Prag-Tarihi-Ekonomisi

Prag-Tarihi-Ekonomisi

Çekoslovakya'nın başkenti ve en büyük kentidir Ülkenin batı ucunda, Vltava Irmağı üzerindedir Eski bir kent olan Prag güzel yapılarıyla ünlüdür; bunlardan bazılarının tarihi 9 yüzyıla kadar uzanır Prag'da Gotik, Barok, Rokoko, Klasik, Yeniklasik dönemlere özgü 2000'e yakın yapı ve anıt vardır


Ülkenin en uzun ırmağı olan Vltava, Prag' in içinden geçerek güneyden kuzeye doğru akar Irmağın batı kıyısında, bir zamanlar Bohemya krallarının, günümüzde ise cumhurbaşkanının oturduğu, 16 yüzyıldan kalma Hradcany Şatosu yer alır Sarayın iç avlusunda, yapımına 1344'te başlanan Svatj Vit Katedrali vardır Şatonun aşağısında, kıvrımlı, dar sokakların ve bugün çoğu devlet dairesi olarak kullanılan eski saraylann yer aldığı Mala Strana (Küçük Mahalle) bulunur

1357'de kurulan ve Prag'ın en güzel yapılarından biri olan Karel Köprüsü, kentin batı yakasını Stare Misto adı verilen Eski Kent'e bağlar Stare M6sto'da Barok döneme ait pek çok zarif kilise vardır Kent, "altın Prag" anlamına gelen zlata Praha adını bu kiliselerin altın yaldız kaplı çatılarından alır Gotik üsluptaki Tyn Kilisesi büyük din adamı Jan Hus'un 15 yüzyılda başlattığı reform hareketinin merkezi olmuştu Danimarkalı astronomi bilgini Tycho Brahe'nin mezarı da buradadır (bak Brahe, Tycho) Kilisenin hemen yakınında, içinde bir sinagog ve 13 yüzyıldan kalma bir mezarlığın da bulunduğu eski Yahudi mahallesinin kalıntılarına rastlanır

1348'de kurulan Karlova Üniversitesi, Orta Avrupa'daki en eski üniversitedir Bohemya Kralı ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru IV Karl'ın kurmuş olduğu bu, üniversite Avrupa kıtasının her yanında öğrenci ve bilim adamları için bir çekim merkezi oldu Kentte ayrıca Nazi işgali sırasında öldürülen öğrencilerin anısına kurulmuş bir üniversite ve çok sayıda yükseköğrenim kurumu vardır Kon-servatuvann bağlı olduğu Müzik Akademisi de önemli bir sanat merkezidir Eski kentin doğusunda yer alan modern kent merkezindeki Vaclav Meydanı'nda, 10 yüzyılda hüküm sürmüş olan Bohemya Kralı Vaclav'm heykeli bulunur Prag'da II Dünya Savaşı sırasında öldürülen direniş önderi Julius Fucik'in adını taşıyan büyük bir park ve eğlence merkezinden başka çok sayıda park vardır

Prag kültürel yaşamının canlılığıyla ünlüdür Çek besteci Bedrich Smetana ve Antonîn Dvorak her yıl ilkbaharda düzenlenen bir müzik festivaliyle anılır Kentin senfoni ve flarmoni orkestraları yetkinlik ve yorum açısından çok üstündür Dünyaca ünlü yazarlardan Franz Kafka (bak Kafka Franz) , Rainer Maria Rilke (1875-1926) ve Aslan Asker Şvayk (1923) romanının yazan Jaroslav Ha-Sek (1883-1923) Prag doğumludur Tycho Brahe ve Johannes Kepler gibi büyük astronomi bilginlerinin araştırma yapma olanağı bulduğu Prag'da ünlü bilim adamı Albert Einstein da 1911-12 yıllarında ders vermiştir (bak Einstein, Albert; Kepler, Johannes)

Prag, önemli bir ulaşım ve sanayi merkezidir Çoğu kentin batısında yer alan fabrikalarda lokomotif, otobüs, otomobil ve makine gibi ağır sanayi ürünlerinin yanı sıra, gıda maddeleri, kimyasal maddeler, elektronik eşya ve giyim eşyası üretilir Doğu ve Batı Avrupa'nın birleşme noktasında yer alan kent aynı zamanda ulusal demiryolu ağının da merkezindedir Kent yakınındaki Ruzyne' de büyük bir havaalanı vardır Toplu taşımacılık otobüs, tramvay ve metroyla sağlanır Vltava Irmağı'nda yolcu vapurları işler


Tarih

Prag'ın tarihi önce eski Bohemya Krallığı'nın, sonra da çağdaş Çekoslovakya'nın tarihidir (bak BOHEMYA; ÇEKOSLOVAKYA) Bugün Prag' in bulunduğu yerdeki ilk yerleşmenin tarihi 9 yüzyılın ikinci yarısına rastlar Ortaçağda ticaretle zenginleşen Prag, kenti kuran Pfemysl hanedanından sonra yönetime gelen Luxembourg hanedanı döneminde başkent oldu Jan Hus 1415'te yakılarak öldürüldükten sonra kentte halk ayaklanmaları baş gösterdi 15 yüzyıldan sonra Prag hızlı bir gerileme süreci yaşadı 19 yüzyılda başlayan sanayileşme ve demiryollarının yapımı kentin büyümesine ve gelişmesine yol açtı

Prag bu süreç içinde Çek kültürel rönesansmın merkezi ve 1918'de bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'nın başkenti oldu II Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali altında kalan kentte 5 Mayıs 1945'te büyük bir ayaklanma çıktı Ayaklanma Kızıl Ordu kente girinceye kadar sürdü Savaştan çok zarar görmeyen Prag'da kent merkezi korunarak çevresinde uydu yerleşmeler kuruldu 1968'de reform girişimleri ve SSCB'yle ilişkileri azaltma siyaseti SSCB tarafından önlendi Prag 1989'da yeniden kitlesel gösterilere sahne oldu Prag'ın nüfusu 1206098'dir (1988)