Tacitus

Tacitus






Gaius Cornelius Tacitus (veya genel bilinen adıyla Cornelius) MS 56 - 117 yılları arasında Roma'da yaşamış hatip, avukat, senatör ve tarihçidir

Yaşamı

Tacitus, İS 56 - 57 yıllarında diğer bir çok Altın ve Gümüş çağı yazarları gibi soylu bir ailenin çocuğu olarak Kuzey İtalya veya bir Roma eyaleti olan Gallia Narbonensis’te doğmuştur Eserleri onun zamanı hakkında bir çok bilgi verirken, kendi yaşamı hakkında pek az bilgi verir Günümüze kalan bilgilere göre Tacitus, Plinius gibi hukuk ve siyasi hayatına hazırlanmak için retorik okumuştur Hatta bu eğitimi ilerde kendi adı Tacitus (sessiz) ile tezat oluşturacak derecede iyi bir hatip olmasına ve konuşmalarıyla halkın beğenisini kazanmasına yol açmıştır Çalışma hayatına Historiae eserinde belirttiği gibi İmpatator Vespasianus'un yardımlarıyla başlar Kariyerindeki önemli olaylardan birisi de ünlü komutan Agricola'nın kızı Iulia ile İS 77 yılında evlenmesidir Siyasi yaşamına ise İS 81 - 82 yıllarında İmparator Titus zamanında quaestor (yargıç) olarak başlar Kariyerinde hızla yükselerek İS 88 yılında praetorluğa (baş yargıç) atanır Çeşitli eyaletlerde İS 89'dan 93'e kadar lejyon kumandanlığında çalışır Nerva'nın imparatorluğu zamanında İS 97 yılında Tacitus consul suffectus (vekil konsül) olur Böylece ailesinde Roma senatosuna adımını atan ilk kişi Tacitus olur Bu consul’lüğü sırasında ünlü Roma askeri Lucius Verginius Rufus'un cenazesinde yaptığı konuşma ile ününün doruğuna çıkar Bir yıl sonra Agricola ve Germania adlı eserlerini yazarak ve yayınlatarak, ölümüne kadar devam edeceği edebî kariyerine başlar Daha sonra Traianus'un imparatorluğuna kadar devlet işlerinden elini çeker Siyasetten ve hukuktan ayrı kaldığı zamanlarda iki büyük eseri Historiae ve Annales'i yazar Ölüm tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, Hadrianus'un imparatorluğuna dek yaşadığı tahmin edilmektedir


Eserleri


De vita et moribus Iulii Agricolae (Iulius Agricola’nın yaşamı ve ölümü) : Bu eserde Tacitus saygın bir Romalı komutan ve kendi kayın pederi olan Iulius Agricola'nın yaşamını ele alır Bununla birlikte Britanya adasının coğrafi ve etrografik özelliklerine de değinir Tacitus, Agricola'nın sadakatini, dürüstlüğünü ve despot İmparator Domitianus karşısında gösterdiği azim ve kararlılığı övgü dolu bir dille gözler önüne serer ve ancak Domitianus'un İS 96 yılında suikaste kurban gitmesinin ardından gelen rejim değişikliğinden sonra bu eseri yayınlatabilir


De Origine et situ Germanorum (Germania halkının kökeni ve yerleşim yeri): Roma imparatorluğunun sınırlarının dışında yaşayan Germanialı kavimleri konu alan etnografik bir incelemedir İlk eseri Agricola ile benzer özellikler taşıyan bu eserinde Tacitus, Germania'nın topraklarını ve Germanialıların kanunlarını, gelenek-göreneklerini inceler daha sonra Roma İmparatorluğuna yakın olanlardan Baltık Denizi sahillerinde yeleşik olanlarına kadar tek tek kavimleri ele alır


Dialogus de oratoribus (Hatipler üzerine söyleşi): Dialogus de oratoribus adlı eserinin ne zaman yazıldığı kesin olmamakla birlikte Tacitus’un bu eseri Agricola ve Germania eserlerinden sonra kaleme aldığı tahmin edilmektedir Pek çok yönden diğer eserlerinden farklı olduğu için özgünlüğü tartışmalıdır Tacitus’un diğer eserlerinden farklı olmasının sebebi belki de hitabet sanatıyla ilgili olmasındandır Fabius Iustus’a ithaf edilmiş olması bize yayınlandığı tarih hakkında bir fikir verse de yazıldığı tarihi öğrenmemize yardımcı olmaz


Historiae: Dört İmparator yılıyla başlayan ve Flavianus hanedanının despotluğu ile biten zaman dilimini ele alır Sadece ilk dört kitap ve beşinci kitabın yirmi altı bölümü günümüze ulaşmıştır Bu kitaplar İS 69 yılını ve 70 yılının başlarını anlatır Beşinci kitapta Titus'un büyük Yahudi isyanını bastırması, Yahudiler hakkında kısa bir araştırma ve eğitimli Romalıların bu insanları nasıl gördüğü hakkında bilgiler vardır Eserin Domitianus'un İS 96’daki ölümünü de içine alacak şekilde geniş kapsamlı bir eser olduğu tahmin edilmektedir


Annales (Yıllıklar): İmparator Augustus’un ölümünden(İS 14) Nero’nun ölümüne (İS 68) kadar olan elli dört yıllık zaman dilimini kapsayan bir eserdir Beşinci, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu kitabın büyük bölümü, on birinci kitabın başı ve on altıncı kitabın sonu ne yazık ki kaybolmuştur Kaybolan bölümler İmparator Caligula’nın hüküm sürdüğü zamanı, İmparator Claudius’un hüküm sürdüğü ilk beş yılı ve İmparator Nero’nun hükümdarlığının son iki yılını kapsamaktadır
"