|  | Bumerang Neden Geriye Döner |  | 
|  10-07-2012 | #1 | 
| 
Prof. Dr. Sinsi
 |   Bumerang Neden Geriye DönerBumerang fırlatılınca neden geri döner? Fırlatanın göz açısı, yukarıya gelen kanat hangisi ise, onun daha fazla olan havadaki hızının, daha büyük kaldırma gücü sağladığını göstermektedir  Bu, bumerangın yukarıya doğru kıvrılmasına neden olursa da, cayroskop etkisi ağır bastığından sola doğru hareket ettirir  Böylece bumerang, bir daire çizecek şekilde uçar  İki kanatta birbirinin eşiyse, bumerang geri döner  Ancak, uçuş süresini arttırmak amacıyla, kanadın birine gerekli şekil verilerek aşağıya yatması sağlanır  Bu biçimin, bumerangın sola dönmesine neden olması gerekirse de, devinme (presesiyon) hareketi etkisiyle, daha yatay bir durum almış olur  Bumerang ve Benzerleri: Bumeranglar (fırlatma sopaları), tarih öncesinden bu yana silah olarak kullanılmıştır ve günümüzde de dünyanın çeşitli bölgelerinde kullanıldığı görülmektedir  Güney Afrika kabilelerinin kullandığı topuzlu değnek gibi silahlar, uzunluğu 30 cm ile bir metre arasında değişen, yuvarlak kesitli tahta sopalardır  Bunlar, tıpkı fırlatılan bir taş gibi, düz bir balistik yol izlerler ve en fazla 50 metre uzağa gidebilirler  Bununla birlikte, kimi yörelerde, havada durabilmek için aerodinamik kaldırma gücünden yararlanan, biraz daha geliştirilmiş biçimde sopalara rastlanır  Avustralya bumerang’ ı bu tür sopaların tipik bir örneğidir  Her Bumerang Geri Dönmez: Genellikle, tüm bumerangların fırlatan kişiye geri döneceğine inanılır  Ancak bumerangların çoğu türü, düz bir yol izleyecek biçimde hazırlanmıştır ve 200 metre kadar uzağa gidebilirler  Eşit boy ve ağırlıktaki bir sopaya oranla, bumerangın daha uzağa fırlatılabilmesinin nedeni, havada uçarken yükselmesini sağlayan “aerofil” kesitidir  Bu kaldırma gücü, aerofil biçimin merkezinde etkisini göstermez  Bumerang dümdüz yapılacak olsaydı, hava akımını yan alacak biçimde döner ve yerden yükselemezdi  İşte bu nedenle bumeranglar eğridirler ve döndürülerek fırlatılırlar  İki kanat, tıpkı bir pervane gibi dönerek bumerangı dengeler  Kanatlar, hızla dönen bir cayroskop’ un denge bulması gibi, rüzgar akımına karşı hep küçük bir açı vererek hem hava direncini azaltır, hem de yerden gereğince yükselir  Düz uçan bir bumerangta kanatlar, tüm kaldırma gücü bumerangın ağırlık merkezini etkileyecek biçimde yapılmıştır  Bu bumeranglar, dönme düzlemi neredeyse yatay olacak biçimde fırlatılır, böylece, uçuş sırasında kaldırma gücü, yerçekiminin tersi yönünden etkir  Bumeranga, dönüş hızı uçuş sırasında değişmeyecek bir şekil verilmiştir  Yolun sonuna doğru hızını yitirse bile, hızla dönen kanatları, hedefe şiddetle çarpar  Bumerang, yerden ancak 1,5 metre kadar yükseklikten yol aldığı için, mızrak gibi yüksekten atılan silahlara oranla daha iyi ve başarılı nişan almayı sağlar  Avustralya yerlileri bumerangı, kanguru gibi hayvanları avlamakta ve kabile savaşlarında silah olarak kullanmışlardır  Geri Dönen Bumeranglar: Bu tür bumeranglar, günlük yaşantıda pek elverişli olmadığından, Avustralya yerlileri arasında, düz giden bumerang türlerine oranla daha az kullanılır  Biçimleri, düz giden bumeranglara göre ancak ayrıntılar yönünden farklıdır; fakat genel olarak daha küçük ve daha hafiftirler  Geri dönen bumerangların bir uçtan bir uca uzunluğu 45 - 75 cm, ağırlıkları da 110 - 280 gram arasındadır  Düz giden bumerangların boyu ise 60 - 90 cm, ağırlıkları 200 - 400 gram arasında değişir  Geri dönen bumerangların bir özelliği, boylarının ve ağırlıklarını küçüklü, ayrıca, eğik biçimleridir  Kanatlar arasındaki açı, genellikle 90° - 130° arasındadır  Düz giden bumeranglarda bu açı 150 dereceye kadar çıkabilir  Adından da anlaşılacağı gibi, geri dönen bumeranglar, fırlatana geri dönecek biçimde fırlatılır ve usta ellerde, çapı 27 - 54 metre arasında değişen geniş, düz bir daire çizerler  Bumerang bu daireyi, yerden 1-2 metre yükseklikte çizer  Bu, tipik bir yoldur, ama başka yollarda çizebilir  Düz gidenlerin tersine, geri dönen bumeranglar, dönme düzlemi hemen hemen dikey olacak biçimde fırlatılır  Dönme düzlemi, dik çizginin sağına doğru (sağ elle fırlatılmış bir bumerangda) 20° kadardır ve kanatların kıvrık yanı yukarıya geniştir  Bumerang düzlemine dikey etki yapan kaldırma gücü, biri dikey öteki yatay iki ayrı bileşenden oluşmuş gibi de düşünülebilir  Küçük olan, dikine bileşen, bumerangın ağırlığına karşı koyarak onu havada tutmaya yarar  Daha büyük olan yatay güç ise, bumerangın sola doğru hızlanmasını sağlar  Geri dönen bumerangların kanat biçimi, düz giden bumeranglara oranla daha az gelişmiştir ve kaldırma gücü, ağırlık merkezini etkilemez  Yukarı kanat, aşağı kanada oranla havayı daha hızlı keser; böylece yukarı kanat, daha büyük kaldırma gücü sağlamış olur  Bu yüzden, iki kanadın toplam kaldırma gücü, ağırlık merkezinin üzerindeki bir noktayı etkiler; bu da bumerangı, saat kollarının tersi yönünde yatırır  Bununla birlikte bumerang, bir yandan daha hızlı döndüğü için bir cayroskop gibi davranır ve eğileceği yerde sola döner (presisyon)  Bunu uçtuğu sürece yaptığı, durmadan döndüğü ve yana doğru hızlandığı için de, yaklaşık olarak bir daire çizerek fırlatıldığı noktaya döner  Geri dönen bumeranglar, dönme düzlemi neredeyse dikey olacak biçimde fırlatılmakla birlikte, uçuşun sonuna doğru, genellikle yatay dönme düzlemine girerler  Kanatların eğik yanları yukarı gelmiştir ve toplam kaldırma gücü, ağırlık merkezinin hem önünde, hem de yukarısındaki bir noktayı etkilediği için, bu yana doğru eğilmişlerdir (böylece bumerang, hem yukarda anlatıldığı gibi dikine bir eksen, hem de yatay bir eksen çevresinde döner)  Bu eğilme bumerangın dönmesi için gereklidir; çünkü bumerang yavaşladıkça, toplam kaldırma gücünün daha büyük bir oranında, yerçekimine karşı koymak için, yukarı yöneltilmesi gerekecektir  Bumerangın düzlemi yatay olunca, uçuşun sonuna doğru, tüm kaldırma gücü yukarı doğru etkisini gösterir ve bazen bumerang, ağır ağır yere düşmeden önce, birkaç saniye havada salınır (usta bir fırlatıcı, bumerangı fırlatırken açı ve hızda yapacağı hafif değişiklikler, dairesel uçuşa bu gibi çeşitlemeler katabilir)  Geri dönen bumeranglar, bir zamanlar kuş avlamada, özellikle kuşları ürkütüp yuvalarından kaçırmak için kullanılmıştır  Avustralya yerlileri bumerangı, eğlence amacıyla da kullanırlardı  Bumerangın Tarihçesi: Genel olarak, bumerangın yalnızca Avustralya Yerlileri’ ne özgü olduğuna inanılırsa da, bu doğru değildir  Buna benzer silahlar, son zamanlara kadar, güney ve kuzeybatı Hindistan Yerlileri ve A  B  D’ nin güneybatısında yaşayan Hopi Kızılderilileri tarafından da kullanılıyordu  Tarih öncesi Avrupalıları ve Eski Mısırlılar’ da bumerangı kullanırlardı  Mısır’ ın daha sonraki dönemlerinde (İ  Ö 1500 dolaylarında) Nil bataklıklarında bumeranglarla kuş avlamak, Mısır soyluları tarafından sevilen ve tutulan bir spor olmuştu  Bu yüzden bumerang fırlatmanın , insanoğlunun en eski sporu olduğu öne sürümüştür  Bumerang, günümüzde Avustralya, A  B  D ve bazı ülkelerde spor amacıyla kullanılmaktadır   | 
|   | 
|  | 
|  |