![]() |
Sığır Barinakları |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Sığır BarinaklarıSığır yetiştiriciliğinde barınak çok önemlidir ![]() ![]() Sığırlar için en önemli çevre koşullarından birisi barınakların durumudur ![]() Bu bölümde barınakları inceleyeceğiz ![]() ![]() İlk soruya şüphesiz evet diyebiliyorsak, bu kez tesisimizin detaylarına girmeye başlayalım ![]() * İşletmemizin yararlanabileceği çayır mera varlığı nedir? * Kaba ve kesif yem üretim olanaklarımız nelerdir? İşte bu sorular işletmemizin kapasitesi için bize fikir verecek ![]() Ve en önemli soru; sermayemiz ne kadar? Sermayemizin tümünü ahıra yatırırsak olmaz ![]() ![]() ![]() A-SIĞIR BARINAKLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Yukarıda okuduklarımızla ilgili kafamızda soru işareti kalmadıysa artık sığır barınaklarını incelemeye başlayalım ![]() HER YERE AHIR YAPILMAZ Ahırın nereye yapılacağını bilmek gerekir ![]() ![]() ![]() ![]() NEDEN Neden yamaç yerlere, yüksekçe bir yere ahır yapacağız? Ne faydası var? Çünkü, *****ine su girmez, zeminden su almaz, rutubet olmaz, ahırın havası kolayca değiştirilebilir, ahır havadar olur da ondan ![]() ![]() ![]() Ahırın yönü güneye veya doğuya bakmalı ![]() ![]() ÖNCE ***** Sağlam toprak üzerine taş veya diğer inşaat malzemeleri ile ***** atılır ![]() ![]() ![]() SONRA ZEMİN (TABAN) En iyi zemin tuğla ile yapılır ![]() ![]() Taş veya beton zemin de oldukça iyidir ![]() ![]() Beton kullanılırsa, önce taş döşemeli, aralarını çakıl ile doldurup, üzerine kömür cürufu döküp, iyice dövdükten sonra yüksek dozajlı betonu dökmelidir ![]() Beton zeminlerde hayvanlar kayıp düşmesin diye, üzerine oluklar açmayı unutmayalım ![]() ![]() Ahırın uzunlamasına yani idrar kanalının gübre çukuruna doğru eğimi %1 olmalıdır ![]() Durakların gübrelik ve idrar kanalına doğru eğimi %1-2 arasında olmalıdır ![]() DUVARLAR Duvarlar ısı geçirmeyen malzemeden yapılmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Taş duvarlar çok fazla işçilik gerektirir, yapımı çok zaman alır ve ahır maliyetini artırır ![]() Tesis kurulacak yer 1 ![]() ![]() ![]() AHIR YÜKSEKLİĞİ - ÇATI - TAVAN Ahırların tabandan saçaklara kadar yüksekliği, tesisin bulunduğu bölgenin iklimi ve ahırdaki hayvan miktarına göre değişmekle birlikte 3-3,5 metre arasında olmalıdır ![]() Çatı öyle olmalı ki, içerinin sıcağını dışarıya, dışarının da soğuğunu içeriye bırakmamalı, yağmur suları içeriye akmamalıdır ![]() Doğal havalandırmayı sağlamak için 22-25 derecelik bir çatı eğimi olmalıdır ![]() ![]() Şekil 1 ![]() ![]() Şekil 1 ![]() ![]() Ahırın tavan veya çatısının naylon, ziftli bez gibi gaz geçirmeyen maddelerden kaplanması, kiremit altına bu maddelerden döşenmesi, havalandırma açısından çok sakıncalı ve yanlıştır ![]() KAPILAR Ahşap mı olsun, madeni mi? Her ikisi de olabilir ![]() ![]() Tek kanatlı mı, çift kanatlı mı olsun? Her ikisi de olabilir ![]() ![]() Ahır kapıları yekpare açılır kapanır olabileceği gibi; iki parçalı olup, alt ve üst kısmı ayrı ayrı açılır kapanır da olabilir ![]() Kapıları sürme kapı yapmak da mümkündür ![]() Kapı kenarları keskin köşeli olmamalıdır ![]() ![]() ![]() PENCERELER Işık ve hava sağlar ![]() ![]() ![]() ![]() Pencereler vasistaslı olmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Pencereler ahşap veya metalden olabileceği gibi plastikten de olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Şekil 2 ![]() DİKKAT Pencereler hayvanların omuz yüksekliğinin en az 30-40 cm üzerinde olmalıdır ![]() ![]() BACALAR Ahırda biriken kirli hava, havalandırma bacalarından dışarıya çıkar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birden fazla bacanın gerektiği hallerde baca kesit ve yüksekliklerinin aynı olması gereklidir ![]() ![]() Şekil 3 ![]() ![]() ![]() Şekil 4 ![]() Baca etkili yüksekliğinin yeterli bir havalandırma için en az 4 metre olması gerekir ![]() En çok 100 m 2 bina taban alanı için bir adet baca hesaplanmalıdır ![]() ![]() Şekil 5 a ![]() ![]() Şekil 5 ![]() ![]() Bacanın iyi çalışabilmesi için izolasyon malzemeleriyle kaplanması, çatı mahyasından itibaren baca yüksekliğinin en az 60 cm olması ve baca ucunun 15-20 cm kadar tavandan içeri girmesi gereklidir ![]() DİKKAT SOBA BORUSUNDAN BACA OLMAZ Hayvanları üşütme korkusunu bir kenara bırakıp onların da bizim gibi temiz havaya muhtaç olduklarını unutmamalıyız ![]() GÜBRE ÇUKURU Gübre çukurunun boyutları hesaplanırken 500 kg canlı ağırlığındaki bir hayvanın ortalama yılda (500 x 0 ![]() ![]() B-ÜRETİM YÖNLERİNE GÖRE SIĞIR BARINAKLARINI PLANLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 1-SÜT SIĞIRI BARINAKLARI 2-BESİ BARINAKLARI olarak iki bölümde inceleyebiliriz ![]() 1-SÜT SIĞIRI BARINAKLARI Süt sığırı barınaklarını planlarken , * Hayvanlar için en uygun çevre koşullarını sağlayabilmeli, * Maliyeti olabildiğince düşük olmalı, * Ahırımız zamanla büyütebileceğimizi düşünerek ileride kolayca büyütebileceğimiz şekilde yapılmalı, * Ahırımızın çeşitli yaş gruplarından hayvanları barındırabilecek bölümleri olmalı, * Ahırda çalışanlar hem kolay ve zahmetsiz çalışabilmeli, hem de ahırımızın sağlık ve korunma koşulları iyi olmalıdır ![]() SÜT SIĞIRLARININ ÇEVRE İSTEKLERİ 1- Sıcaklık İnekler için en uygun ortam sıcaklığı 10-15 C arasıdır ![]() ![]() 2- Nem Ahırdaki nem oranının %60-80 arasında olması istenir ![]() 3- Havalandırma Sağmal bir inek için saatte 50 m 3 , bir buzağı için saatte 10 m3 civarında havalandırma sağlanmalı, hayvan başına 20 m 3 temiz hava ortamda bulunmalıdır ![]() 4- Aydınlatma Aydınlatma, çalışanların işlerini kolaylaştırmak ve hayvanları daha kolay kontrol etmek için geceleri de yapılmalıdır ![]() ![]() ![]() Süt sığırı ahırında yapılması gereken bölümleri şu şekilde sıralayabiliriz ![]() * Büyük hayvan bölmesi * Buzağılık bölmesi -Ferdi buzağılık bölmesi -Serbest dolaşımlı buzağılık bölmesi * Genç hayvan büyütme bölmesi * Doğum bölmesi * Hasta hayvan bölmesi * Sağım ünitesi 2-BESİ SIĞIRI BARINAKLARI Ülkemizde bağlı duraklı ahır sistemi (Sağım ünitesi, doğum locası, buzağı dana bölmesi, olmaksızın) değişik şekillerde yaygın olarak besi için de kullanılmaktadır ![]() Türkiye'de besiciliğe yeni başlayacak olan kişi ve kuruluşların sermayesinin büyük bir bölümünü kapalı ahır yapmak için tüketmesine gerek yoktur ![]() ![]() Genelde güney cephesi açık, yanları ve kuzey cepheleri duvarlarla bölgenin hakim rüzgarlarına karşı kapatılmış, üstü sundurmalı tesisler besi için yeterlidir ![]() Besi hayvanları soğuğa karşı dayanıklıdır ![]() ![]() C-TABAN DÜZENLERİNE GÖRE SIĞIR BARINAKLARI 1-BAĞLI DURAKLI AHIRLAR, 2-SERBEST DURAKLI AHIRLAR, 3-SERBEST AHIRLAR ![]() Burada özellikle iki ahır sisteminin üzerinde duracağız ![]() BAĞLI DURAKLI AHIRLAR * Hayvanların yem, su ihtiyaçlarının karşılanması ve çoğu işletmelerde süt sağım işleri kendileri için ayrılmış duraklarda olur ![]() * Bu sistemde ineklerin özel bakımları kolay yapılır, sığırlar kolay kontrol edilir ![]() ![]() Şekil 6 ![]() ![]() Bağlı duraklı ahırlarda durak unsurları nasıl olmalı? * Durak genişliği 110-120 cm, durak uzunluğu 170 cm olmalıdır ![]() * Yemliklerin ön kenar yüksekliği 30-35 cm kalınlığı 10-12 cm civarında olmalı yani hayvan yattığı yerden yemini yiyebilmeli, yemlik tabanının en düşük noktası ahır tabanından 10-15 cm yüksekte olmalıdır ![]() * Yemliklerde keskin köşeler bulunmamalı ve yemlik yüzeyi betonu mümkün olduğunca pürüzsüz olmalı, yemliğin içten içe genişliği 60-65 cm civarında olmalıdır ![]() * Durakları birbirinden ayırmak amacıyla uygun şekilde bükülmüş 5cm çapında profil demir borular kullanılmalıdır ![]() * Suluklar ineklere diledikleri an su içme olanağı sağlamalıdır ![]() ![]() DİKKAT Süt sığırları suyu biz istediğimiz zaman değil, kendileri istedikleri zaman içebilmelidirler ![]() ![]() Şekil 7 ![]() ![]() Şekil 8 ![]() Bu sistemde her inek için bir durak planlanır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu sistemde iş gücünden ekonomi sağlanmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() Şekil 9 ![]() SERBEST DURAKLI AHIRLARDA UNSURLAR * Hayvanların ırklarına ve yaşlarına göre değişmekle birlikte durak genişliği 110-120 cm arası genişlikte ve 220-250 cm uzunlukta bulunmalı ![]() ![]() ![]() * Servis yolu, 300-350 cm genişlikte olmalıdır ![]() * 10-15 ineğe 1 otomatik veya yarı otomatik suluk hesaplanmalı, suluklar yemliklere çok yakın olmamalıdır ![]() * Yemlik uzunluğu hesap edilirken inek başına en az 70 cm genişlik hesaplanmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() HER İKİ AHIR SİSTEMİNDE DE BULUNAN VE SÜT SIĞIRCILIĞI İÇİN GEREKLİ OLAN BÖLÜMLER SAĞIM ÜNİTESİ Serbest duraklı ahır sisteminde, sağım yeri işletmenin hayvan kapasitesine göre, işletmenin iş akışını kolaylaştıracak, bir bölümde inşa edilmeli ve hayvanların sağım yerine girip çıkmaları fazla müdahaleye gerek kalmadan sağlanmalıdır ![]() Bağlı duraklı ahır sisteminde genellikle hayvanların duraklarda sağılmasını sağlayan sabit sağım sistemleri kullanılmaktadır ![]() DOĞUM LOCASI Yemlik ve suluğa sahip olması şartıyla inek başına 12-14 m2'lik alan gereklidir ![]() BUZAĞI BÖLMELERİ, BARINAKLARI Süt sığırı yetiştiriciliğinde buzağıların sağlıklı büyütülmeleri önemlidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Buzağılar özellikle hayatlarının ilk haftalarında inek ahırlarında ve diğer buzağılardan ayrı, tek buzağıya yeterli büyüklükteki özel bölmelerde barındırılmalıdırlar ![]() Sütle besleme dönemi sonuna kadar buzağıların birbirinden ayrı bakılıp beslenmesi; birbirlerini emerek sindirim sistemlerinde kıl yumaklarının oluşmasını engellediği gibi, bulaşıcı hastalıkların yayılmasının da önüne geçebilir ![]() Bölmelerde bir kesik yem kabı, kuru ot için bir yemlik ve suluk koymak için de ayrı bir kısım olmalıdır ![]() Buzağı bölmeleri sabit veya hareketli olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() AÇIKTA SEYYAR BUZAĞI KULÜBELERİ Eskiden beri, buzağılar ahırda, anasının yanında, havasız yerlerde büyütülmektedir ![]() ![]() ![]() Açıkta seyyar buzağı kulübelerinin; * Sürekli temiz hava, * Buzağılar ferdi halde tutulduklarından yemleme ve gelişmesinin iyi takip edilmesi, * Hastalıkların hemen belirlenmesi, * İstendiği yere taşınması, * Temizliğinin kolay olması, * İşçiliğin az olması gibi birçok avantajları söylenebilir ![]() Seyyar kulübeler, ahşap, metal, plastik vb ![]() ![]() ![]() Açıkta seyyar kulübelerde buzağılar dört mevsimde ve her türlü hava şartlarında dışarıda yetiştirilebilir ![]() Buzağıların Kulübelerde Bakım Ve Beslenmesi Buzağılar doğduktan hemen sonra anasından ayrılır, göbeğine tentürdiyot dökülür, kurulanır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Daha sonra buzağılara canlı ağırlıklarının 1/10'u kadar süt sabah ve akşam verilmelidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1- Canlı ağırlığa göre: Hedeflenen canlı ağırlığa gelen buzağılar sütten kesilir 2- Yaşa göre: İstenen aylık yaşa ulaşanlar (2-3 ay arası) sütten kesilir, 3- Sütten kesildiğinde yeteri kadar yem yiyebileceğine kanaat getirildiği zaman sütten kesilebilir ![]() ![]() Sütten kesilen hayvanlar kulübeden çıkartılıp, istenen şekilde yetiştirip barındırılabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Şekil 10 ![]() Açıkta Seyyar Kulübelerin Yapısı Kulübeler 110 x 100 x 100 (arka yüksekliği) cm boyutlarında, kapalı ve bir bu kadar da üstü açık, yanları çitle çevrili gezinti alanına sahiptir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Şekil 11 ![]() GENÇ HAYVAN BÜYÜTME ÜNİTELERİ * Her bir hayvana büyüklüğüne bağlı olarak 30-60 cm yemlik uzunluğu gereklidir ![]() * 10-15 hayvanlık bir bölmeye 1 adet otomatik suluk konmalıdır ![]() * Yemlik ön kısım yüksekliği 40-50 cm civarında olmalıdır ![]() * Hayvan başına 2,5 m2 alan yeterlidir ![]() * Hayvanlar bölme içinde serbest olmalıdır ![]() |
![]() |
![]() |
|