Güney Afrika

Güney Afrika Güney Afrika Cumhuriyeti Ülkenin Resmi Tam Adı: Güney Afrika Cumhuriyeti

Kısa Şekli : Güney Afrika

Eski Adı: Güney Afrika Birliği

kısaltma: RSA

Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet

Başkenti: Pretoria

İdari Bölümleri: 9 bölge; Doğu Cape, Serbest Bölge, Gauteng, KwaZulu-Natal,

Mpumalanga, Kuzey Batı, Kuzey Cape, Kuzey Eyaleti, Batı Cape

Bağımsızlık Günü: 31 Mayıs 1910 (İngiltere'den)

Milli Bayramları: Özgürlük Günü, 27 Nisan (1994)

Anayasası: 10 Aralık 1996

Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), BIS (Uluslararası İmar Bankası), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, NSG, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), SACU, SADC, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC
Afrika kıtasının güney ucunda 1225815km yüzölçümüne sahip devlet;Atlantik ve Hint okyanuslarına kıyısı vardır Kuzeybatıdan Namibya,kuzeyden Botsvana ve Zimbabwe,Kuzey doğudan Mozambik,doğudan Svaziland’la sınırlıdır
Fiziki coğrafya:Bölgenin,sonraki jeolojik zamanlarda değişime uğramış prekambriyen kökenli tabanı,üç farklı yüzey şekli gösterir:Ortada çanak biçiminde bir çöküntü oluşturan geniş iç düzlük,çevresinde yükselen sarp dağ kıvrımları(Drakensberg’de 3657m)ve dar bir kıyı ovası

Güney Afrika Cumhuriyeti coğrafi açıdan üç bölgeye ayrılır:





İklimi:

Güney Afrikada çeşitli iklim tipleri görülürDoğu ve güneydoğu kıyıları boyunca tropikal iklim özellikleri hakimdirHint okyanusundan gelen yağışlı hava kütleleri sayesinde bu bölge bol yağış alır

İç havzalarda ise yarı tropik bir iklim görülürYağışların azaldığı bu bölgenin batısında ise kurak bir çöl iklimi görülürÖzellikle Namibya sınırı boyunca sıcaklık artar ve yağış çok azalırGüney Afrika Cumhuriyeti genel olarak değerlendirildiğinde yarı kurak bir ülkedir Ülkede genel yağış ortalaması 500mm dir

Bitki Örtüsü:Bitki örtüsü,İklim ve özellikle yağış miktarıyla uygunluk gösterirTopraklarının sadece yüzde beşi ormanlarla kaplı olan ülkede orman örtüsü doğu ve güneydoğu kıyılarında yoğunlaşır Ülkenin güneybatı ucundaki Ümit burnu civarında Akdeniz makileri yer alır İç kesimlerinde seyrek ağaçların yer aldığı uçsuz bucaksız bozkırlar bulunur Ülkenin batı bölümleri yarı çöl ve çöl görünümündedir Kuzeydoğuda ise savanlar yer alır

Güney Afrika Cumhuriyetinin en önemli ırmağı Draken dağlarından doğarak,batıda Namibya sınırında Atlas okyanusuna dökülen Orange ırmağıdır Limpopo da diğer önemli ırmaktır

Nüfus : 430 milyon (1999)
Dil : Toplam 11 resmi dil vardır İngilizce ve Afrikaans yaygın bir şekilde kullanılmaktadır
Din : Hiristiyan (% 68), Müslüman (% 2), Hindu (% 1,5), diğerleri (% 28,5)
Başkent : Pretoria
Yüzölçümü : 1221038 km2
Eyaletler : Dokuz eyalet vardır Bunlar: Eastern Cape, Free State, Gauteng, Kwasulu-Natal, Mpumalanga, Northern Cape, Northern Province, North West Province ve Western Cape’dir

Başlıca şehirler : Cape Peninsula (2185 bin), Johannesburg/Randburg (1916 bin), Durban/Pinetown (1137 bin), Pretoria (1080 bin), Port Elizabeth (854 bin), Bloemfontein (300 bin)
Komşu ülkeler : Namibya (855 km), Botsvana Cumhuriyeti (1840 km), Zimbabwe (225 km), Mozambik Cumhuriyeti (491 km), Swaziland Krallığı (430 km), Lesotho (909 km)
Doğal kaynaklar : Altın, krom, vanadyum, manganez, andaluzit, asbest, elmas, kömür, fluorspar, fosfat, demir cevheri, kurşun, çinko, uranyum, magnezyum mikası, zirkonyum

GSYİH : 131,1 milyar Dolar (1999)
GSYİH/kişi : 2925 Dolar (1998)
Büyüme oranı : % 1,2 (1999)
Enflasyon oranı : % 5,1 (1999)
Para birimi : 1 $ = 611 Rand (1999); 69 (1 Eylül 2000)

Tarihçesi

:15yy da ülke topraklarında Bantutalar,Hotantolar ve Boşimanlar gibi zenci kabilelerinin yaşadığı sanılmaktadır Avrupalılar’ın bölgede koloniler kurması,17yy’da Hollanda Doğu Hindistan Kunpanyası gemilerinin uğrağı Cape’e yerleşen Hollandalılar ve 1685 ten sonra buraya göç eden Protestan Fransızlarla başlar1814 de Cape bölgesinin İngilizlerin ele geçirmesi,Burada yaşayan ve İngiliz yönetiminden hoşnut olmayan Boerler’i Kuzeydoğuya doğru göçe zorladı

Bu akşamdan sonra Bağımsız Devletler (NATAL,TRANSVAAl,ORANGE)oluştu,İngiltere bunlar üzerinde hak iddia etti İngiltere’nin baskısına karşı başarılı bir direnişin ardından Boerler Savaşı (1899-1902)patlak verdi Savaşın sonucunda ortadan kalkan bu bağımsız devletler 1910 da Güney Afrika Birliği adı altında bir federasyon kurdular Federasyon,1961 de Güney Afrika Cumhuriyeti’ne dönüştü ve “apartheid”(ırk ayrımı)politikasını serbestçe sürdürebilmek üzere İngiliz Milletler Topluluğundan ayrıldı Apartheid politikası zencileri siyasi ve toplumsal alanda her türlü temsil edilme hakkından yoksun bırakıyor,Bantu özerk bölgeleri (Bantustanlar)kurulmasını öngörüyordu Bu özerk bölgelere kağıt üzerinde bağımsızlık verme girişimleri Birleşmiş Milletler tarafından reddedildi Zencilerin tepkileri ve ayaklanmaları şiddet yoluyla bastırılmaya çalışıldı1983 de Başbakan PWBotha,Hintliler ve melezlere bazı haklar getiren yeni bir anayasayı referandumla kabul ettirirken,Apartheid e karşı olan Güney Afrika Ülkeleri Hükümetlerine de cephe aldı;ANC(1912 de kurulan Afrika Ulusal Kongresi)militanlarını Leshoto,Swaziland ve Mozambik’ten sınırdışı ettirdiÖte yandan Güney Afrika Cumhuriyeti Angola ve Mozambik’te Küba ve SSCB destekli hükümetlere karşı mücadele veren gerilla hareketlerine arka çıkıyordu

1988 de Küba birliklerinin Angola’dan çekilmesiyle birlikte Güney Afrika ordusu da geri çekildi Ardından Güney Afrika Uluslararası baskılar sonucunda 1949 da ilhak etmiş olduğu Namibya’nın bağımsızlığını kazanmasına da boyun eğmek zorunda kaldı(1990)PBotha 1989 da,muhalefet hareketini (1950 den beri yasaklanmış olan Komünist partiyle ,1992 de beyaz çoğunluğun referandumla onayladığı Afrika Ulusal Kongresi de dahil) yasal tapana oturtan FDe Klerk karşısında siyaset sahnesinden silindiDe Klerk aralarında Nelson Mandela ‘nın da bulunduğu siyasi tutukluları serbest bırakmak zorunda kaldı1991 de apartheid temelli son yasa da yürürlükten kaldırıldı22 Aralık 1993 de bir geçiş dönemi anayasası kabul edildi26-28 Nisan 1994 de ,yeni ve nihai anayasayı hazırlamak için yapılan seçimlerden sonra,ANC (oyların %63’ü Ulusal Parti ve İnkatha Özgürlük Hareketi bir ulusal birlik hükümeti kurdular:Nelson Mandela da parlemento tarafından Cumhurbaşkanı seçildi

Genel İstatistiki Bilgiler

Konum: Güney Afrika'da, Afrika kıtasının güney kısmında yer alır

Coğrafi Konumu: 29 00 Güney derecesi, 24 00 Doğu boylamı

Bulunduğu Kıta: Afrika

Yüzölçümü: 1,219,912 km²

Sınırları: toplam: 4,750 km

Sınır Komşuları: Botsvana 1,840 km, Lesotho 909 km, Mozambik 491 km, Namibya 855 km, Svaziland 430 km, Zimbabve 225 km

Denize Kıyısı (Sahil şeridi): 2,798 km

İklimi: Çoğunlukla yarı çöl iklimi, doğu kıyısında subtropikal iklim görülür

Arazi Yapısı: İç kısımdaki geniş platolar engebeli tepeler ve dar kıyı ovaları ile arazi yapısını oluşturur

Deniz Seviyesinden Yüksekliği: en alçak noktası: Atlas Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Njesuthi 3,408 m

Doğal Kaynakları: Altın, krom, antimon, kömür, demir, manganez, nikel, fosfat, kalay, uranyum, değerli taşlar, platin, bakır, vanadyum, tuz, doğal gaz

Arazi Kullanımı: tarıma uygun topraklar: %10

Devamlı Ekilen Alanlar: %1

Otlakları: %67

Ormanlık Arazisi: %7

Diğer Arazileri: %15 (1993 verileri)

Sulanan Arazisi: 12,700 km² (1993 verileri)

Ülkede Görülme Olasılığı Olan Doğal Afetler: Uzun süreli kuraklıklar

Nüfus: 43,586,097 (Temmuz 2001 verileri)

Nüfus Artış Oranı: %026 (2001 verileri)

Mülteci oranı: -173 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

Bebek Ölüm Oranı: 6033 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

Ortalama Hayat Süresi: Toplam Nüfusun: 4809 yıl

Kadınlarda: 4856 yıl (2001 verileri)

Ortalama Çocuk Sayısı: 243 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %1994 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 42 milyon (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 250,000 (1999 verileri)

Ulus: Güney Afrikalı

Nüfusun Etnik Dağılımı: zenci %752, beyaz %136, Hintli %26, diğer

Din: Hıristiyan %68, Müslüman %2, Hindu %15, yerel inançlar ve animizm %285

Diller: 11 resmi dil: Afrikanca, İngilizce, Ndebele, Pedi, Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zulu

Okur Yazar Oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler

Toplam Nüfusta: %818

erkekler: %819

kadınlar: %817 (1995 verileri)

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 369 milyar $ (2000 verileri)

GSYİH - reel büyüme oranı: %3 (2000 verileri)

GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %5

endüstri: %30

hizmet: %65 (1999 verileri)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %53 (2000 verileri)

İş Gücü: 17 milyon (2000)

İşsizlik oranı: %30 (2000 verileri)

Endüstri: Madencilik, metalürji, makine, tekstil, demir - çelik, kimyasal ürünler, gübreler, gıda maddeleri

Endüstrinin büyüme oranı: %24 (2000 verileri)

Elektrik Üretimi: 186903 milyar kWh (1999)

Elektrik Tüketimi: 172393 milyar kWh (1999)

Elektrik İhracatı: 3884 milyar kWh (1999)

Elektrik İthalatı: 2457 milyar kWh (1999)

Tarım Ürünleri: Mısır, buğday, şekerkamışı, meyve, sebze, et, kümes hayvanı, koyun eti, yün, süt ürünleri

İhracat: 308 milyar $ (2000 verileri)

İhracat Ürünleri: Altın, değerli taşlar, diğer metaller ve mineraller, makine ve parçalar

İhracat Ortakları: İngiltere, İtalya, Japonya, ABD, Almanya

İthalat: 276 milyar $ (2000 verileri)

İthalat Ürünleri: Makine, gıda maddeleri, kimyasallar, petrol ürünleri

İthalat Ortakları: Almanya, ABD, İngiltere, Japonya

Dış Borç Tutarı: 256 milyar $ (2000 verileri)

Para Birimi: Rand (ZAR)

Para Birimi Kodu: ZAR

Mali Yılı: 1 Nisan - 31 Mart

GÜNEY AFRİKA CUMHÛRİYETİ

DEVLETİN ADI: Güney Afrika Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ: Cape Town(Yaşama),Pretoria(Yürütme),Bloem Fontein (Yargı)
NÜFUSU: 38160000
YÜZÖLÇÜMÜ: 1125815 km2
RESMİ DİLİ: Afrikaner, İngilizce
DİNİ: Hıristiyanlık, İslâmiyet
PARA BİRİMİ: Rand



Afrika kıtasının güney ucunda 22°10’-34°55’ güney enlemleri ile 16°30’-32°55’ doğu boylamları arasında yer alan ülke Afrika’nın güneyinin yaklaşık yarısını kaplar Güneybatıda Atlas Okyanusu, güney ve doğuda Hint Okyanusu, kuzeydoğuda Swaziland, Mozambik ve Rodezya, kuzeyde Botswana, kuzeybatıda Namibya ile çevrili olan Güney Afrika Cumhûriyetinin sınırları içerisinde, topraklarının ortadoğu kesiminde Lesotho Devleti bulunmaktadır Dünyâda, ırk ayrımının en şiddetli bir şekilde vukû bulduğu ülke olması ile tanınmaktadır




Târihi

On beşinci asır öncesinde Avrupalılar için meçhul olan ülke, 1488’de Bartholomeu Dias’ın Ümit Burnunu geçmesi ile tanındı Avrupalılar için yeni bir Hindistan yolu olan Ümit Burnu, stratejik bir önem kazandı Güney Afrika hakkında târihî bilgiler bu târihten sonra başlar Avrupa ile Hindistan arasında seferler yapan İspanyol, Hollandalı, Portekizli ve İngiliz gemiciler için Güney Afrika sâhilleri bir uğrak noktası olmuştur Hollandalı, Jan Von Riebeek isimli bir doktor, 1652 senesinde çalışmakta olduğu Hollanda-Doğu Hindistan Şirketi adına Güney Afrika sâhilerindeki şimdiki Cape Town şehrinin bulunduğu Tavola Körfezinde, ticâret gemileri için depo ve levâzım istasyonu kurdu On yedinci yüzyılın ortasında kurulan bu ticârî üs aynı yüzyılın sonlarında koloni (sömürge) hâline getirildi Bu ülke topraklarını sömürge yapmak isteyen İngilizler, Fransızların bölgeyi işgâl etmelerini engellemek perdesi arkasında, bölgeyi işgâl ettiler ve kendi sömürgeleri arasına kattılar Bu işgâl, sözkonusu Avrupa devletleri arasında 1815 senesinde yapılan bir anlaşma ile kabul edildi



Avrupalıların buralarda ilk sömürge kurmaları esnâsında yerli halka karşı yapılan ırk ayrımı politikası, 1807’de İngilizlerin çıkarttığı kânunla kaldırıldı Fakat azınlıkta olan Boer adı verilen çiftçiler tarafından ırk ayrımı şiddetle tatbik edildi Bu kânunun kalkmaması karşısında Boerler, 1836’da sömürge topraklarından ayrılarak iç kısımlara doğru göç ettiler ve ırkçılıklarını buralarda sürdürdüler

İngiltere sömürgesinden sırasıyla 1852 ve 1854 senesinde Orange ve Transvaal adı ile iç işlerinde bağımsız yeni iki sömürge kuruldu İç kesimlere yerleşen Boerlerle İngilizler arasında ilk zamanlar mevcut olan ılımlılık, gün geçtikçe soğuk harbe ve nihâyet iki Boer Devletinin İngiltere’ye savaş îlânı ile sıcak harbe dönüştü Sömürgeci İngiltere ile ırkçı Boerler arasındaki kanlı savaşlar, 1902 senesinde İngilizlerin kesin gâlibiyeti ile nihâyet buldu İngiltere buraları iç işlerinde bağımsız birer sömürge olarak îlân ve savaş tazminatı ödemeğe mahkûm etti İki İngiliz sömürgesine (Orange ve Transvaal) iki de Boer devleti katılınca (bunlar iç işlerinde bağımsız), Güney Afrika dört devletten müteşekkil bir federasyon oldu






Birinci Dünyâ Savaşından sonra her geçen gün ağırlık kazanan ırkçılık, 1924’te başa geçen General Herzog’un zamânında çıkarılan kânunlarla meşru hale getirildi General Herzog 1934 senesinde çıkarttığı kânunlarla zencilerin yurttaşlık ve siyâsî haklarını ellerinden aldı İkinci Dünyâ Savaşından sonra bu ırkçı politika şiddetini artırarak devâm etmiştir 1948’de Dr Molan’ın iktidara gelmesi ile mevcut ırkçı politika had safhaya vardı Çeşitli dünyâ ülkelerinden yapılan baskılara rağmen, Güney Afrika Cumhûriyeti iktidarları, ırkçı politikadan vazgeçmediler Ülke bu politikalarını terk etmemek pahasına Milletlerarası bâzı teşkilâtlardan ayrıldı 1961’de ayrıldığı Commonwealth İngiliz Milletler Topluluğu teşkilâtı da bunlardandır

1968’de öğrencilerin düzenledikleri ırk ayırımına karşı gösterileri din yetkililerince de desteklendi Bunun üzerine hükûmet, askerleri en yeni silâhlarla donattı Güvenlik kuvvetlerini ve istihbârat teşkilâtını kuvvetlendirdi Böylece Afrika’daki diğer devletlere karşı da üstünlük sağladı






1969’da Birleşmiş Milletlerin Namibya’dan çekilmesi isteğini reddetti Namibya, Güney Afrika Cumhûriyetinin fiîlen bir eyâleti oldu Irk ayrımını burada da uyguladı Dünyâ devletleri arasında yalnız kalan Güney Afrika Cumhûriyeti, 1970’ten sonra Afrika Devletleri arasında taraftar kazanmak için bâzıları ile ilişkiler kurmaya çalıştı

1976’daki zenci hareketlerinde yüzlerce zenci öldürüldü Devâm eden baskı ve öldürmeler üzerine, BM Güvenlik Konseyi, Güney Afrika Cumhûriyetine silâh satışını yasakladı (1977)

Milletlerarası ilişkileri hemen hemen kopma noktasına gelen yönetim, sert ırkçı yönetiminden tâvizler vermeye başladı Zencilere sendika kurma hakkı tanındı (1979)


1982’de Namibya’nın sömürgelikten kurtulmak için başlattığı hareket, ülkeyi yeniden karıştırdı Sorgusuz, yargısız öldürmeler başladı Yeni anayasa yapılarak başkanlık sistemine geçildi Buna rağmen ülkedeki çatışmalar durmadı Cumhurbaşkanı PW Botha, ülkesini milletlerarası yalnızlıktan kurtarmak için çeşitli ülkeleri ziyâret etti ve bunda başarı sağladı Zenci çoğunluğun sesi, baskı ve zulümle susturuldu Komşu devletlere saldırılar başladı

Cumhurbaşkanı Botha, lideri bulunduğu Ulusal Parti içinde meydana gelen muhâlefetin de tesiriyle 1989 Ağustosunda istifâ etmek mecburiyetinde kaldı Yerine Frederik W de Klerk geçti Eylül 1989 seçimlerinde seçme hakkı bulunmayan zenciler ülke çapında büyük grev yaptılar Zencilere karşı yumuşama politikası uygulayan Cumhurbaşkanı de Klerk Şubat 1990’da meclisi açarken yaptığı konuşmada Afrika Millî Konseyi, Afrika Komünist Partisi ve 33 muhâlefet örgütü hakkında bulunan yasağın kaldırıldığını açıkladı Ayrıca 1962’den beri hapiste bulunan zenci lider Nelson Mandela serbest bırakıldı Afrika Millî Konseyi 1991 senesi “İktidârın halka devredilmesi için doplu eylem yılı” îlân etti Aynı sene yapılan Afrika Millî Konseyi toplantısında Nelson Mandela başkanlığa seçildi

Irk ayrımı politikasındaki bu yumuşama sebebiyle birçok ülke Güney Afrika’ya uyguladığı ekonomik müeyyideleri kaldırdı Komşularıyla arasındaki gerginlik de yumuşadı Zenciler arasındaki şiddet olayları zaman zaman önemli boyutlara ulaşmaktadır


Fizikî Yapı

Fizikî yapı olarak Güney Afrika Cumhûriyeti, sâde bir görünüşe sâhiptir Ortalama yüksekliği 1200 m’yi bulan geniş yayla, fizikî görünüşün ana hatlarını çizer Ülkenin üzerinde bulunduğu 1123226 km2lik toprak parçasında göze çarpan tek dağ silsilesi, güneyde Ümit Burnu bölgesinde yer almaktadır Denizlerdeki kıyı şeridi oldukça dar bir yapıya sâhiptir Kıyı şeridi dik yamaçlarla dağ ve yayla bölgesine bağlanır Bu dik yamaçlı fizikî yapıya bol miktarda teras ve kayalıklar iştirak ederler Güneydeki Cape Town bölgesinin kuzeyindeki dağlar, kuzey-güney doğrultusunda uzanır Bu bölgedeki yükseltilerin eski çağlarda yer tabakalarının kırılmaları netîcesinde ortaya çıktığı tahmin edilmektedir Dağların en önemlileri Nuweveld Dağları, Sneeub Dağları ve Draken Dağlarıdır Draken Dağları en fazla yüksekliğe sâhib olan dağlar olup, en yüksek noktası Sources Dağıdır (3299 m) İç bölgelerde arâzi yumuşak bir eğime sâhiptir Orta bölgelerde yer alan geniş yaylalar, çoğu bölgelerde akarsuların meydana getirdiği derin vâdilerle bölünür Bâzı küçük dağ sıraları küçük ve büyük Karau ovalarını çevreler 1200 m yükseklikteki yayla, çok büyük bir tabak şeklindedir Kuzeybatıda Kalahari Çölünün güney ucu ile batı bölgelerinde Namib Çölünün bir kısmı yer alır

Akarsular bakımından oldukça zengindir Denize yakın dağların dış yamaçlarından doğan akarsular, kısa bir yatağa sahiptirler Fakat bu ırmaklar su bakımından daha zengin, hızlı ve düzensiz bir akışa sâhiptir Ülkedeki akarsulardan en önemlisi olan Orange, ülkenin belli başlı ırmaklarından Karai, Caledon ve Vaal’i de alarak Atlas Okyanusuna dökülür Hint Okyanusuna dökülen en önemli akarsu, Limpoopo Nehridir Bunlardan başka Krokodilrivier, Komati, Pongola, Umfolazı, Tugela, Umzimkulu, Umzimvulu, Ker, Groot Visrivier, Sondağ, Grootrivior ve Gourits nehirleri Hint Okyanusuna dökülen önemli akarsulardır Ülkenin en büyük akarsuyu Atlas Okyanusuna dökülmektedir Akarsuları ulaşıma elverişli bir yapıya sâhip değildir Kıyılarda körfez ve burun miktarı çok az olup, bu sebepten tabiî liman olabilecek yerleri hemen hemen yok denecek kadar azdır

Tabiî gölleri oldukça azdır Bunlar arasında önemli bir büyüklüğe sâhib olanı ise yoktur

İklim

Umûmiyetle tropik ve subtropik (ılıman) bir iklim ülkeye hâkimdir Afrika’nın diğer bölgelerine nazaran iklim daha yumuşaktır Bu sebepten dolayı Avrupalılar buraya yerleşmişler ve bu bölgeye uzun zaman hâkim olmuşlardır İklimin mûtedil olmasındaki en büyük tesir bulunduğu yer ve etrâfındaki denizlerdir Güney Afrika’da hiçbir yer denizden 800 km uzak değildir Ortalama sıcaklık kuzey ve güneyde dikkati çekecek kadar düzgündür Batı kıyısı, Benguela soğuk su akıntısının, Doğu kıyısı ise Mozambik sıcak su akıntısının etkisindedir Batı kıyılarındaki Port Nolloth’da senelik sıcaklık ortalaması 13°C civârındayken, doğudaki Durban’da bu ortalama 20°C’dir Ümit Burnunda Akdeniz iklimi özellikleri görülür Bu bölgede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçmektedir Kış mevsimi ancak 150 gün kadar sürer Yaz mevsimi altı ay gibi uzun bir süre devâm eder Yağışlar umûmiyetle yaz mevsimlerinde görülür

Bölgelere göre senelik yağış ortalaması büyük farklılık gösterir Doğu bölgelerinde 1143-1270 mm olan yağış ortalaması, batı bölgelerinde 127 milimetreye düşer Buharlaşmanın yüksek seviyede olması, ülkede her zaman kuraklık tehlikesinin bulunmasına sebeb teşkil eder İç kesimlerde yağışlar umûmiyetle fırtınalı ve dolu şeklinde meydana gelirKış mevsimlerinde Antarktika’dan gelen soğuk hava akımları, ülke üzerinde bâzan geçici de olsa soğuk ve yağışlı mevsimler hâsıl eder


Tabiî Kaynaklar

Güney Afrika’da bitki örtüsü; ormanlar, savanlar, otlaklar, yarıçöller, çöller ve makiler olmak üzere beş bölümde toplanır Genel olarak tropik ve subtropik olmak üzere iki tip orman mevcuttur Ormanlar, yağışların en fazla olduğu doğudaki dağ yamaçlarında yer alır Akdeniz ikliminin hâkim olduğu güney bölgelerinde Akdeniz bitki örtüsü olan makiler yer alır İç bölgelere gidildikçe ormanlık bölgeler yerlerini savanlara bırakır Savanlar ise yağışların az olduğu batı bölgelerinde otlaklar hâline döner Ülkenin kuzeyinde yer alan Kalahari Çölünün güneyi ile batıdaki Namib Çölü, çöl bitkilerinin bulunduğu bölgelerdir Batıdaki Namib Çölünde bol bulunan Cape maunu ve Cape abanozu gibi mobilyacılıkta kullanılan kıymetli ağaçlar, artık kalmamıştır

Düzensiz avlanma, yabânî hayvanların neslinin tükenmesine sebeb olmaktadır Bu durum karşısında ülkenin çeşitli bölgeleri Millî Park îlân edilerek, bu bölgelerde mevcut hayvan nesli korunmaya çalışılmaktadır Yabânî hayvanlardan aslan, antilop, suaygırı, gergedan, zürâfa, leopar, Afrika filleri, zebralar, geyik, ceylan, pars, yaban kedisi, vaşak, tilki, çakal başta gelenleridir Kokarca, su samuru, sansar, yabânî tavşan ve binlerce yılan çeşidi, ülkenin yabânî hayvanlarındandır Güney Afrika’nın bu tabiat zenginliğini ağaçlardaki binlerce kuş ile denizlerdeki balık ve kuş türleri tamamlar Tropik karakterli kuşlardan muhabbet kuşu, papağan, kırlangıç, incir kuşu, bahçe öteğengili, çeşitleri ile penguen, albatros, yelkovan kuşuna benzer deniz kuşları bol miktarda mevcuttur Ülkenin güney sâhillerinde çıkan fok balıkları da bu tabiî güzelliklerin tamamlayıcı unsurlarındandır

Tabiî kaynaklarından olan maddelerin en kıymetlileri Güney Afrika’da bol miktarda bulunmaktadır En önemli mâdenleri altın, vanadyum, elmas, platin, uranyum, manganez, krom, demir cevheri, asbest, antimon, kömür, kalay, bakır, tungsten, mika ve nikeldir Bunların hâricinde otuz beş değişik mâden de bulunmaktadır

Nüfus ve Sosyal Hayat

38160000 olan Güney Afrika nüfûsu, dört farklı etnik gruptan meydana gelmektedir Siyahlar ve Bantular % 70 ile en kalabalık grubunu teşkil ederler Beyazlar % 17, melezler % 10 ve Asyalılar ise % 3 ile nüfûsun kalan bölümünü meydana getirirler Beyazlar Hollanda, İngiliz, Fransız ve Alman menşelidir Beyaz halkın hayat şartları ve kültür yapıları Batı Avrupa halkı gibidir Beyazlar had safhada tatbik ettikleri ırkçılık sebebiyle ülke nüfûsunun çoğunluğunu teşkil eden siyahlara son derece ucuz fiyatlarla ve ağır şartlarda iş yaptırmaktadırlar Siyahlar ve Bantular umûmiyetle Hotantolar ve diğer Afrika yerlilerinin karışımından meydana gelmişlerdir Bunlar Cape Town bölgesinde yoğundurlar Hint menşeili olan Asyalılar; on dokuzuncu asırda Güney Afrika’daki şekerkamışı çiftliklerinde çalıştırılmak üzere getirilmişlerdir

Irkçılık politikasının bir netîcesi olarak beyazlar, zenciler ve Bantular, melezler ile Asyalılar için birbirinden farklı yerleşim bölgeleri, siyâsî ve iktisâdî haklar mevcuttur Güney Afrika Cumhûriyetinde her etnik grubun ayrı okulları vardır Beyazlar için büyük bir serbestlik olmasına rağmen, diğer grupların okulları hükûmet kontrolündedir Ülkede mevcut olan 16 üniversiteden 11’i beyazlar, 5’i ise diğer gruplara âittir Okuma yazma bilenlerin oranı % 80’dir Fakat bu rakam ülke nüfûsunun tamâmına göredir Nüfûsu meydana getiren gruplarda bu rakam çok düşük seviyededir Meselâ Bantularda okuma yazma bilenlerin oranı % 50’dir Resmî dil olarak Afrikaner ve İngilizce kullanılır Afrikaner dili, Holanda lisanı ile Afrika yerlilerinin lisanlarının karışımından, Hollanda lisanı ağırlıklı beyazlar tarafından türetilmiş bir lisandır Beyazlar, zenciler, melezler ve Asyalılar dâimâ Afrikaner lisanını kullanırlar Bantular ise kendi dillerini kullanmaya devâm etmektedirler

Beyazların Avrupaî bir hayat tarzına sâhib olmalarına karşılık, diğer etnik gruplar sefil ve yoksul bir hayat sürmektedirler Güney Afrika halkından dînî inanış olarak Bantuların % 32’si Anemist, kalan % 68’i ise Hıristiyandır Hıristiyan olanlar ise Methodist (bir Protestan mezhebi) Anglikan, Roma Katolik ve Protestan mezheplerine bağlıdır Beyazların bir kısmı özellikle Hollanda asıllılar Protestan, kalanları ise İngiliz Anglikan mezhebine tâbidirler Melezlerin ise % 90’ı Hıristiyandır Umûmiyetle Hintlilerin meydana getirdiği Asyalıların ise yaklaşık % 73’ü Hindu, % 20’si Müslümandır



Siyâsî Hayat

Cumhûriyetle yönetilir Yönetime zencilerin, melezlerin ve Asyalıların katılma hakları yoktur İdârî bakımdan dört büyük eyâlete ayrılmıştır Bunlar Ümit Burnu, Natal, Transvaal ve Orange eyâletidir Bantuların dokuz yerleşme bölgelerinden birisi olan Transkei, Ümit Burnu eyâleti içersindedir Bu bölge bağımsız bir yönetime 1963’te kavuşmuştur Bantu bölgeleri için 1959’da verilen bağımsız olma hakkı üzerine Transkei bölgesini tâkiben Xhosa, Zula, Tswana, Bapedi ve Sotho bölgeleri de bağımsızlığa kavuşmuştur

Güney Afrika Cumhûriyetinde, ülkenin yasama başşehri Cape Town, yargı başşehri Bloem Fontein, idârî (yürütme) başşehri ise Pretoria’dır Komşusu olan Nambiya’nın Caprivi Strip bölgesi, yönetim olarak Güney Afrika Cumhûriyetine, Güney Afrika Cumhûriyetinin bir bölgesi olan Walvis Bay ise Nambiya’ya bağlıdır Cape Town şehrine güney-doğu istikâmetinde 1900 km mesâfede, Hint Okyanusundaki Marian ve Prince Edward adaları da Güney Afrika Cumhûriyetine bağlıdır

Parlamento, Millet Meclisi ve Senatodan müteşekkildir Cumhurbaşkanı parlamento tarafından seçilir Cumhurbaşkanı parlamentodan, başbakanı seçer



Ekonomi

Güney Afrika Cumhuriyeti ekonomik olarak gelişmiş ülkeler arasındadır Ekonomik gelişmenin sağladığı refah dağılımı etnik gruplara göre çok farklılık gösterir

Dünyâda önceleri bir tarım ve hayvancılık ülkesi olarak tanınan Güney Afrika, 19 asrın sonlarında zengin mâden yataklarının bulunmasıyla gelişmiş ülkeler arasında yer almaya başladıZirâate elverişli toprakların hemen hemen tamâmına yakın bir kısmı beyazların elindedir Ülke topraklarının ancak % 10’u zirâate elverişlidir Temel zirâat ürünlerini mısır, yerfıstığı, patates ve buğday teşkil eder Tropikal meyveler ve turunçgiller de yetiştirilir Tâze ve konserve meyve, en önemli zirâî ihraç ürünleridir Ayrıca önemli ölçüde üzüm yetiştirilir Zirâî ürünlerden şeker, tütün ve çiçek ihraç edilebilecek bir seviyede üretilir

Hayvancılıkta dünyâ ülkeleri arasında söz sâhibidir Güney Afrika, topraklarının % 70’ini otlak olarak kullanır Yetiştirdiği koyun sayısı ile dünyâda yedinci sırada bulunan ülkede sığır üretimi de önemli bir seviyededir Yün üretiminde dünyâda beşinci sırada bulunmaktadır Ülkede yün üretiminin % 60’ı Cape Pravince bölgesinde yapılır Bu bölgedeki karakul koyunlarının derileri makbuldür Ülkedeki Angora keçileri ise en güneyde beslenir Tiftik keçisi üretiminde dünyâda üçüncü sırayı almaktadır Daha ziyâde kuzey ve batıda beslenen sığırların et ve sütlerinden istifâde edilir

Balıkçılık önemli bir seviyededir Balıkçılığın % 90’ı batı sâhillerinin soğuk sularında yapılır Cape Town, ülkenin en büyük balıkçılık limanıdır Sardalya, morino, istakoz ve yengeç en çok avlanan su ürünlerindendir Açık deniz balıkçılığı, özellikle balina avcılığı her geçen gün gelişmektedir Balık ürünleri sanâyii kurulmuştur


Mâden rezervlerinin zenginliği ve işletilmesi ekonominin çehresini değiştirmiştir Dünyâ altın üretiminin % 70’ini, elmas üretiminin % 65’ini, vanadyum üretiminin % 45’ini Güney Afrika yapmaktadır Ülkedeki mevcut yedi altın yatağı 500 kilometrelik bir yay meydana getirir Doğudan batıya uzanan başlıca elmas yatakları, Kumberley, Jagersfantain, Finsch, Pratoria’dadır Transvaal ve Natal’da büyük kömür yatakları vardır Ülkede büyük miktarlarda platin, uranyum, manganez, krom, demir cevheri, asbest ve antimon üretilir Bunların hâricinde 40 değişik mâden daha üretilmektedir Gümüş ve Uranyum işleyen 30 kadar tesis vardır

Sanâyii, tabiî zenginliklerin değerlendirilmesine paralel olarak bir ilerleme kaydetmiştir Afrika’nın sanâyide en gelişmiş ülkesidir Yılda beş milyon ton üretim yapan demirçelik tesisleri, modern kimyâ sanâyii, gıdâ sanâyii (konservecilik, şeker, et ve balık), yünlü ve pamuklu dokumacılık sanâyii bu yöndeki en önemli tesisleridir Îmâlât sektörü dört yerde yoğunlaşmıştır Transvaal (üretimin % 47’si buradan elde edilir), Durban/Piretown (% 14 üretim oranı), Batı Cape (% 11 üretim oranı) ve Part Elizabeth/Vitenhage (% 8 üretim oranı) sözkonusu bölgelerdir Azınlık beyazlar, ülke ekonomisinin her sâhasında diğer etnik grupları ucuz işgücü olarak kullanmaktadırlarZengin olmasına rağmen, adâletsiz gelir dağılımı, azınlığın çoğunluğa tahakkümü, insanları köle gibi kullanma (Haçlı zihniyeti) sebepleri insanlarını devamlı huzursuz etmektedir

Afrika kıtasında üretilen toplam elektriğin % 57’si bu ülkede elde edilmektedir Kömürlü termik santrallerinin yoğunlukta olduğu Güney Afrika’da son zamanlarda hidroelektrik santraller önem kazanmaktadır

2000 yılında tamamlanacak bir projeye göre, ülke 20 yeni hidroelektrik santrale kavuşacaktır Ülkede ayrıca kendi çıkardığı uranyumla çalışan bir nükleer santral vardır

Turizm son senelerde büyük bir gelişme göstermiştir Son on yılda gelen turistlerin sayısı iki katına çıkarak bir milyona ulaşmıştır En çok turist çeken yerler temiz ve güneşli plajlar, av için tahsis edilen yerler ve göz alıcı manzaralara sâhip millî parklardır

Güney Afrika Cumhûriyeti modern ve randımanlı bir ulaşıma sâhiptir Kaplanmış yollar, ülkenin her yerine girmiştir 31500 km’lik demiryolu ağı da yük taşımacılığının büyük bir kısmını üstlenir Dört büyük liman vardır Bunlar Durban (yükün % 60’ını); Cape Town, Port Elizabeth ve East London’dır Güney Afrika havayolları iç ve dış hatlarda çalışır Johannesburg, en büyük havaalanıdır

Ticâretini umûmiyetle gelişmiş ülkelerle yapar Bunlardan ABD, Japonya, İngiltere ve Almanya en başta gelenleridir Komşu ülkeleri ile olan gümrük birliği sâyesinde bu ülkeler Güney Afrika Cumhûriyetinin pazarıdır Altın, elmas, bakır ve diğer mâdenler ile meyve, demirçelik, tahıl, yün, şeker, deri ve deri mâmülleri ülkenin ihrâç ürünlerinin başında gelir İthal ettiği ürünler ise makina ve ulaşım techizâtı, bâzı kimyevî maddeler, petrol, çeşitli gıdâ maddeleri ve metallerdir