Kurtuluş Savaşındaki Kadın Komutanlarımız

Kurtuluş savaşındaki kadın komutanlarımız



KAYSERİ’de bulunan cephanenin Çukurova direnişçileri için Ulukışla’ya taşınması gerekmişti Mustafa Kemal Paşa, halkı aydınlatması ve gençleri orduya kazanması için Kayseri’ye yolladığı Mazhar Müfit Kansu’ya bir telgraf göndererek ‘cephanenin her türlü çareye başvurularak Ulukışla’ya ulaştırılmasını sağlamasını’ istedi

Mazhar Müfit Bey bir haftadır buradaydı Müdafaa-yı Hukuk Derneği gibi Anadolu Kadınları Müdafaa-yı Vatan Derneği’nin şubesini de çok çalışkan ve başarılı bulmuştu Kayserililerin büyük çoğunluğu milli namusu savunan Ankara’yı candan desteklemekteydi Gençlerin askere katılması için özel bir çaba harcamak gerekmemişti

KAYSERİ LİSE SONLAR ASKERDE

O kadar ki Kayseri Lisesi’nin bu yılki son sınıfları, öğrencilerinin tümü askere gittiği için kapalıydı

Mutasarrıf Ethem Bey’e Paşa’dan aldığı telgrafı gösterdi Ethem Bey ilgilendi Cephane hemen yola çıkarılabilirdi Ama bir sorun vardı: Cephane kafilesini kimler eşkıyaya karşı koruyacaktı? Bir küçük müfreze kurmak gerekti Çünkü Kayseri’nin çevresi eşkıya çeteleriyle doluydu Ama Kayseri’de eli silah tutan kim varsa ya cephedeydi, ya cephe yolunda

Bir çözüm bulamayan Mazhar Müfit Bey geceyi uykusuz geçirdi Sabah, mutasarrıfın çağırdığını söylediler Koştu Ethem Bey’in yüzü gülüyordu:

‘Az önce Müdafaa-yı Vatan Derneği’nin Başkanı Seyyide Hanım ile yardımcısı Feride Hanım (Güpgüpoğlu) geldiler Beni durgun görünce sebebini sordular Anlattım Bu hanımlar bir gün gerekir diye silahlı bir kadınlar kolu da kurmuşlar Cephaneyi bu hanımların götürebileceğini söylediler Ne dersin?’

Götürebilirler miydi?

M Müfit Bey bocaladı Ancak silahlarını kuşanmış, yüzleri açık, mızrak duruşlu hanımları görünce içi rahatlayacaktı

ÇARPIŞA ÇARPIŞA CEPHANEYİ GÖTÜRDÜLER

Silahlı kadınlar kolu cephane dolu arabalarla sabah erkenden yola çıktı Yol boyunca eşkıyalarla karşılaşan kol, bunlarla çarpışa çarpışa ilerledi Cephaneyi esenlikle Ulukışla’daki yetkililere teslim etti

Ne güzel bir TV filmi olur değil mi?

Kadıköy ultimatomu

'Milli haklarımızı ve namusumuzu koruyacak hükümet ve erkek yoksa, biz varız!'

İstanbul hükümetinin, işgali alın yazısı gibi kabullenip hareketsiz, tepkisiz kalması üzerine Kadıköy kadınları gazetelere bu bildiriyi yollamışlardı (20 Kasım 1918)

HEPSİ BİRER KAHRAMAN

Aydınlı Kuvayı Milliyeci kadınlardan üçü: Ayşe Aliye, Ayşe (Mehmet Çavuş), Şerife Ali Hanımlar

Adile Hala (Adile Onbaşı) Kara Fatma (Tarsus)

Hatice Hatun (Adana)

Halime Çavuş (Kastamonu)

Nezahat Onbaşı (Ege Bölgesi)

Erzurumlu Kara Fatma (Erden) ve silah arkadaşları (İzmit ve Batı cephesi)

Tayyar Rahmiye (Adana)

Senem Ayşe (Kahramanmaraş)

Makbule Hanım (Gördes)

Ayşe Çavuş (Bilecik)

Havva Soyyanmaz (Trakya) ve annesi Zehra Soyyanmaz

Ana kız Kuvayı Milliyeci

Kurtuluş Savaşı’nın Halide Onbaşısı Halide Edip (Adıvar) Hanım atış taliminde

DİYOR Kİ

Erkeklerden kurduğumuz ordumuzun hayat kaynaklarını kadınlarımız işletmiştir Çift süren, tarlayı eken, kağnısı ve kucağındaki yavrusu ile yağmur demeyip, kış demeyip cephenin ihtiyaçlarını taşıyan hep onlar, hep o yüce, o fedakar, o ilahi Anadolu kadını olmuştur Bundan ötürü hepimiz bu büyük ruhlu ve büyük duygulu kadınlarımızı, şükranla ve minnetle sonsuza kadar aziz ve kutsal bilelim (1923)

Kırmızı camlı fenerleri yakan gönüllüler

BİRLİKLERİ geceleri yürüyerek, gündüz saklanarak, büyük bir sessizlik içinde ‘Büyük Taarruz’ için taarruz çıkış hatlarına yaklaşmışlardı Mola verildi 25-26 Ağustos 1922 akşamı 38 Alay’ın Komutanı Albay İlyas Bey (Aydemir) bir görev için dokuz bölük komutanını yanına çağırttı

‘Oturun!’

Bölük komutanları yere oturdular

Düşmanın ileri güvenlik birliklerinin işgalinde bulunan iki kritik noktanın şimdiden ele geçirilmesi gerekiyordu Gece karanlığında, iyi bilinmeyen bir arazide, düşmanı ayaklandırmadan, sessizce yerine getirilmesi gereken çetin ve tehlikeli bir görevdi bu Komutan görevi ayrıntılı olarak anlattı ve iki gönüllü bölüğe ihtiyaç olduğunu belirterek, bu göreve kimin talip olduğunu sordu

Dokuz bölük komutanı da aynı anda ayağa fırladı ve selam vererek göreve talip olduğunu söyledi Hepsi o kadar candan gönüllüydü ki komutan içlerinden ikisini seçerse ötekilerin kırılacaklarını anladı, kuraya başvurdu

Görev 2 Bölük Komutanı Yüzbaşı Zübeyir ile 7 Bölük Komutanı Yüzbaşı Rasim’e düştü Komutan ve arkadaşlarıyla helalleşip bölüklerine koştular

Her iki noktanın ele geçirildiği, üç yanı kapalı, bir yanı kırmızı camlı fenerler yakılarak bildirilecek, bunun üzerine alay Tınaztepe’ye yanaşacaktı

Gece yarısını geçerken, koyu karanlık içinde önce bir, az sonra da ikinci kırmızı nokta parladı 38 Alay’ın taburları taarruz mevzilerine girmek üzere sessizce harekete geçtiler

Sabah tarihin akışı değişecekti

O bayrağı indir karşı koyanı vur

İLHAN Selçuk, Yüzbaşı Selahattin’den aktarıyor: ‘Yunanlıların İzmir’e çıkmasından 6 gün sonra 21 Mayıs 1919 günü 17 Kolordu Komutanlığı’na atanan Albay Bekir Sami Bey’le Bandırma’ya geldiğimiz zaman şehirde Yunan bayraklarıyla süslenmiş zafer takları gördük O günü eşyalarımızı yerleştirmek, kasabayı görmek ve çevreyi incelemekle geçirdik Derin bir acıya gömüldük Her yanda Venizelos’un resimleri, Yunan bayrakları, taklar ve sokaklarda Rumların avazeleri:

- Zito Venizelos!

Artık Bandırma’da ne Türklük, ne de Türk hükümeti kalmıştı

22 Mayıs sabahı Albay Bekir Sami Bey, Bandırma’daki 61 Tümen Komutan Vekili Yarbay Refet Bey’i çağırttı Şu emri verdi:

‘Burası Türkiye’dir, burada tek bayrak Türk bayrağıdır Bunun dışında bir başka bayrağın sallanmasına, asılmasına, saygı görmesine boyun eğmek ve bunu hoş görmek alçaklıktır Şimdi şehirdeki bütün Yunan bayraklarını kaldırtacaksınız Zafer taklarını yıktıracaksınız Karşı koyan olursa öldüreceksiniz Bu iş üç saat içinde bitmezse ben sizi öldüreceğim Haydi görev başına’

Üç saat bitmeden Bandırma yeniden Türk şehri oldu