Şengül Şirin
|
Mısır Mitolojisinde Isimler
MISIR MİTOLOJİSİNDE İSİMLER
AMEN(Amon,Amun,Ammon,Amoun) "Amen" "sakli olan" demektir Teb'in bas tanrisidir Esi Ame -net'le birlikte ilk tanrilardan biridir Kutsal hayvanlari kaz ve koçtur Orta Krallik döneminde sadece yerel bir tanriydi ama Tebliler Misir'a hakim olunca Amen önemli bir tanri oldu 18 Hanedan'dan itibaren Tanrilarin Krali oldu Ünlü Amen tapinagi Karnak,dünyanin en büyük dinî yapisidir Yeni Krallik boyunca Amen'in esi Mut olarak kabul edildi Bu ikilinin çocugu Ay tanrisi olarak bilinen Khons(Chons)'tur Amen rahipleri tarafindan Yeni Krallik'a geçisi saglamasi için tasarlanmis karma bir tanridir Bu Amen'in gücünü Ra'ya yansitir (veya tam tersi)
Anubis,Nephthys ve Seth'in(bazi efsanelere göre Osiris ve Isis'in) ogludur Çakallarin mezarlar etrafinda dolasmasi nedeniyle çakal basli Anubis ölümle birlikte anilmistir Ölen Osiris'i mumyaladigi için mumyalama tanrisi olmustur Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir Bu yüzden mumyalamayla görevli kisiler Anubis maskesi takarlar Ölen kisi diger dünyada yargilanirken ona yardim eder Yukari Misir'da,Elephantin yöresinde Khnum ve Sati'nin kizi olarak bilinir Kutsal hayvani ceylandir Kus tüyleriyle kapli bir taç giyer ve soguk su tanriçasidir
Sadece hayvan olarak çizilen ender tanrilardan biridir Egemenlik alani Memphis'ti Verimliligi temsil ederdi Basinda günes diski ve uraeus yilani bulunan bir boga olarak çizilmistir 18 Hanedan zamaninda IV Amenhotep tek tanri olan Aten'i yaymaya çalisti Hatta adini da Akhenaten(Aten'in sevgilisi) olarak degistirdi Aten her isininin ucunda bir el olan bir Günes olarak çizilirdi ve hayati temsil ederdi Daha sonra Tutankhamon Misir'da Aten inanisina son verdi
Bir Delta sehri olan Bubastis'te ortaya çikan kedi tanriça Kediler evde beslenmeye baslandiginda önemli bir tanri oldu Aslan tan- riça Sekhmet'in olumlu yansimasidir Yukari Misir'da Nekhbet'in esi olarak bilinen,Asagi Misir'in sembolü ve koruyucusu olan Delta'daki yilan tanri Firavunun tacinin bir parçasidir Shu ve Tefnut'un oglu,Nut'un esi olan Dünya Tanrisi Kutsal hayvani ve sembolü kazdi Yesil ve siyah derili bir adam olarak çizildi(Bitkilerin ve verimli Nil çamurunu renkleri)
HATHOR(Het-Heru,Het-Hert) Eski zamanlardan beri tapilan inek tanri Ismi "uzaktaki ev" veya "Horus'un evi" anlamina gelir Gökyüzüyle baglantilidir Edfu'da Horus'un esi olarak bilinir Teb'de ölüm tanrisidir Ama genel olarak ask,nese,dans,alkol tanrisi olarak kabul edilir Ra-Hoor-Khuit ve Hoor-Par-Kraat'tan olusan karma tanri Ismi "Horus ve Ra'ya sükür" demektir

Misir'in en önemli tanrilarindan biri,Osiris ve Isis'in ogludur Çocuklugu boyunca Harpocrates(Hoor-Par-Kraat) ismini tasidi Hain amcasi Seth'den babasini intikamini aldi ve tüm firavunlarin koruyucusu haline geldi Yukari Misir'în patron tanrisidir Seth'in Asagi Misir'in patron tanrisi olmasi nedeniyle Horus ve Seth'in savasi,Asagi ve Yukari Misir'in savasi haline gelmistir Behdet'te "Behdet Horus'u" olarak bilinir ve kanatli bir günes diski olarak temsil edilir HORUS'UN DÖRT OGLU(Amset,Hapi,Duamutef,Qebhsenuef)
En önemli tanrica;anneligi,tedaviyi ve büyüyü simgeler Evrendeki en güçlü büyücüdür Ra'nin kendisinden Ra'nin gizli adini ögrenmistir Osiris'in karisi Nephthys'in ikiz kardesidir Horus'un annesi,Horus'un oglu Amset'in koruyucusudur Isis Horus'u çocuklugu boyunca Seth'ten korumustur Egemenlik bölgesi Abidos'tur
Antinoe ve Elephantin'de koç basli bir adam olarak bilinir Esi çesitli hikayelere göre Sati,Heqet veya Neith'dir Muhtesem Teb üçlüsünün üçüncü üyesidir(ebeveynleri Amen ve Mut'la birlikte )Ay tanrisi olarak bilinir Karnak'ta ona adanmis bir tapinak vardir
Adalet tanriçasi Ismi "Adalet","Evrensel Düzen" anlamina gelir Kafasinda bir devekusu tüyü tasir Bu tüy diger dünyada, Osiris'in mahkemesinde,ölünün kalbi karsisinda bir terazide tartilir Bu tartilmaya göre ölünün ruhu cezalandirilir veya ödüllendirilir Amen yayginlasmadan önce Teb'deki ana tanri Sahin basli bir insan olarak betimlenmistir Savas tanrisidir Amen'in karisi,Khons'un annesi Ismi anne demektir Ptah ve Sekhmet'in genç ogludur Taç giymis veya bir nilüferin üzerine oturmus bir genç olarak çizilir
NEITH(Net,Neit,Thoum-aesh-neith) Çok eski bir savas tanriçasidir Deltada zekilik tanriçasi olarak bilinir Yunan mitolojisindeki Athena'yla eslesir Duamutef'in koruyucusudur Timsah tanri Sobek'in annesidir
Yukari Misir patron tanriçasidir Ikonografide bir akbaba olarak betimlenir Kral ve kraliçenin tacinin bir parçasi,Edjo'nun esidir
Geb ve Nut'un en küçük çocugu,Seth'in karisi,Anubis'in anne- sidir Seth Osiris'i öldürdügünde onu terketmis,Osiris'in canlan-masi için Isis'e yardim etmistir Hapi'nin koruyucusudur Geb'in esi,Shu ve Tefnut'un kizidir Gökyüzü tanricasidir Yesil derili ve vücudu yildizlarla kapli bir kadin olarak resmedilmistir
Ölülerin koruyucusu ve yargilayicisidir Abidos'da hüküm sürdü Nut ve Geb'in ilk çocugudur Ra dünyayi terk ettiginde dünyayi yönetmeye basladi ama Set onu öldürdügünde Isis onu tekrar canlandirdi Böylece Osiris yeralti dünyasinin hükümdari oldu Oglu Horus onun intikamini Seth'le savasarak ve onu yenerek aldi Basindaki sapka Yukari ve Asagi Misir'in birligini simgeler
Memphis'te Dünya'yi yarattigina inanilir Bazi efsanelere göre Thoth'un emirleri altinda çalistigina ve cenneti ve dünyayi yarattigina inanilir
Günes tanrisi ve "Yaratici" olarak bilinir Sahin basý nedeniyle bazen Horus'la eslestirilir Hakimiyet merkezi bugünkü Kahire olan Annu'ydu 5 Hanedan'dan dan itibaren firavunlara "Sa-Ra" (Ra'nin oglu)ünvani verildi Shu ve Tefnut'un babasidir RA-HORAKHTY(Ra-Hoor-Khuit) Karma tanri Ismi"Ufuklarin Horus'u olan Ra" demektir Elephantin'de hüküm süren tanriça,Khnum'un esi ve Anuket'in annesidir Isik tanrisi,ruhlarin yardimcisidir Memphis'te Ptah'la eslestirilir Sahin basli mumyalanmis bir adam olarak çizilir Aslan tanriça Memphis'te Ptah'in esi olarak bilinir Ra'nin yarattigi Sekhmet,dogruluk tanriçasi olarak da bilinir
Kafasinda zehirli bir akrep bulunan güzel bir kadin olarak çizilmis-tir Kadinlara dogumda yardimci olur,akrep tarafindan sokulan insanlarin hayatini kurtarir Isis'i Seth'ten korumak için Seth'e yedi akrep göndermistir Qebhsenuef 'in koruyucusudur Tutankhamon' un mezarindaki heykeli çok ünlüdür
Eskiden Asagi Misir'in patron tanrisi olan Seth firtina ve çöl tanrisi olarak bilinirdi Kardesi Osiris'i öldürerek Osiris'in oglu Horus'un,Isis'in ve Nephthys'in düsmanligini kazandi Horus'la yaptigi savaslar,ayni zamanda Asagi ve Yukari Misir'in savasi oldu Bu savasin sonunda Horus'a yenilerek çölde taþamaya mahkum oldu Misir'i çöllerden gelen yabancilardan koruduguna inanilir Rüzgarin ve atmosferin tanrisi Ra'nin oglu ve Tefnut'un kocasi
Arsinoe(Crocodilopolis)'de yasayan timsah tanri Sobek 4 elementi de temsil ederdi(Ra'nin atesi,Shu'nun havasi,Geb'in topragi,Osiris'in suyu) Ölüler Kitabi'nda Sobek'in Horus'un dogumuna yardim ettigi,dolayisiyla Seth'in yenilmesine yardimci oldugu yazar
Bulutlarin tanriçasi,Ra'nin kizi ve Shu'nun esidir Kutsal hayvani olan aslan basli bir kadin olarak çizilir
Ay'in,zamanin ve yazinin tanrisi Esi Maat'tir Thoth'un sekiz çocugundan en önemlisi Amen'dir Hieroglifleri icat ettigine inanilir Hippopotam tanriça Verimlilik sembolü Çocuklarin dogumuna yardim eder Esi Bes'tir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|