Kalaş Vadilerinde Yaşayan Kafirler

Kalaş vadilerinde yaşayan kafirler

Pakistan’ın kuzey batısında Afganistan sınırında bulunan Hindikuş dağlarında hayat süren Büyük İskenderin ordusunun soyundan geldiklerine inanılan Kalaşlar, dini inançlarının parçası olan bahar bayramını ve tabiyatın uyanışını kutladı

Denizden 3000 metre yükseklikte etrafı karlı dağlarla çevrili Kalaş vadisinin en büyük köyün Bumbaret’te toplanan Kalaşlar, 3 gün süren festivalde egzotik müzikler eşliğinde kadınlar dansları ve erkekler ise ortaya koyduğu savaş oyunlarıyla dünyada çok az bilinen renkli kültürlerini sergiledi

Fiziksel görünüşleri, inançları ve genenekleriyle bölgede yaşayan diğer halklardan büyük farklılıklar gösteren Kalaşlar MÖ 2 Yüzyılda Asya’yı fethetmek için Mekodonya’dan yola çıkan Büyük İskender’in ölümüyle sonuçlanan son seferinden geride kalan ordusunun soyundan geldiklerine inanılıyor

Hindikuş dağlarınındaki Kalaş Vadisinde bulunan 10 köyün 4’ünde Bamburet, Bartik, Trokal ve Aniş köylerinde Müslümanlar’la yüzlerce yıldır iç içe yaşayan Kalaşlar’ın nufuslarının 4-5 bin kişi olduğu tahminediliyor

Kalaşlar, atalarına ait Hint-Avrupa dil ailesinden olan Burruşeski dilini konuşuyor Çevrelerinde yaşayan Müslümanlarla Çitralce ve Urduca konuşarak anlaşan Kalaşlar’ın dili UNESCO tarafından geçtiğimiz yıllarda tehlike altında olan diller listesinde ilk sırada yer almıştı

Dini inançlarında ve yaşam tarzlarında tabiyat olaylarının büyük rolü olan Kalaşlar çok tanrılı dine inanıyor Şamanizmle benzerlik gösteren dinleri eski mitolojiler ile Hinduizm ve Zerdüşluk dininin etkisiyle zamanla değişime uğramıştır Başta gelen tanrıları Di Zaus (tabiyat) ve Zau 'dur (güneş) En uzun gün ve gecelerinde tanrılarıyla buluşan ve atalarına kurban kesen Kalaşlar inançları gereği sonbaharda, kış ortasında ve mayıs ayında olmak üzere Josi dedikleri üç bayram kutluyor Bu inançları nedeniyle bölgedeki Müslümanlar tarafından Kafirler olarak adlandırılan Kalaşlar’ın yaşadıkları coğrafyanın ismi yüz yıllardır Kafiristan olarak biliniyor

Tarım ve hayvancılıkla uğraşan Kalaşlar, dağları delerek inşa ettikleri kanallarla suladıkları taraçalar şeklindeki arazileride tahıl, sebze ve meyve yetiştirir Günlük yaşamlarında önemli bir yeri olan içki ve uyuşturucu ihtiyaçlarını üzüm ve kenevirden ele eder Hayvancılığın fazla yaygın olmadığı bölgede et ve süt ihtiyacını karşılamak için az miktarda keçi beslenir

Geleneklerine sıkı sıkıya bağlı olan Kalaşlılar ikibin yıldan fazla süredir kültürlerini, dillerini ve inançlarını korumayı başarmış içine kapalı bir topluluktur içki, esrar ve cinselliği sınırsız yaşayan Kalaşlar, kendi aralarında siyah giyinenler ve beyaz giyinenler diye iki gruba ayrılırlar Kalaş kadınları ise giyimlerine çok özen gösterir Renkli boncuklarla süslenmiş, işlemeli, siyah veya beyaz kaftanlar giyen kadınlar makyaj ve yüzlerine dövme yapar Kalaş erkeği kadının giydiği kıyafetin rengine göre tanınır Erkeğe çekici görünmek kadınların en büyük görevidir Özel günler dışında bölgede yaşayan Müslüman halkla aynı kıyafetleri giyen Kalaşlı erkekler şapkalarına taktıkları kuş tüyü veya çiçeklerlediğer halklardan ayrılır

Evliliğin çağının ergenlikle beraber başladığı Kalaş toplumunda ergen olan erkekler, ergenliklerinin kutlanmak amacıyla köyden ayrılarak uzak yaylalara götürür, orada beslenir ve köye döndüğünde adet görmüş seçtiği bir kızla beraber olur

Afgan ve Pakistan’da hakim olan kültürlerin tersine Kalaşlar’da yaşam kadın ve erkekler için net çizgilerle ayrılmamıştır Kadınların da erkekler kadar hak sahibi olduğu Kalaş toplumunda bütün düğünler aralık ayında yapılır Erkek eşini boşayamaz ancak kadınlar istediklerinde eşlerini değiştirme hakkına sahiptir Bu değiştirme bazı şartlara bağlıdır Kadın yeni erkeğe mektup yazar ve yeni evliliğin gerçekleşmesi için kocaya başlık parası öder

Geçen yüzyıla kadar, sahip olduğu coğrafya dolayısıyla bilinmeyen bölge, 1895 yılında Afganistan emiri Abdurrahman Han tarafından ele geçirilmiş ve Kalaşlar’a Müslüman olmaları yönünde baskı yapılmış ve bölgenin ismi Nuristan (Işık ülkesi) olarak değiştirilmesine rağmen bugün bölge halkı olarak Kafiristan ismi yaygın olarak kullanılmaktadır

Zaman içinde bir kısmı Müslümanlığı seçmiş olan Kalaşlar’ın diğer kısmı da kendi kimliklerini, dinlerini, mitolojik ve kültürel ritüellerini yaşamaya devam etmektedirler