokedilmesi motifiyle pek karşılaşılmazBu öyküye göre Zeus giderek daha isyankar ve günahkar olan insanları bir tufanla yoketmeye karar verir





Su ile gelen bu tufandan yalnızca Prometheus'un oğlu Deukalion ile karısı (yeryüzündeki ilk kadın olan Pandora'nın kızı) Pyrrha kurtulur Geleceği gören Prometheus oğluna bu olayı haber vererek bir tekne yapmasını öğütlemiştir Tufan 9 gün, 9 gece sürmüş ve tekne sonunda Parnassos Dağı'na çıkmıştır Bundan sonra karı koca Zeus'tan yeni insanlar yaratmasını dilerler Zeus da toprağın üzerindeki taşları toplayarak arkaya atmalarını söyler Böylece Deukalion'un attığı taşlardan erkekler, Pyrrha'nın attıklarından kadınlar olmak üzere yeni bir insan soyu türedi

Yunan mythos'unun Tufan efsanesi Behçet Necatigil'in "Mitologya"sında şöyle anlatılır:
"Zeus gün geçtikçe daha günahkâr olan insanları bir tufanla yok etmeye karar vermişti Bu tufandan sadece Deukalion'la karısı Pyrrha kurtuldular Çünkü Deukalion'un babası Prometheus, oğluna bir tekne yapmasını öğütlemişti Karıkoca, bindikleri bu teknede
dokuzuncu gün Parnassos dağına ayak bastılar

Zeus'tan yeni insanlar yaratmasını dilediler Zeus onlara, 'Ananın kemikleri'ni arkalarına atmalarını buyurdu Prometheus'un açıklaması üzerine Deukalion'la Pyrrha, toprağın taşlarını arkalarına attılar Böylece Deukalion'un arttığı taşlardan erkekler, Pyrrha'nın attıklarından da kadınlar olmak üzere yeni bir insan soyu türedi
Pyrrha, yeryüzünün ilk kadını Pandora'nın kızıdır" Hesiodos Theogonia'da Pandora'ya çok Önem verdiği halde Tufan efsanesine hiç değinınez