Sisli Havanın Canlılar Üzerindeki Etkisi

Sisli havanın canlılar üzerindeki etkisi

Çevremizi saran, soluduğumuz ve yaşam için önemli öğelerden biri olan havanin, doğal bileşiminin değişime uğrayarak insan sağliğina zararli bir özellik kazanmasina hava kirliliği denir

Hava kirliliğine neden olan kirletici kaynaklar

• Sanayi kuruluşlari:Çeşitli kirletici gaz ve maddeleri bacalari araciliği ile havaya yaymaktadir

• Termik santraller:yüksek oranda Kükürtdioksit emisyonlari nedeniyle çevreye ciddi zararlar vermektedir Ülkemizde bitki örtüsü tarimsal üretim ve ormanlarda kayiplara neden olmuştur

• Yakma tesisleri:evsel ve endüstriyel çeşitli atiklarin yakilmasi sonucu oluşan emisyonlar atmosfere yayilmakta ve canli yaşamini olumsuz etkilemektedir

• Konut ve işyerleri:isitilmasi için kullanilan yakitlarin yanmasi sonucu oluşan gazlarin bacalardan atmosfere yayilmasi

• Taşit araçlari: tüm motorlu taşitlarin kullandiklari yakitin yanmasi ve egzozdan havaya verilmesi



• Orman ve bitki örtüsünün yanmasi

• Yanardağlar

• Maden ocaklari

HAVA KiRLETiCiLERi

• Toz kirleticiler

• Gaz kirleticiler

Kükürtoksitler(SOx)

Kükürtdioksitler(SO2)

Karbonoksitler(COx)

Karbonmonoksitler(CO)

Karbondioksitler (CO2)

Azotoksitler (NOx)

Hidrokarbonlar(HC)

Kurşun

Florlu gazlar

Ozon (O3)

Endüstriyel işlemlersonucu oluşan gazlar

Fotokimyasal sis

Aerosoller(ince tanecikler)

Kokular

Asit yağişlari

Bulutlardan yere inen yağmur havada asili halde duran kirleticileri bünyesinde tutarak yere indirirhavada bulunan asit içerikli gaz kirleticiler sonucu yağmur asidik özelliği artar ve doğal bitki örtüsü,tarimsal üretim,çayirlar üzerinde tahrip edici etki yapar

Hava kirliliğine neden olan zehirli gazlarin ilk etkisi insan vücudunun diş kisimlari üzerinde görülmektedir Göz, saç, deri üzerinde olumsuz etkiler buna örnek gösterilebilir Hava kirliliğinin yoğun olduğu yörelerde sisli, rutubetli havada veya hafif çisentili yağişlarda havadaki gazlarin aside dönüşmesi sonucu saçlar ve deri üzerinde çeşitli etkiler gözlenebilmektedir Kirliliğin ikinci ve en önemli etkisi vücudun iç kisimlarinda ortaya çikmaktadir Solunum yoluyla kirli hava ağiz, boğaz, nefes borusu ve akciğerlere ulaşmakta ve oradan kana karişarak vücudun çeşitli iç organlarina girmektedir Solunum yetersizliği, astim, bronşit, halsizlik, iştahsizlik, en tehlikelisi kanser ve anemi gibi rahatsizliklarin nedenleri arasinda hava kirliliği önemli bir yer işgal etmektedir

HAYVANLAR ÜZERiNE ETKiLERi

•

Hayvanlarin hava kirliliğinden etkilenmesi solunum yoluyla ve beslenme sirasinda aldiklari kirletici maddelerden kaynaklanmaktadir Gidalar yoluyla alinan kirleticilerin etkisi havadan solunum yoluyla alinandan daha önemlidir Özellikle gidalarin büyük payi vardir Kirleticilerden etkilenen yörelerde yetiştirilen yem bitkileri kirletici kimyasal maddeleri emilme yoluyla etkilemekte, bitki dokusunda biriken kirleticiler beslenme sirasinda hayvanlarin vücuduna girmektedir Et, süt ve yumurtasindan yaralandiğimiz hayvanlarin kirlenmeden etkilenmesi onlarin ürünlerini yiyerek beslenen insanlara dolayli olarak yönelmektedi

BiTKiLER ÜZERiNE ETKiLERi

Hava kirliliğinin bitki örtüsü üzerindeki etkilerini görmek amaciyla çeşitli araştirmalar yapilmiştir Bu konudaki en yoğun çalişmalar “asit yağişlari”nin ormanlar üzerindeki etkileri üzerinedir Almanya ‘da ortaya çikan orman ölümleri büyük oranda asit yağişlarindan kaynaklanmiştir Binlerce hektar alan ormansiz kalmiştir

EşYALAR ÜZERiNE ETKiLERi

Eşyalarve binalar üzerine etkileri günlük yaşamda pek fark edilmemekle birlikte hava kirliliğinin kullandiğimiz eşyalar, giysiler ve yapilar üzerinde de etkileri vardir Kirletici gaz ve tozlar havanin nemi ile birleşerek ortamda asidik etkiler yaratir Kumaş, metal ve ahşap eşyalar üzerinde etkili olur Binalarin diş cephelerinin kararmasina ve aşinmasina neden olur