Berlin

Berlin

Berlin,18711945 arasında Almanya'nın başkentiydi Havel ve Spree ırmaklarının suladığı bir ova üzerinde kurulmuştur II Dünya Savaşı sonrasında ülkenin Alman Demokratik Cumhuriyeti ve Almanya Federal Cumhuriyeti olarak ikiye bölünmesiyle Berlin kenti de Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı Batı Berlin siyasal olarak Almanya Federal Cumhuriyeti'nin bir parçasıdır Coğrafi konumu bakımından ise Federal Almanya sınırından 180 km uzakta, Alman Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde yer alır
Bir balıkçı yerleşim yeri olarak kuruları Berlin, 13 yüzyıla kadar bayındır bir kent görünümünde değildi 15 yüzyılda, Almanya'da henüz küçük bağımsız devletler egemenliklerini sürdürürken, Hohenzollern ailesi kendisini Brandenburg Devleti'nin hükümdarı ilan etti ve Berlin'i de başkent yaptı


Friedrich Wilhelm 1640'ta Brandenburg Devleti'nin başına geçtiğinde Otuz Yıl Savaşları (161848) sonucu yerle bir olmuş bir kentle karşılaştı Wilhelm, Berlin'i canlarıdırmak ve güzelleştirmek için kapsamlı bir yeniden yapım işine girişti Spree ve Öder ırmaklarını birleştiren bir kanal açtı ve böylece Berlin, Baltık Denizi yoluyla ticaret yapabilecek konuma geldi Wilhelm, dinsel inançları yüzünden baskı gördükleri Fransa'dan kaçan bir grup Fransız Protestan'ına kentte yer verdi Girişimci ve çalışkan insanlar olan bu Fransızlar daha sonra Berlin'in gelişmesinde oldukça Önemli bir rol oynayacak bazı ticaret ve sanayi kuruluşlarının öncüsü oldular Wilhelm'in yerine geçen I Friedrich, dönemin en güçlü Alman devleti Prusya'nın ilk kralı oldu ve Berlin'i başkent yaptı



1871'de Almanya, Prusya'nın egemenliği altına girdi; Bismarck'ın önderliğinde birleşerek tek bir devlet oldu Berlin yeni Alman İmparatorluğu'nda da başkent olarak kaldı Kent artık Avrupa'nın önemli bir siyaset, ticaret ve sanayi merkezi durumuna gelmişti Çok geçmeden her yöne uzanan kanal yollarının ve Avrupa demiryolu ağının odağı oldu Bir yanıyla da, mavnalann Polonya ve Rusya' dan buğday, çavdar ve kereste taşıdığı, trenlerin Orta Avrupa'dan sığır ve yün getirdiği bir pazar yeriydi Sualtında beton dökümü tekniğinin ilk kez uygularıdığı Mittellarıd Kanalı 1930'larda tamamlarıdı ve Berlin'i Elbe Irmağı ile Kuzey Denizi'ne bağladı


Kent içinde çeşitli sanayi kolları da gelişiyordu Üretilenler arasında lokomotifler ve demiryolu araçları, silahlar, dikiş makineleri, bisikletler, kalemler sayılabilir 1900'lerin başlarında Berlin, Avrupa'nın üçüncü büyük kenti durumuna gelmişti Ayrıca kültür, eğitim ve bilim alanında da önemli bir merkez sayılıyordu İşçi hareketinin kuramcısı ve önderlerinden Kari Marx ile filozof Hegel Berlin'de yaşamış ünlü kişiler arasındadır
Büyük ve görkemli birçok yapı 17 ve 18 yüzyılın tanınmış mimarlarınca tasarlarımıştır Son Alman İmparatoru II Wilhelm'in konutu olan İmparatorluk Sarayı'nın 600'den fazla odası vardır Bir başka görkemli yapı da 19 yüzyılda yapılmış olan katedraldir Berlin Filarmoni Orkestrası 1882'de kurulmuş ve Alman tiyatro adamı Bertolt Brecht yazarlık yaşamına bu kentte başlamıştır


Çeşitli müzeler ve sanat galerilerinin bulunduğu Berlin'de dünyanın en büyük hayvanat bahçelerinden biri vardır Kentin merkezinde yer alan parkın içinden büyük bir bulvar geçer Bu bulvarda, çevresinde I Dünya Savaşı'na kadar Almanya'yı yönetmiş olanHohenzollern prens, kral ve imparatorlarının heykellerinin sıralandığı, 60 metre yüksekliğindeki Zafer Anıtı dikkat çeker


I Dünya Savaşı'ndan sonra Berlin büyük caddeler kenti oldu ve bu özelliği günümüzde de sürmektedir O dönemde Berlin'in en işlek ve hoş bulvarı, "ıhlamur ağaçlarının altında" anlamına gelen Unter den Linderi'di Bu, İmparatorluk Sarayı'ndan, büyük bir kemer biçiminde olan Brandenburg Kapısı'na kadar 1,5 km uzunlukta bir yoldu Her iki


yanında saraylar, üniversite, opera binası, lüks oteller ve mağazalar vardı 1784'de yapılmış olan Brandenburg Kapısı bugün hâlâ ayaktadır 1933'te iktidara gelen Naziler Berlin'in batısına 1936 Olimpiyat Oyunları için görkemli bir stadyum yaptılar ve kenti otoyollarla Almanya'nın öbür bölgeleanne bağladılar
II Dünya Savaşının Etkileri II Dünya Savaşı'nda kentin yaklaşık yedide biri yıkıldı ve


bazı caddelerinde, hasar görmemiş yapı, dükkân ya da ev kalmadı Hemen
hemen bütün ünlü yapılar zarar gördü, fabrikalann çoğu bombalandı Savaştan sonra Berlinliler savaş yıkıntilanndan ve molozlardan 60 metreden yüksek bir tepe yaptılar Bugün kentin çevresinde bu molozlardan insan eliyle yapılmış birçok tepe bulunmaktadır Savaş Berlin için nüfusunun ve iş alanlarının çoğunu kaybetmek demek oldu


1945'te Berlin İngiltere, ABD, Fransa ve SSCB arasında dört bölgeye bölündü 1948'de başlayan "Soğuk Savaş"tan sonra SSCB yönetimindeki Doğu Berlin, öbür bölgelerden ayrılarak Alman Demokratik Cumhuriyeti' nin yönetimine bırakıldı Batı Berlin'de ise hâlâ ABD, İngiltere ve Fransa'nın birlikleri vardır Ağustos 1961'de bölgeler arasında artan gerginlik sonucu, Doğu Berlin yöneticileri doğubatı sınırı boyunca bir duvar ördüler Böylece, iki kesim birbirinden tümüyleayrıldı Son zamanlarda Berlin'in geleceği ile ilgili görüşmeler taraflar arası gerginliği azaltmış ve aradaki geçiş kısıtlamalan hafifletilmiştir


Batı Berlin, birçok fabrika, banka ve şirketin, 180 kilometrelik "koridor"u aşarak Almanya Federal Cumhuriyeti'ne taşınması yüzünden zarar gördü Ne var ki, kent zaman içinde, açilan sergiler, sahnelenen oyunlar ve müzik festivalleriyle bir sanat merkezi olarak eski konumunu yeniden kazandı Batı bölümünde yeni bir üniversite kuruldu; savaşta zarar görmüş binalar onarıldığı gibi, binlerce modern konutun yer aldığı yeni bir siteyapıldı


Siteye, tasarımını yapmış olan Berlin doğumlu, dünyaca ünlü mimar Walter Gropius'un adı verildi Berlin'de gösterişli mimari proje uygulamalan bugün de sürmektedir
Batı Berlin gelişen, çağdaş bir sanayi kentidir En önemli sanayi kolu makine, özellikle de elektrikli ve elektronik makine sanayisidir Öbür ürünleri arasında giysi, besi ve kimyasal maddeleri sayabiliriz Kömür, çelik, hammadde ve besin dış ülkelerden satın alınan başlıca ürünlerdir Berlin'in Federal Almanya ile bağlarıtısını Hamburg, Harınover ve Frankfurt Main'e ulaşan üç hava koridoru, üç demiryolu ve üç karayolu sağlar Mal ve eşya taşımada yararlanılan başlıca ulaşım yolları Harınover'e giden demiryolu ile Mittellarıd Kanalı'dır


Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin ortasında yalıtılmış durumdaki Batı Berlin'in, bölünmeden önceki önemine bir daha kolay kolay kavuşamayacağı söylenebilir Ne var ki, Batı Berlin her yıl Federal hükümetten oldukça büyük miktarda para yardımı alır Bunun sonucu olarak da Doğu Berlin'e göre daha hareketli ve gösterişlidir Ana alışveriş


merkezi olan Kurfürstendamm, Avrupa'nın en lüks ve büyük caddelerinden biridir Berlin'in en yüksek binası ise Doğu Berlin'deki televizyon kulesidir 365 metre yüksekliğindeki kuleden tüm kenti görmek mümkündür
Her iki kesimde de kentin görünümünü ve 3 milyon Berlinli'nin yaşamını değiştirecek yaygınlıkta yeni yapılar yapılmaktadır


1989'da Alman Demokratik Cumhuriyeti'nde komünist yönetime karşı gösteriler yoğunluk kazandı Halkın taleplerinden birisi de iki Almanya'nın birleşmesiydi 9 Kasım 1989'da göstericiler Berlin'i ikiye bölen duvarı aşarak kentin bölünmüşlüğüne fiilen son verdiler 22 Aralık 1989'da da Brandenburg Kapısı açıldı 1990 ortalarında Berlin


Duvan'nın önemli bir bölümü ortadan kalkmıştı 1 Ocak 1991'de de Berlin yeniden tek yönetim altında birleşti ve Almanya'nın resmi başkenti oldu Merkezi devlet kuruluşlarının 12 yıl içinde Almanya Federal Cumhuriyeti' nin eski başkenti Bonn'dan Berlin'e taşınmasına karar verildi Nüfus (1990) 3409700