Orestes üçlemesi

ORESTES ÜÇLEMESİ ( MİTOLOJİK HİKAYE )




ORESTES ÜÇLEMESİ

Homeros' un hikayesinde ORESTES, Tantalos ve Niobe ile doğrudan akraba olduğu için lanetli Atreus hanedanlığının bir üyesidir Argos kralı Agamemnon'un ve Klytaimnestra’ nın oğlu aynı zamanda Elektra (Laodike), Khrysothhemis ve Iphigenia’nın (Iphianissa) kardeşleridir

Troya savaşında Hellen donanması Troya’ya doğru hareket etmek için gemilerin yelkenlerini açmak istedikleri zaman, durgun hava ve ters yönden esen rüzgârın müsaade etmemesi ordunun sabırsızlanmasına sebep olmuştu Agamemnon donanmasından rüzgarı esirgeyen Tanrı Artemis’in öfkesini yatıştırmak için kızı Iphigeniayı, doğal olarak istemeden ve içi sızlayarak, Tanrılara kurban vermeyi kabul etmiş bunun üzerine kral, kızını akhilleus ile evlendireceği vaadi ile şehirden ordugaha getirtti (Tanrıça Artemis kendisine adanmış kutsal bir dişi geyiği Artemis' n kutsal korusunda av sırasında öldürdü diye Agamemnon' dan hiç hoşlanmamaktaydı ve kin duymaktaydı Bu yüzden de Artemis, ordunun beklediği rüzgârları önlemekteydi Danışılan kâhin Kalkhas' a göre, tanrıça ancak Iphigenia kendisine kurban olarak sunulursa öfkesinden vazgeçecek ve filonun beklediği rüzgârların çıkmasına engel olmaktan vazgeçecekti) Bu durumu yukarıdan izleyen Artemis kızın durumuna acıdı ve tam bıçak boğazına inerken onu dişi bir geyikle değiştirdi İphigenia' nın ruhunu havaya kaldırarak yanına aldı İphigenie’yi korumak için onu Artemis tapınağına rahibe yaptı






Kraliçe Klytaimnestra kocasının kızını kurban etmeye kalkmasını hiç bir zaman kabullenemez Sahip olduğu kin ve keder kanlı bir aile trajedisine sebep olur Agamemnon Truva Savaşındayken, kraliçe Klytaimnestra kral Agamemnon’ un amcası Thyestes’ in oğlu Aegisthus' u baştan çıkarır 12 yıl sonra kral savaştan döndüğünde, karısı onu öldürmeyi kafasına koymuştur

Agamemnon bir yengi ganimeti olarak yanında Troya Kralı Priamos ve eşi Hekabe’ nin kızı Kassandra’yı getirmişti Kassandra’nın kehanet yeteneği vardı; saraya geldiklerinde çok tedirgin olmuştu: “Nereye geldik?” diye sordu “Atreus’ un oğlunun sarayına” yanıtını alınca: “Olamaz! Tanrıların lânetlediği ev İnsanların boğazlandığı, zemininin kanla boyandığı, Thyestes ve oğullarının can verdikleri yer!” diye bağırdı Herkes dehşete düşmüştü Yabancı bir kız bu gerçekleri nereden biliyordu? Üstelik kız bildirilerinde geçmişten geleceğe yönelmişti; vecd içinde: “vakitsiz ölümlere daha tanık olacaksınız; beni de aynı kader bekliyor!” dedi ve saray kapısına doğru yöneldi Onu tutup oradan uzaklaştırmak istediler O direndi; kararlı adımlarla içeri girdi Bir süre sonra, içerden çığlık sesleri geldi Agamemnon ve Kassandra’ nın sonları gelmişti Bu cinayeti Klytemnestra ve ona yardımcı olan Aigysthos birlikte işlediler

Aigisthos'un da bu suça ortak olması, amcası Atreus'un (Aynı zamanda Agamemnon’un babası) Thyestes'e (Aigisthos'un babasına) yaptıklarının bir uzantısıdır Söylenceye göre Atreus, bir iktidar mücadelesi içinde kardeşi Thyestes'i (Aigisthos'un babasını) ülke dışına sürer Fakat bir süre sonra barış bahanesiyle geri çağırır ve onuruna bir şölen verir; şölende gizlice öldürdüğü Thyestes’ in oğullarının etini sunar Thyestes'e Thyestes, cinayeti öğrenince, tüm Atreus soyunu lanetler Aigisthos, Atreus'un cinayetinden kurtulabilen tek çocuktur Şimdi, aynı intikam zemininde, Klytaimnestra ile birleşmiştir Ancak onları birleştiren şeyin yalnızca intikam olduğu da söylenemez Aralarında bir aşk bağı olduğu da kesindir Klytaimnestra, Agamemnon'un seferden dönüşüne kadar gizli tuttuğu bu aşkı, cinayetten sonra iktidarını güçlendirmek amacıyla halka açıklar Aigisthos'u kendisine eş seçtiğini bildirir

““Olympos’un tüm tanrıları tam kadro toplantı yapmışlardı Tanrıların ve insanların babası söze başladı; bazı insanların kendi basiretsizlik ve çürümüşlüklerinin suçunu tanrılar üzerine attıklarına işaret ederek Agamemnon’ un oğlu ORESTES’in öldürdüğü Aigisthos örneğini verdi Agamemnon’ un karısına tutkundu; bu yüzden Troya dönüşü bu büyük komutanı öldürdü Oysa böyle ihanetlerin getireceği belâlar hakkında biz onu habercimiz Hermes aracılığı ile ikaz etmiştik O, bu dostça nasihatlerimize kulak asmadı”” “İlyada”

Aigysthos, Kralın henüz küçük yaştaki oğlu ORESTES’ in ilerde öç alacağından endişe ettiği için onun da ortadan kalkması gerektiğini düşünüyordu Bunu tahmin eden kardeşi Elektra,
bu sırada 12 yaşında bir çocuk olan ORESTES’ i, gizlice Phokis'e, Strophios'un yanına kaçırarak kıyımdan kurtardı Strophios, onu oğlu Pylades' le birlikte büyüttü Strophios, Agamemnon' un kız kardeşi Anaksibia ile evli bulunduğundan, çocuğun eniştesi oluyordu Strophios, Delphoi'den pek uzak olmayan Kirra şehrinde oturmaktaydı ORESTES’in çok yakın arkadaşlık yapan Pylades sonradan Elektra ile evlenecektir Babası Agememnon’a karşı büyük bir sevgi ve aşk besleyen Elektra; annesinin babasına kızarak onu düşmanıyla aldatıp öldürmesinin öcünü kardeşi ORESTES’e annesini öldürterek alacaktı

ORESTES yetişkin çağa gelince öç almak için annesini öldürmenin doğru olup olmadığı konusunda Apollon' a akıl danışır Tanrı, ORESTES' e, bu intikamın, kendisi için caiz olduğu cevabını verir

Elekra büyüdükten sonra kardeşinin gelip intikamlarını alacağı düşüncesiyle ORESTES' in gelmesini beklerdi, her gün babasının mezarında dua etmişti 8 yıl sonra ORESTES' nin öldüğü söylentisi yayılır Kardeşinin öldüğünü düşünen Elektra, derin bir keder içine girmişti Fakat bir gün babasının mezarında karşılaştı kardeşiyle; duaları kabul görmüştü…

İki kardeş birbirlerine kavuşmanın sevincini yaşadıktan sonra Aigistos ve Klytaimnestra' yı öldürme kararı alırlar ORESTES başlangıçta annesini öldürmekte tereddüt eder fakat daha sonra ikisini de öldürür


Annesi ve sevgilisini öldüren ORESTES, arkadaşı Strophius' un oğlu Pylades ile şehirden ayrılır, ancak anne katili olması sebebiyle intikam ruhları Erinyeler gece gündüz hep işkence ettiler ona Annesini öldürmüş olmak ORESTES 'e çok ağır gelir, bu yük altında ezilerek ve korkunç hayaller görerek uzun yıllar diyar diyar dolaşır Apollon ona acır ve onu Athena' ya yollar ORESTES, Athena' ya yalvarır, af diler ve uzun yıllar suçunun cezasını çekerek arındığını söyler ORESTES, Atreus soyu içerisinde yaptığı kötülük için af dileyen ilk kişidir Böylece ORESTES ve soyu affedilir Atreus soyu üzerindeki lanet böylece son bulur

ORESTESİN İPHİGENİE’Yİ KURTARMASI





ORESTES, aklandıktan sonra, Apollon' a ne yapması gerektiğini sordu Tanrılar daha sonra Tauris'e gidip kız kardeşini İphigenie' yi bulmasını ve oradaki tapınaktan tanrıça Artemis’ in heykelini alıp getirmesi gerektiğini söyledi Ne var ki Tauris’li kral da, ülkesine gelen bütün Yunanlıları tanrıça Artemis adına kurban ediyordu!

ORESTES her şeyi göze alarak can dostu Plades’ le birlikte bir yelkenliye, birçok serüvenlerden sonra Tauris’ e ulaştılar Ne var ki Tauris’li nöbetçi askerler kıskıvrak yakaladı onları ve kurban edilmek üzere Artemis’ in tapınağına götürdüler ve hapse attılar Ülke kralı Thoas' ın huzuruna çıkarılan iki kahraman, tanrıçanın rahibeliğini yapmakta olan İphigeneia' ya götürüldüler Iphigeneia, onların bağlarını çözdü ve onlara yurtları hakkında sorular sordu; çok geçmeden de onları tanıdı Bunun üzerine, ORESTES, Tauris' e geliş nedenini ve Apollon' dan aldığı emri ona açıkladı Iphigeneia, bizzat rahibesi olduğu Artemis' in heykelini ORESTES' in ele geçirmesine yardım etmeye ve onunla birlikte kaçmaya karar verdi Bu amaçla, kral Thoas' a, annesini öldürdüğü için ülkesinden ayrılmak zorunda kalan bir yabancıyı kurban etmek için, önce hem kurbanı, hem de tanrıçanın heykelini deniz suyunda arındırması gerektiğini söyledi Thoas buna inandı İphigeneia, ORESTES ve Pylades ile birlikte kıyıya, ORESTES’ in gemisine yakın bir yere indi Arındırma âyinlerinin sırrını korumak bahanesiyle Skyth muhafızları uzaklaştırdı ve kardeşi, Pylades ve heykel ile birlikte gemi ye bindi Ancak, Poseidon gemiyi kıyıya attı Thoas, tam onları ele geçirmek üzereydi ki, Athena' nın bir görüntüsü ona takipten vazgeçmesini emretti ORESTES ve yoldaşları sonunda Attike' ye vardılar ve orada Artemis için bir tapınak inşa ettiler

ORESTES daha çocukken, babası onu, kuzeni Hermione ile (Menelaos' la Helene' nin kızı) ile nişanlamıştı Fakat, Menelaos, Troya'da sözünden döndü ve Hermione'yi Neoptolemos'la nişanladı ORESTES, Tauris'ten dönüşünde, Neoptolemos' un kâhine danışmak için Delphoi' ye gitmiş olduğu bir sırada, Hermione'nin yanma gitti ve onu kaçırdı ORESTES' in, Hermione' nin telkiniyle Neoptolemos' u Delphoi'de öldürdüğü de anlatılır ORESTES, bunun için, bir ayaklanma düzenler ve ayaklanma sırasında hasmı hayatını kaybeder

ORESTES' in Hermione' den Tisamenos adında bir oğlu oldu ORESTES, çocuksuz ölen Kylarabes' in ardından tahta çıkarak Argos' ta Menelaos' un halefi olarak da Sparta' da hüküm sürdü Ölümünden az önce, bir veba, ORESTES ' in ülkesini kırıp geçirmeye başladı Kendisine danışılan kâhin, bu felâketin, ancak Troya savaşı sırasında yıkılan şehirlerin yeniden kurulması ve bu şehirlerin tanrılarına, yoksun bırakıldıkları saygının yeniden gösterilmesi halinde ortadan kalkacağım söyledi Bunun üzerine, ORESTES, yıkılan şehirleri yeniden inşa etmek için Küçük Asya'ya koloniler gönderdi Söylendiğine göre, ORESTES öldüğünde doksan yaşındaydı ve yetmiş yıl hükümdarlık etmişti Mezarı, Tegea' da gösteriliyor ve ona tanrısallık atfediliyordu