Köleliğin Gerçekleri

Başlangıcından bu yana toplumların bir parçası oldu kölelik
Ama köleliğin, tarihsel süreci hakkında gerçekte ne kadar bilgimiz var?
21 yy dahi devam eden bu insanlık dışı uygulama nerden geldi, neden ve nasıl hala devam ediyor?
İşte köleliğin tarihiyle ilgili 9 önemli gerçek!

Virginia’da Başladı:

Kölelik resmen, 1654'te Virginia'da kuruldu
Tarihin bilinen ilk resmi kölesi Anthony Johnson’dur
Yine bir siyah olan John Casor’a olan borcu nedeniyle, Carsor’un resmi kölesi olarak hakkında mahkeme kararı çıkmıştır
Johnson, yıllar önce, John’a olan borcunu geri ödemek için, anlaşmalı hizmetçi olarak Virginia’ya getirilmişti
Sadece yiyecek karşılığında düzenlenen bir kontratla yıllarca bu kişiye hizmet etti
Johnson’un karısının elindeki değerli şeyleri satmasıyla borcunu ödeyen Johnson, kontratını aldı ve özgürlüğüne kavuştu
İlk resmi durum tanınan köle olarak tarihe geçen Johnson daha sonra çok zengin oldu ve
Afrika’dan kendi kölelerini getirtti

Yakıcı Keşif:

On sekizinci yüzyılın ikinci yarısında kölelik, çiftçilerin,
emek gerektiren işlerle daha az uğraşmaya başlamasıyla Birleşik Devletler'de doğal olarak kaybolmaya başlıyordu
Birçok köle sahibi, kölelerini özgür bıraktı ve köleliğin, tamamen ortadan kaybolacağı düşünülmeye başlandı
Bir şeyler değişiyordu
1793’te Eli Whitney, çiğ pamuk için pamuk ayıklayıcıyı işlemi kolaylaştıran bir alet icat etti
Bu, tek bir adamın, önceden bir günde elli kez elleriyle yapabildiği için saniyeler içinde yapan bir aletti
Bu, pamukla beraber birçok farklı ekinin çok kısa sürede toplanmasını ve
işlenmesini sağladı ve kölelik günümüz modern köleliğinin şeklini almaya başladı

Kelime Anlamı:

‘Köle’ sözcüğünün yabancı dillerdeki karşılığı ‘slave’dır
Bu sözcük Slav ırkından gelen insan demektir kök itibariyle
Yunanca ‘sklabos’ kelimesinden gelen ‘slave’ yani ‘köle’, Vikinglerin Slavları yakalayıp
köle olarak Romalılara satmaları nedeniyle kullanılmıştır
Kelimenin tüm dillerde yaklaşık 580 benzer karşılığı vardır
Türkçede ‘hizmetçi’ denilen ‘servant’ ya da yine Türkçede ‘servis’ elemanı kelimelerinin hepsi Slav sözcüğünden türemiştir

Özgürlük Ülkesi:
Liberya, batı Afrika kıyısında küçük bir ulustur, Sierra Leone, Fildişi Sahilleri, Gine ve Atlantik okyanusu tarafından kuşatılır
Liberya adı, Latince "özgür" anlamında liber sözcüğünden gelir
Ülke, ABD'de özgür bırakılan Siyah kölelerin yerleşimi için bir ABD kolonisi olarak kuruldu
1821'de bugün Monrovia kentinin bulunduğu Mesurado Burnu,
Yerli kabilelerden satın alınarak, ABD' den gelecek Siyahlar'a ayrıldı
Bölgeye ilk kafile 1822'de ulaştı
Bunlar 1980'e kadar ülke yönetiminde egemen olan Liberyalıların atalarıdır
1847'de bağımsızlığını ilan eden Liberya, ABD tarafından resmen 1862'de tanındı

Onur İşareti:
Afrika'da, Avrupalı köle tüccarlarının varmasından önce, kölelik, yaşamın normal bir parçasıydı
Avrupa tarzı köleliğin ise şeref ve yüksek standartların bir göstergesi haline geldi
Köle sahibi tüccarların statüleri değişiyor ve şöhretleri artıyordu
Kölesine iyi davranan, besleyen, giydiren ve kaliteli hizmet vermelerini sağlayan tüccarlar onur işareti alıyorlardı

Charles Lynch:

Charles Lynch Virginia ABD’de İrlanda göçmeni bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur
Lynch 1769-1778 yılları arasında Virginia Konvasyonunda görev yapmış ve savaş sırasında milis albayı olmuştur
Amerikan Bağımsızlık Savaşının kazanılmasından sonra 1784-1789 yılları arasında Virginia Senatosunda görev yapmıştır
1780 yılında birçok olayda Lynch ve bazı milis komutanları
Virginia’da İngiliz yanlısı olduğundan şüphelendikleri insanları apar topar yakalayıp,
yasadışı mahkemelerde yargılayıp kırbaçlama, malına el koyma, zorla askere alma gibi cezalara çarptırıyorlardı
Lynch’in verdiği cezalar ve başkanlık ettiği mahkeme süreçleri
1782 yılındaki Virgina Genel Meclisinin kararıyla yasal ilan edilmiştir
Bu durumdan en çok etkilenenler köleler olmuştur
Lynch Yasaları Charles Lynch sayesinde ünlü olan bir tanımlamadır ve yasadışı olarak suçluların cezalandırılmasını anlatır
Linç etmek, linç yasaları gibi deyimleri 1850’li yıllarda sözlüklere girmiştir
1811 yılında Yüzbaşı William Lynch,
linç etmek filinin hak sahibi kendisi olduğunu iddia etse de
1780 yılında mahkeme kararlarında geçen yasama şeklini anlatmak için ilk kez kullanılmıştır

Antik Dönem Uygulamaları:
Kölelik eski Mısır, Bâbil, Mezopotamya, eski Yunanistan ve
Roma medeniyetlerinden itibaren binlerce yıllık geçmişi olan eski inanç, felsefe ve
uygarlıklarda kökleşmiş bir kurumdu
Köleliğin resmi varlığıyla ilgili bilinen en eski kayıtlar Babil kralı Hamurabi’nin yasalarında yer alır
Eski filozofların bir kısmı (Aristoteles de dahil), bazı insanların doğuştan köle olduğunu bile savunmuştur
Özellikle antik çağ dönemlerinde kölelik, çoğunlukla borç için cezaydı,
borç, geri ödendiği andan itibaren, köle, bırakılabilirdi

Papa’nın İzin ve Yasakları:

Katolik kilise defalarca, kölelik fikrini mahkûm ederken, Papanın onayladığı izin belgeleriyle,
köleliğin kilise tarafından da kabul edildiği çağlar 15 ve 16 yüz yıllardır
1452’de Portekiz Kralı VI Afonso’ya izin veren Papa,
savaşlarda yakalanan putperestlerin köle olarak satılabileceğine ve kullanılabileceğine dair resmi bir bildiri çıkardı
1537’de ise Papa 3 Paul, kilisenin geleneksel köleliğe karşı tavrına geri döndü

Modern Zaman Köleliği:

Anti-kölelik grupları tarafından yapılan çalışmalara göre,
bugün tarihte herhangi bir zamanda olduğundan daha çok köle vardır!
Günümüz kölelerinin dörtte üçü kadın ve çocuklardan oluşmaktadır
Bugün yeryüzünde 27 milyon köle olduğu düşünülüyor
Eski çağlara kıyasla tam kölelik olarak adlandırılamasa da kibarca,
‘özgür olmayan emek işi’ olarak tarif edilen bir sistem uygulanmaktadır
Bu gün ortalama bir köle 90 dolara mal oluyor işverenine,
oysa geçmişte köle sahibi olmak isteyen varlıklılar yaklaşık 40,000 doları gözden çıkarmak zorundaydı