Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti-Tarihi-Ekonomisi

Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti-Tarihi-Ekonomisi

Kore Yarımadası'nın kuzey bölümünü kaplar Kore Cumhuriyeti'nden (Güney Kore) 38 paralelle ayrılır Ülkenin uzunluğu kuzeydoğudan güneybatıya 716 kilometreyi bulur


KORE DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ'NE İLİŞKİN BİLGİLER

RESMİ ADI: Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti

YÖNETİM BİÇİMİ: Tek partili, tek meclisli cumhuriyet

YÜZÖLÇÜMÜ: 122762 km2

NÜFUS (1992): 22227000

BAŞKENT: Pyöngyang

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1987): Pyöngyang (2355000), Hamhın

(701000), Çongcin (520000), Nampo (370000), Sunçon (356000)

DOĞAL YAPI: Büyük ve dağlık bir yarımadanın kuzey bölümü

SANAYİ ÜRÜNLERİ: Çimento, çelik, pik demir, gübre, makine parçaları, traktör, dokuma

EĞİTİM: 516 yaşları arasında zorunlu ve parasızdır

Doğudan batıya genişliği ise 360 km dolayındadır Kuzeyde Yalu ve Turnen ırmakları, Çin Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler ile sınır oluşturur Güneyinde Kore Cumhuriyeti ve Sarı Deniz, güneybatısında Kore Körfezi vardır Doğusunda ise Japon Denizi bulunur
Ülke topraklarının yüzde 80'ini dağlar kaplar Ülkenin en yüksek noktası eski bir volkan olan 2744 metre yükseklikteki Pektu Dağı' dır Kömür, magnezit, demir cevheri, kurşun, çinko, bakır, tungsten gibi değerli maden yatakları vardır Yalu ve Turnen ırmaklarından hidroelektrik enerji sağlanmaktadır

Budacılık ve Konfüçyüsçülük gibi belirli bir ahlak anlayışına dayanan geleneksel inançlar dar bir çevrede varlığını sürdürmektedir 17 ve 19 yüzyıllar arasında ülkeye giren Hıristiyanlık, II Dünya Savaşı'ndan sonra misyonerlerin sınır dışı edilmesi sonucu etkisini büyük ölçüde yitirdi Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti kuruluşuyla birlikte tanrıtanımaz (ateist) olduğunu ilan etti

Hangul adı verilen Kore alfabesi günümüzde Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde kullanılan tek alfabedir Kore edebiyatını oluşturan yapıtların çoğu birçok Çin harfi içeren geleneksel alfabeyle yazılırdı Hangul bu alfabenin yerini bütünüyle almış durumdadır
13 Dünya Gençlik ve Öğrenci Şenliği Temmuz 1989'da, 160 ülkeden 25 bingencin katılımıyla, Pyöngyang'da yapıldı Şenlik, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin (KDHC) 1988'de Seul'de yapılan Olimpiyat Oyunları'na yanıtı olarak değerlendiriliyordu Devlet Başkanı Kim İlsung Kore Cumhuriyeti (KC) ile ilişkilerde ve ordu konusunda yetkileri elinde tutmakla birlikte, oğlu Kim Cong İl'in yetkilerini artırdı ve yönetim kadrosunu gençleştirdi 1980'lerin sonunda Doğu Avrupa'daki komünist yönetimlerin çökmesinin KDHC üzerindeki etkisi pek az oldu Kuruluşundan beri ülkeyi yöneten Kim İlsung, Mayıs 1990'da Yüksek Halk Meclisi tarafından dört yıllık bir dönem için yeniden devlet başkanlığına seçildi

Eylül 1991'de KDHC, KC ile birlikte Birleşmiş Milletler üyeliğine kabul edildi Ordu içinde bir komplonun açığa çıkarılması üzerine, Aralık 1991'de Kim Cong İl başkomutanlığa atandı Aralıkta KDHC ile KC arasında bir barış ve saldırmazlık paktı imzalandı ve çeşitli alanlarda işbirliği konusunda anlaşmaya varıldı Ama KDHC'nin nükleer tesislerinin denetlenmesine izin vermemesi nedeniyle yeniden birleşme görüşmeleri çıkmaza girdi KDHC'nin bu konudaki tutumu Japonya ile ilişkilerini de olumsuz olarak etkiliyordu

Ekonomi

Kore Demokratik Halk Cumhuriyetinin ekonomisi merkeze bağlı, planlı bir ekonomidir Ücretler devletçe belirlenir Tarım alanları genişletilmiş olup, verimlilik yüksektir Kooperatiflerce işlenilen tarım alanlarından başka, köylü ailelerinin kümes hayvanları, sebze ve meyve yetiştirebildiği küçük, özel tarlalar vardır Yiyecek maddelerinin dağıtımı devletçe düzenlenir Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti yüzölçümü bakımından Güney Kore' den daha büyük olmasına karşın nüfusu daha azdır, bu nedenle de işgücü kıtlığı vardır

Ülkedeki başlıca tarım ürünü pirinçtir Ayrıca mısır, buğday, patates ile soyafasulyesi ve meyve de üretilir Tütün ve pamuk gibi sanayi bitkilerinin üretimi de tarımda önemli bir yer tutar Büyük bölümü devlet çiftliklerinde olmak üzere kümes hayvanları, domuz ve sığır yetiştirilir

Ülke ekonomisinin belkemiği ağır sanayidir Tarım ve sanayi makineleri, çelik, kimyasal maddeler ve gübre üretilir Ülkede bulunan değerli maden kaynaklarından büyük ölçüde yararlanılmaktadır Bunların en önemlileri kömür, demir ve magnezittir
Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin ticaret yaptığı başlıca ülkeler SSCB, Çin Halk Cumhuriyeti, Japonya, Suudi Arabistan ve Hindistan'dır (Ayrıca bak KORE CUMHURİYETİ)

DEVLETİN ADI: Kore Demokratik Halk Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ: Pyangyang

YÜZÖLÇÜMÜ: 120538 km2

NÜFUSU: 22227000

RESMİ DİLİ: Korece

DİNİ: Budizm, Konfüçyanizm

PARA BİRİMİ: Won

Asya'nın doğusunda, Kore Yarımadasının 38° enleminin kuzeyinde kalan bir devlet Güneyinde Kore Cumhuriyeti, batısında Sarıdeniz, doğusunda Japon Denizi, kuzeyinde Çin ve Rusya Federasyonu vardır


Târihi








Kuzey Kore'nin târihi, 1948 yılına kadar Güney Kore'nin târihi ile aynıdır Kuzey Kore, 1948 yılında Sovyetler Birliği'nin işgâl ettiği bölgede kuruldu Sovyetler Birliği geri çekilince, iki Kore'nin birleştirilmesi için sarfedilen çabalar sonuç vermedi ve doğan gerginlik, 1950 yılında savaşa yol açtı Bu savaşta Kuzey Kore, Güney Kore'yi işgâl etti BM tarafından müdâhale edilerek Güney Kore'den çıkarıldı
1953'te KoreYarımadası, 38° enlemi sınır olmak üzere ikiye bölündü Ülke 1948'den beri KimSung diktatörlüğüyle yönetilmektedir 1972'den bu yana iki Kore'nin tek ülke olarak birleştirilmesi için yapılan çalışmalar sonuç vermedi 1975'ten sonra, Kuzey Kore, batılı ülkelere ve Japonya'ya yaklaşma siyâseti gütmeye başladı Sosyalist ülkelerde uygulanan yumuşak politika Kuzey Kore'de de uygulanmaya başlanmış olup, Kuzey ve Güney arasındaki gerginlik giderek azalmaktadır


Fizikî Yapı


Kuzey Kore, dağlık bir ülkedir Fakat doğu bölümünde arâzi alçalır ve düzlükler meydana gelir Bu bölümün Japon Denizi kıyısında, ince bir kıyı ovası meydana gelmiştir Mançurya sınırındaki dağlar kuzey doğudan güney batıya doğru uzanırlar Ülkenin en yüksek tepesi olan Piai Tou Shan Tepesi bu kesimde yer alır Ülkenin bütün ırmakları, Tumen hâriç, batıdadır Ulaşıma en elverişli ırmağı, 'Yalu' Irmağıdır Bu ırmak Çin'den doğar, doğuya doğru akar Paektu Dağının Japon Denizine inen yamaçları çok diktir ve girintisi çıkıntısı azdır Sarıdeniz'e açılan kıyıları ise çok girintili çıkıntılıdır Ülkenin düzlükleri Sarıdeniz kıyılarındadır


İklim


Kuzey Kore'de kış uzun sürer ve şiddetlidir Ülke kış mevsiminde Sibirya'dan gelen soğuk rüzgârların etkisi altında olduğundan ısı -10°C'ye kadar düşer Musonlar yaz mevsiminde etkilidir ve yağış getirir Yıllık yağış ortalaması 635 mm'dir


Tabiî Kaynaklar


Dağlarında çam ve ladin ormanları çoktur Eskiden çok büyük orman arâzisine sahip iken, günümüzde bu ormanlar azalmıştır Fakat kuzey kesiminde hâlâ büyük orman arâzisi vardır Ormanlık arâzide kaplan, kurt, ayı ve vaşak gibi yabâni hayvanlar yaşar
Ülke mâden bakımından zengindir Grafit, tungsten ve magnezit üretiminde dünyâda birinci sırayı alır Bunun yanında kömür, demir, kurşun, amyant ve çinko yatakları da zengindir


Nüfus ve Sosyal Hayat






21964000 olan ülke nüfusunun etnik yapısı, Güney Kore'ninki gibidir Nüfusun büyük kısmı sanâyi kesiminde çalıştığı için, sanâyi bölgelerinde nüfus yoğunlaşmıştır Önemli şehirleri arasında, Pyonxuyang, Hambung ve Songzin şehirleri bulunur
Halkın konuştuğu ve resmî dili Korecedir Yaygın inanç olarak Budizm ve Konfüçyanizm görülür Bunun yanında Taoizm ve Şamanlık da vardır Ülkede eğitim parasız olup, 8 ilâ 17 yaş arasında mecbûridir Öğretim kurumları, ülke ihtiyâcını karşılayacak seviyededir


Siyâsî Hayat






Sosyalist idâreyle yönetilen komünist bir ülkedir Yönetime İşçi Partisi hâkimdir ve ülkenin tek partisidir Halk Meclisi, 215 üyeden meydana gelir ve halk tarafından 4 yılda bir seçilir Bu meclis prezidyum üyelerini, bu üyeler de devlet başkanını seçer Devlet başkanı en fazla 12 sene bu görevde kalabilir






Ekonomi


Kuzey Kore'nin ekonomisini, sanâyi ve madencilik meydana getirir Bunun yanında tarımın ülke ekonomisine katkısı büyüktür
Tarım: Son yıllardaki sulama sisteminin gelişmesi, tarımın ve verimin artmasına sebeb olmuştur Tarım, daha çok elverişli olan batı ovasında yapılır Ülkede en cok pirinç üretilir Bundan başka patates, buğday, darı, arpa ve soya fasulyesi yetiştirilir Besin ürünlerinden başka sanâyi kesiminde kullanılan pamuk, tütün ve kenevir gibi ürünler de yetiştirilir Kuzey Kore'de hayvanlardan et, süt ve yapağı, bol miktarda elde edilir Ülkenin iki yanı deniz olduğu için balıkçılık da gelişmiştir




Sanâyi: Kuzey Kore'nin millî gelirinin % 70'i sanâyiden elde edilir İmâlat sanâyiinde iş gücünün yaklaşık yarısı çalışır Yapım sanâyi Piyangyang çevresinde toplanmıştır Ülkede kimyevî gübre, çimento, çelik, ham demir ve tekstil fabrikaları bulunmaktadır Bunların yanında kâğıt, cam ve lastik fabrikaları da vardır Ülkede ağır sanâyi gelişmemiştir


Ticâret: Ülke, ticâretinin büyük kısmını sosyalist ülkelerle yapar Bu ülkelerin başında Çin ve Rusya gelir Bunlardan başka Japonya'yla da ticâri ilişkileri vardır Son zamanlarda batı ülkeleri ile ticaret başlatılmıştır İhrâcatının yarısını, işlenmiş ve işlenmemiş mâdenler meydana getirir Bunun yanında kimyevî maddeler ve ipek kumaş da ihrâcatta önemli yer tutar Dışarıdan ise makina ve petrol alır
Ulaşım: Kara ulaşımı, büyük oranda demiryolları ile sağlanır Ülkede 8500 km uzunluğunda demiryolu vardır Ülke arâzisinin dağlık ve engebeli olması sebebiyle karayolları çok bozuk ve yetersiz olup, yapılması zordur Karayollarının toplam uzunluğu 22000 km olup, bunun % 2'si asfalttır


Su yollarında ulaşım gün geçtikçe artmaktadır Yalu Nehri ulaşıma elverişlidir Ülkenin iki yanı deniz olduğu için büyük deniz filosu ve dört büyük limanı vardır