Adananın Tarihi Özellikleri

Adananın tarihi özellikleri

Adana'nın tarihi Adana ilk çağlara (MÖ 3000) kadar uzanmaktadır Adana'nın Seyhan Nehri kıyısına bir konak yeri olarak kurulduğu tahmin edilmektedir

Adana isminin kökeni Adana'ya ait en eski yazılı kayıtlara ilk defa, Anadolu'nun en köklü medeniyetlerinden olan Hititlerin Kava Kitabelerinde rastlanmaktadır Bu kabilelerdeki bir yazıtta Adana ve çevresinden Uru Adania (Adana Beldesi) olarak bahsedilmektedir Yöreye MÖ yaşayan kavimlere Danuna ismi verildiği kayıtlarda mevcuttur Bir efsaneye göre gök tanrısı Uranüs'ün Adanus ve Sarus adında iki oğlu Adana civarına savaşarak gelmişler, Adanus adını kendi kurdukları şehre vermiştir Seyhan Nehri de Sarus adını almıştır hitit etkisinde kalan Fenikeliler, tarım ve bitki tanrılarının ismi olan Adonis'i bereketli topraklarından dol ayı Adana'ya isim olarak vermiştir

Bilge Umar'ın belirttiğine göre Adana adı Luvi dilinde Ada-wana(Ada-Ana Tanrıça-'nın Ülkesi) anlamına geliyor,hatta bu isimde Yunanistan'da da bir şehir varmış,ama bizim Adana hep aynı isimde kalırkren diğer Adana ismi Atina'ya dönüşmüş MS 7 yy'dan itibaren İslam ordularının bölgeye gelişi ile birlikte arap tarihçileri Adana isminin eski peygamberlerden Yasef'in torunu Ezene'den geldiği fikrini ort Aya atmışlardır Türkler Torosları aşıp güneye indiklerinde bur aya Çukurova adını vermişlerdir Çukurova'nın tarihteki adı Kilikya'dır Kilikya adını kireç yataklarından almıştır

Milattan Önce Adana Bölgesini Egemenlikleri altında bulunduranlar Luvi Krallığı (MÖ1900), Arzava Krallığı (MÖ1500), Hitit Krallığı (MÖ1900-1200), Kue Krallığı (1190-713), Asur Krallığı (MÖ713-663), Kilikya Krallığı (MÖ663-612), Pers Satraplığı (MÖ612-333), Helenistik Dönem(MÖ333-323), Selökidler (MÖ312-133), Korsanlar Dönemi (MÖ178-112), Romalılar Dönemi (MÖ112�MS395)

MÖ 1YY'da Pampe tarafından Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır Roma İmparatorluğu MS395'de ikiye ayrılınca Çukurova,Doğu Roma'nın(Bizans) payına düşmüştür

MS638 yılında Emeviler zamanında Çukurova fethedilmiş, Abbasiler Döneminde buraya yerleşilmiştir

MS1083 yılında Çukurova Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılmıştır haçlı Seferleri sırasında Ermenilerin eline geçen Çukurova bir süre sonra yeniden konya Selçukluları tarafından alınmıştır

Anadolu'daki Moğol istilası Anadolu Selçuklu Devleti'ni zayıflatmış ve beylikler dönemi başlamıştırBu dönemde Çukurova'da kurulan Beylik Ramazanoğulları olmuştur (1377-1516) Mısır seferine giden Yavuz Sultan Selim, Beyliği Osmanlı Devletine katılmıştır Ramazanoğulları 1516'da Osmanlı Eyaleti olmasına rağmen 1608 yılına kadar içişlerinde serbest bir beylik olarak devam etmiş, Pir Mansur'un kendi isteği ile idareyi bırakması sonucu Osmanlı Devletine tam bağlı bir eyalet haline gelmiştir

Adana bir ara devlete baş kaldıran Mısırlı Mehmet Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşa tarafından işgal edilip, Mısır'a bağlanmıştır 1840 yılında Londra Antlaşması ile yeniden Osmanlı Devletine geçmiştir

1840 yılından sonra merkezi idaredeki bozukluklar ve ağır vergiler yüzünden aşiretler merkezi idareye karşı isyanlar çıkarmıştır Bu durum 1865 yılına kadar sürmüştür Sonuçta aşiret reisleri beylik unvanıyla başka yerlere yollanmış, göçebe durumları gurupları zorla yerleşik hayata geçirilmiştir 1867 yılında idari teşkilat kurularak Adana İli haline getirilmiştir

XIX yy'daki gergin ve huzursuz siyasi ortam Adana'yı da etkilemiştir

Osmanlı İmparatorluğu Sonrasında Adana XX yy'da Osmanlı Devletinde büyük değişiklikler başlamıştır 1908 yılında girmiş, Ermeni, Hınçak ve Taşnak komitelerinin gayreti ile Adana'da büyük bir baskın ve kaçış yaşanmıştır Ermeni isyanı ile Avrupa Devletlerinin işe karışmaları ile zemin hazırlanmıştır Tüm bu olaylar sürerken I dünya savaşına (1914-1918) girilmiş ve 30 ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır antlaşmaya takiben 24 Aralık 1918'de Adana Fransız işgaline ermeni terörüne sahne olmuştur Fransızlardan destek alan Ermeniler, Türk halkına büyük eziyetler yapmıştır Adana halkının bir bölümü silahlanıp dağlara çekilmiş, bir bölümü de şehir içinde çete harbine başlamıştır

Mustafa Kemal 1919'da Samsun'a çıkıp Sivas Kongresinde (4-11 Eylül 1919) alınan kararlar uyarınca birlik çağrısı yapmıştır Çukurovalı mahalli kuvvetler Mustafa Kemal'in çağrısına uyarak Milli Kurtuluş Cephesine katılmış, Pozantı'da kurulan Milli Cephede ö nemli başarılar kazanmıştır Fransızlar işgal ettikleri yerlerde fazla tutunamamıştır 7 mart 1920 de Kadirli, 31 Mart 1920'de Karaisalı, 2 haziran 1920'de Kozan, 18 Ekim 1920'de Saimbeyli işgalden kurtarılmıştır

Güney cephesinde kazanılan başarılar sonucu Fransızlarla Ankara'da (20 Ekim 1921) anlaşma imzalanmıştır Bu Türklerin ilk siyasi başarısıdır Düşmanlar 4 Ocak 1922'de Adana'yı boşaltmıştır 5 Ocak 1922 sabahı İli Camii ile Büyük saat Kulesi arasına Türk Bayrağı çekilmiş ve bu tarih kurtuluş günü olarak kutlanmıştır

Adana 1867 yılında il haline getirilmiştir 1871 yılında Adana Belediyesi kurulmuşturSınırları bugünkü Tepebağ Mahallesini içine alan dar bir alanı kapsamaktadır

Adana Belediyesi 5 Haziran 1986 tarihinde çıkarılan 3306 sa yılı yasa ile Büyükşehir Belediyesi statüsüne girmiştir Seyhan ve Yüreğir adlarıyla iki ayrı ilçe kurulmuşt