Prof. Dr. Sinsi
|
Namahrem Olan Kadın Ve Erkeğin Selamlaşması Caiz Midir?
Namahrem olan kadın ve erkeğin selamlaşması caiz midir?
Hakkında Namahrem olan kadın ve erkeğin selamlaşması caiz midir?
Ebu Hanîfe ve arkadaşlarına göre, kadınların ilk olarak erkeklere selam vermesi caiz değildir Çünkü kadınlar ezan, kamet, açıktan Kur'an-ı Kerîm okuma gibi faaliyetlerden menedilmişlerdir Yalnız mahrem hısımlar bunun dışındadır Bunlara onların selam vermesinde bir sakınca bulunmaz Bu duruma göre, ünsiyet nedeniyle önce bir erkek selam vermişse, kadın bu selamı alabilecektir
Malikîler selamlaşma konusunda genç kadınla yaşlı arasında ayırım yapmışlardır Dayandıkları delil, "kötülüğe giden yolu kapama (seddü'z-zerîa)" prensibidir
Hz Peygamber'in mahremi olmayan kimi kadınlara selam verdiğini yada onların selamını aldığını gösteren uygulama örnekleri vardır
Esma binti Yezîd (r anha) Allah'ın Rasulünün bir kadınlar topluluğuna uğradığını ve kendilerine selam verdiğini nakletmiştir (Ebü Davud, Edeb, 127 ) Diğer yandan fetih yılında, bir gün Hz Peygamber evde boy abdesti alıyor ve kızı Fatıma da onu örtüyordu Bu sırada Ebu Talib'in kızı Ümmü Hanî içeri girip selam verince, Nebî (s a s) onun kim olduğunu sormuş ve kendisine "merhaba" demiştir (Buharî, Gusl, 21, Salat, 4, Edeb, 94; Müslim, Hayz, 70, Müsafirin, 82; Tirmizî, İsti'zan, 34: Nesaî Tahare 142 )
Bir gün Hz Peygamber, eşi Aişe ile birlikte bulunurlarken yanlarına Cebrail (a s) gelmişti Hz Peygamber, eşine; "Bu Cebrail (a s)'dır, Sana selam veriyor" buyurunca Hz Aişe, "Ve aleyhi's-selam (ona da selam olsun)" diyerek selamı almıştır (Buharî, Bed'u'l-Halk, 6, isti'zan, 16, 19; Müslim, Fazailu's-Sahabe, 90, 91; Tirmizî Menakıb, 62, isti'zan, 5 )
Benzer selamlaşma uygulaması kimi sahabe erkek ve kadınları arasında da olmuştur Yukarıda, Hz Ömer'in, Rasülullah (s a s) adına biat almak üzere gittiği kadınlar topluluğuna selam verdiğini ve kadınların da onun selamını "merhaba" diyerek aldıklarını belirtmiştik (A b Hanbel, V, 85, VI, 409 ) Diğer yandan Muaz b Cebel (ö 18/639) Yemen'e vali olarak gidince, yanına on iki çocuğu olan bir kadının gelerek selam verdiği nakledilmiştir (A b Hanbel, V, 239 )
Ashab-ı kiramdan kimileri ise; erkekler kadınlara selam verebilir, fakat kadınlar onlara selam veremez, demişlerdir Bununla birlikte Abdullah b Ömer (r a )'in bir kadına rastlayınca selam verdiği, Ata b Ebî Rabah'ın ise (ö 115/733), "kadınlar genç olursa selam verilmez" dediği nakledilmiştir (bk Yusuf el-Kardavî, Fetava, II, 274 )
Yukarıdaki deliller dikkatlice incelendiğinde mahrem olmayan kadınlarla selamlaşmanın, ya kadınların topluluk halinde olması veya kadınla ünsiyet bulunması yahut da bir iş veya bir ihtiyaç nedeniyle bir araya gelme gibi durumlarda yapıldığı görülür
Kimileri kadınlarla selamlaşmayı, onun sesinin erkeklere haram olması yüzünden yasaklama yoluna gitmişlerdir Ancak zaruret veya ihtiyaç hallerinde ve normal zamanlarda kadının sesinin erkeğe haram olduğunu bildiren doğrudan bir ayet veya hadis yoktur Nitekim Hz Peygamberin aileleri için Allahü Teala, "Peygamberin hanımlanndan bir şey istediğiniz zaman perde arkasından isteyin" (el-Ahzab, 33/53 ) buyurur Sahabe erkekleri Hz Aişe veya Hz Peygamber'in diğer eşlerine bir şey sorar veya bir şey isterlerse, onlar perde arkasından cevap verirlerdi Bunun gibi pek çok sahabe hanımı günlük hayatta alma, verme, sorma, cevap alma, selam ve konuşma tarzlarında erkeklere muhatap olmuş, bunlardan hiçbirisi "sus, senin sesin erkeklere haramdır" dememiştir
Ancak bu konunun da fitne tehlikesi ve İslamî edeple sınırlı olduğunu unutmamak gerekir Bu yüzden yaşlı veya toplu haldeki kadınlara, ya da amca, dayı eşi yahut bunların kızı gibi aile içinde ünsiyet bulunan hısımlara selam verip almada herhangi bir fitne tehlikesi yoksa da, tek başına bulunan genç kız ve hanımlara selam vermede böyle bir tehlikenin yokluğundan söz edilemez Diğer yandan selamlaşma edebiyle ilgili olarakda şunlar söylenebilir Binitli olan yürüyene, küçük büyüğe, az olan topluluk çok olan topluluğa, yukarıda bulunan aşağıda olana selam verir Namaz kılana, yemek yemekte olana, tuvalette bulunana ve içki-kumar gibi bir haramı işlemekte olana selam verilmez (bk Buharî, İsti'zan, 3-7, 11; Müslim, Edeb, 46, Selam, 1; Ebu Davüd, İsti'zan, 6; Tirmizî, İsti'zan, 14; A b Hanbel, III, 44, 444,, VI, 19, 20 )
|