Şahruh Mirza - Kimdir Kısaca Hayatı

Şahruh Mirza
Timurlu hükümdarlarının ikincisi Timur Hanın oğludur 20 Ağustos 1377 târihinde Semerkant’ta doğdu Küçüklüğünden îtibâren dînî, siyâsî ve askerî tahsil, terbiye ve eğitim görerek yetiştirildi Timur Hanın Kıpçak Seferinde merkezde kalıp, on üç yaşında devleti idâre etti 1392’de Kal’a-i Sefid Muhâsarasına katılıp düşman reisini öldürerek üstün muvaffakiyet gösterdi 1393’te Semerkant’la havâlisinin vâliliğine tâyin edildi Horasan, Sistan, Mazenderan vâlisi sıfatıyla 1396’da İran, Suriye ve Anadolu Seferine, 1402’de Ankara Muhârebesine katıldı Timur Hanın 1405’te vefât etmesinden 1409’a kadar Horasan vâlisi kaldı
1409’da, Timurlu hükümdârı oldu Hânedan mensuplarıyla uzun süren saltanat mücâdelesinde bulundu (Bkz Timur İmparatorluğu) 1415’te, bütün Timurlu ülkesine hâkim oldu Hindistan, Şahruh’un yüksek hâkimiyetini tanıdı
1420’de, Âzerbaycan Seferine çıkarak, Karakoyunluları bozguna uğrattı Sultaniye ve Tebriz ele geçirildi Bu sırada Deşt-i Kıpçak’ta, Moğolların baş kaldırmaları üzerine oğlu Uluğ Bey, sefere çıktı Moğollara üst üste ağır darbeler indirdikten sonra Semerkand’a girdi
Şahruh, 1428’de Karakoyunlu İskender’in Sultaniye’yi ele geçirmesi üzerine, İkinci Âzerbaycan Seferine çıktı Urmiye Gölünün batısındaki Selman Ovasında, İskender komutasındaki Karakoyunluları bir kere daha bozguna uğrattı Bu zafer neticesinde, Anadolu ve Mısır yolları Çağataylara açılmış oluyordu Nitekim bu îtibârla Venedikliler, Osmanlılara cephe almışlar ve Şahruh’u, Osmanlılar üzerine çekmeye çalışmışlardır Ancak, dindar pâdişâh, Hıristiyanlarla cihad içinde bulunan Osmanlılarla, bir harbe girmeyi uygun görmeyerek Herat’a döndü
Şahruh’un saltanatının son yılları, huzur içinde geçti 12 Mart 1447 târihinde, Rey eyâletinde bulunan Peşâver’de vefât etti İslâm âlimi ve astronom olan oğlu Uluğ Bey, Timurlu hükümdarı oldu
Şahruh, üstün kumandanlık, hükümdarlık yanında güzel ahlâk sahibiydi Vakarlı, iyi ve yumuşak huyluydu Affetmeyi severdi Ülkesinin îmârına çalışıp, iktisâdî refah seviyesini yükseltti Mâverâünnehir’in îmârını başlattı Merv şehrini yeniden inşâ ettirdi Murgab Suyunun eski yatağı ve bendlerini yeniden tanzim edip, zirâî mahsulün artmasını sağladı Âlim ve sanatkârları koruyup, himâye etti Muhteşem bir kütüphâne yaptırıp, âlimleri Herat’ta toplamaya çalıştı Kendisi de ilme meraklı olup, şâir ve sanatkârdı Devrinde Molla Câmî, oğlu Uluğ Bey, Seyyid Nimetullah Kirmanî, Enverî gibi âlim ve şâirlerle Nizameddin Şâmî, Şerefeddîn Ali Yezdî, Fasihî ve Abdürrezzak Semerkandî gibi târihçiler ve coğrafyacı Hâfız-ı Ebru yaşayıp, kıymetli eserler verdiler