Bulutsu-Bulutsular Nasıl Oluştu

Bulutsu-Bulutsular nasıl oluştu


Bulutsular, uzayın derinliklerinde yayılan çok büyük, ama düşük yoğunluklu toz ve gaz bulutlarıdır Nitekim astronomların bu gökcisimlerine verdiği nebula adı da Latince'de "sis" ya da "bulut" anlamına gelir Bazı bulutsular puslu ve soluk bir ışık lekesi biçiminde yeryüzünden görülebilir 20 yüzyılın ortalarına kadar yaklaşık 400 yıl boyunca, puslu ve dağınık bir ışık biçiminde görünen bütün gökcisimlerine bulutsu dendi Sonradan bunların bir bölümünün, çok sayıda yıldız ve gaz bulutundan oluşan gökadalar (galaksiler) olduğu anlaşıldı {bak Gökada) Dünya'mızın da içinde bulunduğu Samanyolu Gökadası'nda olduğu gibi, başka gökadalarda da birçok bulutsu vardır Bugün bulutsu terimi bu gökadalar için değil, yalnızca gök
adaların içinde yayılan gaz ve toz bulutlan için kullanılır

Bulutsular Nasıl Oluştu

Yıldızlararası uzay, yani uzayın yıldızlar arasında kalan bölümleri de boş değildir Yıldızlararası uzaya saçılmış olan serbest atom ve moleküller uzayda gelişigüzel dolaşır ve zaman zaman çekim kuwetinin etkisiyle bir araya gelerek büyük bulutlar oluşturur Yıldızlararası uzaydaki maddelerin çoğu, bütün evrenin en bol, en hafif ve en basit elementleri olan hidrojen ve helyum atomlarıdır Ama gaz halindeki bu elementlerin yanı sıra yıldızlararası uzayda önemli miktarda toz da bulunur Bu tozlar, daha ağır ve daha az bulunan elementlerin oluşturduğu bileşiklerin

parçacıklarıdır Aslında bu ağır elementler de, yıldızlarda oluşan ve büyük bir enerji açığa çıkararak yıldızlara ışığını veren tepkimeler sonucunda hidrojen ve helyumdan türemiştir Milyonlarca yıl boyunca yıldızlarda süregelen bu tepkimeler sonucunda büyük miktarda karbon, oksijen, silisyum, sodyum, kalsiyum, demir ve öbür elementler oluşmuştur Bazı yıldızlar evrimlerinin sonunda bir süpernova (patlayan yıldız) haline gelir ve ağır elementlerini uzayın derinliklerine saçan dev patlamalarla kendi kendini yok eder Yıldızlararası uzaydaki tozlar da işte bu patlamalar sırasında saçılan parçacıklardır

Bulutsular yıldızlararası gaz ya da toz parçacıklarının bir araya toplanmasıyla ortaya çıkabildiği gibi, süpernova patlamalarının kalıntıları da olabilir Bazı bilim adamları yıldızlann, hatta güneş sistemlerinin bulutsulardan doğduğunu kabul ederler