Türkiye’de Okuma – Yazma/Cumhuriyet Öncesinde Türkiye’de Eğitim Nasıldı?Osmanlı Döneminde Eğitim

Türkiye’de Okuma – Yazma

Osmanlı döneminde okuma yazma oranlarına bakıldığı zaman erkek nüfusunun eğitimine daha çok önem verildiğini görüyoruz Kadınlarda sadece ayrıcalıklı sınıflar, maddi durumları iyi ise eğitim görme hakları oluyordu Ancak ne bugünün Türkiye’sinde, ne Cumhuriyet Dönemi ne de Osmanlı Döneminde kadın okuma yazma oranları çok yüksek olmamıştır Şu an bile yaklaşık olarak 4 milyon kadın nüfus okuma yazma bilmemektedir

Cumhuriyet Öncesinde Türkiye’de Eğitim Nasıldı?

47 bini aşkın okuyucunun ilgisine mazhar olan bahsi geçen yazının bir yerinde; “Osmanlı’nın son döneminde okuma yazma oranının yüzde 20’lere kadar düştüğü söylenmektedir
1897 yılı istatistiklerine göre Osmanlı Devleti’nde okuma yazma bilenlerin oranı maalesef % 10’un da altındaymış Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiyi aşağıda göreceksiniz Biz şimdi gelelim asıl konumuza
Osmanlı Devleti’nin I Dünya Savaşı öncesinde toplam nüfusunun 30 milyon olduğu tahmin edilmekle birlikte Anadolu Türkiye’sinin nüfusu 12 milyonun altındadır Nitekim Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan nüfus sayımında Türkiye nüfusu 12,4 milyon olarak tespit edilmiştir Bu iki veriden hareketle nüfus artış hızının oldukça düşük olduğu ifade edilebilir Özellikle genç yaştaki erkeklerin uzun süre askerlik hizmeti altında olmaları, olumsuz sağlık koşulları ve savaş kayıpları nedeniyle nüfus artışı çok düşük seviyede gerçekleşmiştir Aynı zamanda bu olumsuz koşullar, nüfusun yaş ve cinsiyet dağılımını kadınlar ve gençler aleyhine etkilemiştir

Osmanlı Döneminde Eğitim

Osmanlı Devleti’nin son yıllarında nüfusun eğitim düzeyinin oldukça düşük olduğu görülmektedir 1897 yılı istatistiklerine göre Okuma yazma bilenlerin oranı % 10’un altındadır Okuyan öğrencilerin cinsiyet dağılımına bakıldığında ilkokul’da cinsiyet oranı (Kız/Erkek) 0,40 iken bu oranın ortaokulda 0,15’e düştüğü görülmektedir

1897 Yılına Göre Osmanlı Devleti’nde Okul ve Öğrenci Sayıları

Okul Türü Okul Adedi Öğrenci Sayısı Erkek Kız
İlkokul 28614 854921 606104 248737
Ortaokul 412 31469 27207 4262
Lise 55 5419 4892 -
Kaynak: DİE, Osmanlı Devletinin İlk İstatistik Yıllığı 1897, (Ankara 1997)

Cumhuriyet Dönemi’nde Okuma – Yazma Oranları

• 1927 de yapılan nüfus sayımında Türkiye’deki yetişkin nüfusun (7 yaş ve üzeri) ancak % 10,5’i okuma yazma bildiği tespit edilmiştir Erkeklerin % 17,4’ü ve kadınlarda % 4,6’sı okuma yazma bilmektedir

• 2010 yılının son araştırmalarına göre ise Türkiye’de 15 yaş ve üzerindeki nüfusun 5 milyon 647 bini okuryazar değil 4 milyon 742 bin kadın , 932 bin erkek okuma yazma bilmemektedir Okur yazar olmayan nüfus genelinde kadınların oranı yüzde 84 Bu oran 15-24 yaş aralığında yüzde 79′a düşüyor Türkiye’deki eğitim sistemi zaman içinde daha fazla insanı okur yazar yapmayı başarsa da kadın erkek uçurumunu kapatamıyor