Bazların Molar Oranları:

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Bazların molar oranları hidroliziz ve kromatografi yöntemleri ile belirlenebilir

Farklı türler arasında baz oranları büyük değişiklikler göstermesine rağmen, aynı türün farklı organ ve dokuları arasında benzer oranlara rastlanmaktadır (tablo – 1)

DNA kaynağı A G C T 5-metil - C

Boğa timusu 28

2 21

5 21

2 27

8 1

3

Boğa dalağı 27

9 22

7 20

8 27

3 1

3

Boğa spermi 28

7 22

2 20

7 27

2 1

3

Sıçan kemik iliği 28

6 21

4 20

4 28

4 1

1

Buğday tohumu 27

3 22

7 16

8 27

1 6

0

Maya 31

3 18

7 17

1 32

9 -

E

coli 26

0 24

9 25

2 23

9 -

M

tuberculosis 15

1 34

9 35

4 14

6 -

ØX 174 24

3 24

5 18

2 32

3 -

Tablo 1 : Çeşitli kaynaklardan elde edilen DNA’lardaki baz oranları

Bir DNA molekülünde pürinlerin toplamı pirimidinlerin toplamına eşit olduğu gibi amino bazların toplamı da (A ve C) keto (okso) bazların (G ve T) toplamına eşittir

A ve T eşit molar miktarda bulunur

Dolayısıyla G ve C de eşit molar miktarda bulunur

Bu eşitlikler DNA heliksinin formasyonu hakkında en önemli verilerdendir ve bu Chargaff’ın kuralı olarak ifade edilir

Bu kanunu A + G / T +C = 1 şeklinde de ifade edilir

Bununla birlikte G + C / A + T 1’e eşit değildir

Bu oran çeşitli türlerde ölçülmüş ve değerlerin 0

45 ile 2

80 arasında değiştiği gösterilmiştir

Örneğin birçok bakteriyofajda bu oran 0

5 dir

Yüksek bitkilerde ve hayvanlarda bu oranın değişim sınırları daha dardır ve genel olarak 0

55 – 0

93 arasında bulunur

Chargaff kuralının iki önemli istisnası vardır

Birincisi buğday tohumu DNA’sında G ve C eşit miktarda değildir

Çünkü buğday tohumunda bol miktarda bulunan 5 – metilsitozin birçok sitozinin yerini alır

İkinci istisna ØX 174 DNA’sındadır

Burada ne A T’ye ne de G C’ye eşittir

Çünkü ØX 174 DNA’sı tek iplikçiklidir

DNA baz miktarları açısından iki gruba ayrılır

Bunlardan biri AT’ce zengin olanlar ve diğeri ise – ki bu daha az rastlanan tipidir – GC’ce zengin olanlardır

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bazların Molar Oranları: Bazların molar oranları hidroliziz ve kromatografi yöntemleri ile belirlenebilir Farklı türler arasında baz oranları büyük değişiklikler göstermesine rağmen, aynı türün farklı organ ve dokuları arasında benzer oranlara rastlanmaktadır (tablo – 1) DNA kaynağı A G C T 5-metil - C Boğa timusu 282 215 212 278 13 Boğa dalağı 279 227 208 273 13 Boğa spermi 287 222 207 272 13 Sıçan kemik iliği 286 214 204 284 11 Buğday tohumu 273 227 168 271 60 Maya 313 187 171 329 - E coli 260 249 252 239 - M tuberculosis 151 349 354 146 - ØX 174 243 245 182 323 - Tablo 1 : Çeşitli kaynaklardan elde edilen DNA’lardaki baz oranları Bir DNA molekülünde pürinlerin toplamı pirimidinlerin toplamına eşit olduğu gibi amino bazların toplamı da (A ve C) keto (okso) bazların (G ve T) toplamına eşittir A ve T eşit molar miktarda bulunur Dolayısıyla G ve C de eşit molar miktarda bulunur Bu eşitlikler DNA heliksinin formasyonu hakkında en önemli verilerdendir ve bu Chargaff’ın kuralı olarak ifade edilir Bu kanunu A + G / T +C = 1 şeklinde de ifade edilir Bununla birlikte G + C / A + T 1’e eşit değildir Bu oran çeşitli türlerde ölçülmüş ve değerlerin 045 ile 280 arasında değiştiği gösterilmiştir Örneğin birçok bakteriyofajda bu oran 05 dir Yüksek bitkilerde ve hayvanlarda bu oranın değişim sınırları daha dardır ve genel olarak 055 – 093 arasında bulunur Chargaff kuralının iki önemli istisnası vardır Birincisi buğday tohumu DNA’sında G ve C eşit miktarda değildir Çünkü buğday tohumunda bol miktarda bulunan 5 – metilsitozin birçok sitozinin yerini alır İkinci istisna ØX 174 DNA’sındadır Burada ne A T’ye ne de G C’ye eşittir Çünkü ØX 174 DNA’sı tek iplikçiklidir DNA baz miktarları açısından iki gruba ayrılır Bunlardan biri AT’ce zengin olanlar ve diğeri ise – ki bu daha az rastlanan tipidir – GC’ce zengin olanlardır