Korozyon Nedir? Korozyon Çeşitleri Nelerdir?

Korozyon Nedir? Korozyon Çeşitleri Nelerdir?
Korozyon Nedir? Korozyon Çeşitleri Nelerdir?

Değişik ortamlarda oluşan korozyon olayları birbirinden oldukça farklılık arz etmektedir Pratik olarak birbirinden ayırt edilebilen korozyon türleri aşağıda verilmiştir

Üniform korozyon (Genel korozyon)
Metal yüzeyinin her noktasında aynı hızla yürüyen korozyon çeşididir Normal olarak korozyon olayının bu şekilde yürümesi beklenir Üniform korozyon sonucu metal kalınlığı her noktada aynı derecede incelir

Çukur korozyonu
Metal yüzeyinin bazı noktalarında çukur oluşturarak meydana gelen korozyon türüdür Bu tip korozyon olayında anot ve katot bölgeleri birbirinden kesin şekilde ayrılmıştır Anot, yüzeyin herhangi bir noktasında açılan çukurun içindeki dar bir bölge, katot ise çukurun çevresindeki çok geniş bir alandır Korozyon sonucu çukur gittikçe büyüyerek metalin o noktadan kısa sürede delinmesine neden olur Bu nedenle çukur tipi korozyon çok tehlikeli bir korozyon türü olarak kabul edilir

Galvanik korozyon
İki farklı metalin bağlantısından ileri gelen bir korozyon çeşididir Bu tip korozyona çok rastlanır Metallerden daha soy olanı katot, daha aktif olanı ise anot olur Böylece bir korozyon hücresi meydana gelir Bu hücrede yalnız anot olan metal korozyona uğrar

Çatlak korozyonu
Metal yüzeyinde bulunan çatlak, aralık veya cep gibi çözeltinin durgun halde kaldığı bölgelere oksijen transferi güçleşir Bunun sonucu olarak bu bölgeler anot, çatlağın çevresindeki metal yüzeyleri katot olur
Çatlak korozyonu yalnız metal yüzeyinde bulunan bir çatlakta değil, metal olmayan bir malzeme ile metal yüzeyi arasında da meydana gelebilir

Kabuk altı korozyonu
Metal yüzeyinde korozyon ürünlerinin oluşturduğu veya başka bir nedenle oluşan bir kabuk (birikinti) altında meydana gelen korozyona kabuk altı korozyonu denir Bu korozyon kabuk altının rutubetli olmasından ve yeteri kadar oksijen alamamasından kaynaklanır Çünkü kabuk altında sıvı hareketi yoktur Bu durum çatlak korozyonuna benzer bir ortam yaratır Kabuğun altı anot, kabuk çevresi ise katot olur Örneğin, boru yüzeylerini izole etmek amacı ile sarılan cam pamuğu yağış nedeniyle ıslanırsa, bu bölgelerde şiddetli bir kabuk altı korozyonu başlar

Filiform korozyonu
Metal yüzeyinde bulunan boya veya kaplama tabakası altında yürüyen bir korozyon olayıdır Filiform korozyonu, çatlak korozyonunun bir türü olarak kabul edilebilir

Seçimli korozyon
Bir alaşım içinde bulunan elementlerden birinin korozyona uğrayarak uzaklaşması sonucu oluşan korozyon olayıdır Bu tip korozyona en iyi örnek, pirinç alaşımı içinde bulunan çinkonun bakırdan önce korozyona uğramasıdır

Taneler arası korozyon
Bir metalin kristal yapısında tanelerin sınır çizgisi boyunca meydana gelen korozyona taneler arası korozyon denir Taneler arası korozyonun en tipik örneği paslanmaz çeliklerde görülür

Erozyonlu korozyon
Korozif çözeltilerin metal yüzeyinden hızla akması halinde, korozyon olayı yanında erozyon da meydana gelir Bu durum korozyon hızının da artmasına neden olur Bunun nedeni, oluşan korozyon ürünlerinin akışkan tarafından sürüklenerek qötürülmesidir Erozyonlu korozyon olayı daha çok hareketli akışkanların bulunduğu ekipmanlarda, (borular, dirsekler, valfler, pompalar, santrifüjler, pervaneler, karıştırıcılar, ısı değiştiriciler vb) söz konusu olabilir

Aşınmalı korozyon
Birbiri üzerinde kayan iki yüzeyin aşınması ile birlikte yürüyen korozyon olaylarına aşınmalı korozyon denir
Aşınmalı korozyon daha çok metallerin yığın halinde uzun mesafelere taşınmaları sırasında ve yumuşak bağlantı yapılmış elemanlar arasında görülür Aşınmalı korozyonun oluşması için ortamda suyun bulunmasına gerek yoktur

Stres korozyonu
Korozif ortamda bulunan bir metal aynı zamanda statik bir gerilme altında ise, metalin çatlayarak kırılması, korozyonun başlaması için uygun bir ortam yaratır Normal halde korozyon ürünleri metal yüzeyinde koruyucu bir kabuk oluşturduğu halde, stres altında iken kabuk oluşturamaz Bunun sonucu olarak korozyon hızla devam ederek metalin o bölgede çatlamasına neden olur

Yorulmalı korozyon
Periyodik olarak yükleme - boşaltma şeklinde etkiyen dinamik bir stres altında bulunan bir metal zamanla yorulur Yorulmuş halde bulunan metal, normalden daha küçük gerilmelerin etkisi ile çatlayabilir Yorulma ve korozyonun birlikte etkisi metalin kısa sürede çatlamasına neden olur

Kaçak akım korozyonu
Doğru akım ile çalışan raylı taşıt araçları, doğru akım taşıyan yüksek voltajlı elektrik hatları ve kaynak makinaları zemin içine kaçak akım yayarlar Bu kaçak akımlar çevrede bulunan metalik yapılara girerek korozyona neden olurlar Örneğin bir yeraltı tren hattına paralel giden boru hattında kaçak akım korozyonu meydana gelebilir

Mikrobiyolojik korozyon
MIC (mikrobiyolojik etkiden kaynaklanan korozyon veya mikrobiyolojik korozyon, microbiological influenced corrosion), mikroplar, bakteriler ve mantarlar tarafından başlatılan veya hızlandırılan korozyondur 100 yılı aşkın bir süre önce ortaya çıkarılan MIC’in, modern endüstriyel sistemler için ciddi bir problem olduğunun farkına son 30 yılda varılmıştır

MIC, metal ve yapı malzemelerine olan korozyon zararlarının yaklaşık % 20’sini oluşturmaktadır Dünya genelinde MIC’in direkt olarak sebep olduğu zararın yıllık 30 – 50 Milyar $ mertebesinde olduğu tahmin edilmektedir ABD sanayi, boru hatlarında meydana gelen korozyonun % 15-30’unu oluşturan MIC ile mücadele etmek amacıyla, sadece doğal gaz endüstrisinde yılda 1,2 Milyar $ harcama yapmaktadır

MIC, özellikle enerji ve petrol sanayiinde, mikrobiyolojik korozyondan kaynaklanan yangın problemleri gibi zaman zaman ciddi hasarlarla sonuçlanan bir çok soruna yol açmaktadır

Mikrobiyolojik korozyon, normal korozyon olaylarından farklı yapıda olmayıp, bazı mikro canlıların korozyonun reaksiyon hızını artırması şeklinde kendini gösterir Normal korozyon olayının mevcut olmadığı ortamlarda mikrobiyolojik korozyon olayına nadiren rastlanır Başka sebeplerle meydana gelen korozyon olaylarına ayrıca mikrobiyolojik korozyon olayları da katılarak korozyon hızını artırıcı etki yapar