10-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Besin Zinciri Ve Enerji Akışı
Besin zinciri ve enerji akışı
Besin Zincirinde Enerji Akışı

Bir bölgede canlı ve cansızlardan oluşan sisteme ekosistem denir Canlılar doğrudan veya dolaylı olarak beslenmek için, birbiriyle etkileşmesi sonucu besin zinciri oluştururlar Bir besin zincirinin halkalarını farklı canlı türleri oluşturur Üreticiler, güneş enerjisini dönüştürüp hücrelerinde tutabilen canlılardır Bu özellikleri sayesinde kendi besinlerini kendileri üretebilirler Mesela bitkiler biz insanlar gibi veya doğadaki diğer canlılar gibi besin arayışı içerisine girmezler Üretici (ototrof) olan bu canlılar inorganik maddelerden fotosentez yaparak, organik madde (basit şeker=besin= glikoz) ve oksijen üretirler (Üreticiler, güneş ışığını doğrudan kullanabildiği için besin zincirinin ilk basamağında yer alır )
Üreticilere örnek: Bitkiler, algler, klorofilli bakteriler (siyanobakteri  )
Besin üretmeyen ve besinini dışarıdan hazır olarak alan canlılara tüketici (heterotrof) denir Örnek: Koyun, köpek, kaplumbağa Tüketici olan canlı grupları da besin aldıkları kaynağa ve besin alma şekline göre gruplara ayrılırlar Sadece çevrelerindeki üretici canlıları yiyerek bitkisel kaynaklı olarak beslenen canlı grubuna otoburlar denir Örnek: Tavşan, Maymun, Koyun, Eşek Çevrelerindeki hayvansal organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise etoburlar denir Örnek: Timsah, kertenkele, baykuş Çevrelerindeki bitkisel ve hayvansal kaynaklı organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise hem etçil hem otçul (hepçiller) denir Örnek: İnsan, tavuk, ayı Bir de toprağa düşen bitki ve hayvan artıklarını çürüterek, toprağa karışmasını sağlayan canlılar vardır Bu canlı grubuna da ayrıştırıcılar denir Ayrıştırıcıların etkinlikleri sonucunda canlı vücudunu oluşturan organik ve inorganik maddeler toprağa geçmiş olur Mantarları (küf mantarı, maya mantarı, şapkalı mantarlar) ve bakterilerin büyük bir kısmını ayrıştırıcılara örnek olarak verebiliriz Ayrıştırıcılar besin zincirinin her basamağında bulunabilir
Bu anlatılan canlı grubundan doğada en çok bulunan bitkiler yani üreticilerdir Çünkü üreticiler güneş enerjisini doğrudan kullanabildikleri için daha fazla sayıda bulunurlar Tüketiciler ise üreticilerden veya diğer otoburlardan dolaylı olarak güneş enerjisinden yararlandıkları için sayıları giderek azalır Aynı şekilde üreticiler güneş enerjisini doğrudan kullanabildikleri için sahip oldukları enerji besin zincirinin diğer halkasındaki canlılara göre daha fazladır
Doğada birbiriyle ilişkili birçok besin zinciri vardır Birbiri içine alan bu besin zincirlerinin hepsi besin ağı olarak adlandırılır
|
|
|