İguana-İguanagiller-Iguanidae Sürüngenler

İguana-İguanagiller-Iguanidae Sürüngenler

Madagaskar, Galâpagos Adaları ve Fiji'de yaşayan birkaç tür dışında tümüyle Amerika kıtasında dağılmış olan iguanalar, kertenkele, bukalemun ve varanlarla akraba olan ilginç görünümlü sürüngenlerdir İguanagiller (Iguanidae) adıyla kalabalık bir familya oluşturan 300'ü aşkın iguana türü vardır Bu türlerden bazılarının uzunluğu birkaç santimetreyi geçmezken bazılarınınki neredeyse 2 metreye yaklaşır Türlerden bir bölümü, sırtlarında yele gibi boydan boya uzanan saçaklı deri çıkıntıları, kamçıyı andıran uzun kuyrukları ve gerdanlarından torba gibi sarkan gevşek deri parçalarıyla tarihöncesi çağların


dinozorlarını andırırsa da hepsi zararsız hayvanlardır İguanaların çoğu yeşildir ve bazıları bukalemun gibi renk değiştirebilir (bak Bukalemun) Türlerin büyük bölümü ağaçlarda yaşamaya uyarlanmıştır; genellikle yaprak ve meyveyle beslenir, ayrıca böcekleri, küçük memelileri ve kuşları yerler

Orta ve Güney Amerika'da bulunan bayağı iguana (iguana iguana) yaklaşık 2 metre uzunluğundadır Genellikle su kıyısındaki ağaçların üzerinde yaşar ve bir tehlike sezdiğinde suya dalar Amerika Yerlileri bu hayvanın yumuşak beyaz etini severek yerler Büyük Okyanus'un doğusundaki Galâpagos Adaları'nda iki tür iguana vardır Bunlardan deniz iguanası (Amblyrhynchus cristatus) denize dalarak bulduğu suyosunlarıyla beslenir Bu hayvan, kertenkeleleri, bukalemunları, iguanaları ve öbür akraba türleri kapsayan kelerler grubunun denizde yaşayan tek üyesidir (bak Keler)


Gene bu adalara özgü olan Galâpagos kara iguanaları (Conolophus cinsi) yavaş hareket eden tıknaz gövdeli hayvanlardır ve yalnız karada yaşarlar İguanaların dört türü, şahmeran denen efsanevi bir canavarı andırdıkları için aynı adla anılır Orta Amerika'da yaşayan ve Basiliscus cinsini oluşturan şahmeranlar gerçekten de en yırtıcı ve en ilginç görünümlü iguanalardır Başlarının hemen arkasında horoz ibiğini andıran geniş bir deri parçası ve özellikle iki türün erkeklerinin sırtında çok yüksek, yelemsi çıkıntılar vardır Kanada'nın güneyinden Orta Amerika'daki Guatemala'ya kadar uzanan bölgedeki çöllük ve yarı çöllük yerlerde yaşayan boynuzlu iguanalar da çok ürkütücü görünümlü

hayvanlardır Phrynosoma cinsini oluşturan 14 tür boynuzlu iguana vardır ve hepsinin başında dikenli bir taç bulunur Yassı ve oval gövdeleri geriye doğru kıvrılmış dikensi pullarla kaplı olan bu iguanaların uzunluğu 12,5 santimetreyi geçmez Başlıca yiyecekleri, etli dilleriyle yakaladıkları karıncalardır Dinlenirken yalnızca başları dışarıda kalacak biçimde kendilerini kuma gömen bu hayvanların dikenli zırhı iyi bir koruma aracıdır Ama bundan başka korunma yöntemleri de vardır Çevreye uyum sağlayacak biçimde renk değiştirerek kendilerini gizleyebilir, hava yutarak olduklarından daha iri görünebilir, hatta ara sıra gözlerinden kan fışkırtabilirler İguanaların iyi bilinen öbür türleri Haiti'de yaşayan gergedan iguana (Cyclura cornuta) ile Meksika'da ve ABD'nin güneybatısında yaşayan çöl iguanasıdır (Dipsosaurus dorsalis)