Osmanlı - İran Savaşlarının Nedenleri Nelerdir? Osmanlı - İran Savaşlarının Sonuçları

Osmanlı - İran Savaşlarının Nedenleri Nelerdir? Osmanlı - İran Savaşlarının Sonuçları
Osmanlı - İran Savaşlarının Nedenleri Nelerdir? Osmanlı - İran Savaşlarının Sonuçları

Osmanlı-İran Savaşları 16 yüzyıl - 19 yüzyıl arasında Osmanlı Devleti ile İran arasında savaşılmış savaşlardır
# 1514 Çaldıran Savaşı
# 1534-1555 Osmanlı-İran Savaşı ''( Amasya Antlaşması)''
# 1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı ''( Ferhat Paşa Antlaşması)''
# 1603-1611 Osmanlı-İran Savaşı ''( Nasuh Paşa Antlaşması)''
# 1617-1618 Osmanlı-İran Savaşı ''( Serav Antlaşması)''
# 1622-1639 Osmanlı-İran Savaşı ''( Kasr-ı Şirin Antlaşması)''
# 1723-1746 Osmanlı-İran Savaşı ''( Kerden Antlaşması)''
Amasya Antlaşması, Kanuni Sultan Süleyman'ın çıktığı 3 İran Seferi sonunda Osmanlı Devletiİran arasında imzalanan antlaşmadır ile
1555'te imzalanan bu ilk Osmanlı - İran Antlaşması ile Doğu Anadolu, Bağdat Tebriz ve Azerbaycan Osmanlı topraklarına katıldı
Ferhat Paşa Paşa Antlaşması 1590 tarihinde Osmanlı Devletiyle Safevilerin yönettiği İran arasında imzalanmış bir antlaşmadır

Kafkasları tamamen ellerine geçirmek isteyen Osmanlılar 1583- 1590 yılları arasında devamlı olarak Safevilerin üzerine seferler düzenlediler 11 Mayıs 1583'te Meşaleler Savaşı (Gece zamanı yakılan ateşlerle savaşa devam edildiği için bu savaşa bu isim verilmiştir) denilen savaşla başlayan bu seferler 1590’da imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile sona erdi

Bu antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

# Tebriz, Karabağ, Gürcistan, Dağıstan ve Şirvan Osmanlılara bırakıldı

Bu antlaşma ile Osmanlılar doğudaki en geniş sınırlarına ulaşmışlardır

Nasuh Paşa Antlaşması 20 Kasım 1612 tarihinde Osmanlı Devletiyle Safevi hanedanın yönettiği İran arasında imzalanmış bir antlaşmadır

Antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

# Safevîler her yıl Osmanlı Padişahı’na iki yüz yük ipek haraç vereceklerdir # Kanunî Sultan Süleyman zamanında Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında Amasya Barış Antlaşması (1555) ile belirlenen sınırlar geçerli olacaktır # Osmanlı egemenliği altındaki yerler Osmanlılar’da kalacaktır # Şehrizor eyaletini istila eden Hilev Han’a ve Seyyid Mübarek’e Safeviler tarafından yardım edilmeyecek # Şemhal ve Dağıstan üzerinde Osmanlı egemenliği devam edecek # Osmanlıların, Ruslara karşı yapacakları her hangi bir seferde Safeviler, Osmanlılara yardım edecekler, engel olmayacaklardır # İranlı Hacılar, Bağdat ve Basra yoluyla değil Halep- Şam üzerinden hacca gidip geleceklerdir # Kanuni Sultan Süleyman zamanında belirlenen sınırlar çerçevesinde, Osmanlı-Safevi sınırlarını belirlemek için Osmanlı tarafını Bağdat Beylerbeyi Mahmut Paşa ve Van Beylerbeyi Mehmet Paşa temsil edecekler

Nasuh Paşa Antlaşması 3 yıl kadar yürürlükte kaldıktan sonra Osmanlılarla Safevilerin arası tekrar bozuldu Şah I Abbas antlaşma gereği olarak gönderilmesi gereken 2 yüz yük ipeği göndermekte direndi Yapılan savaşlar ve sürtüşmeler sonucu ancak 1618 yılındaki Serav Antlaşmasıyla barış tekrar sağlandı
Serav Antlaşması 26 Eylül 1618 tarihinde Osmanlı Devletiyle Safevi hanedanın yönettiği İran arasında imzalanmış bir antlaşmadır

Antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

# Kanuni Sultan Süleyman devrinde Amasya Antlaşması ile belirlenen sınırlar esas alınacaktır # Kars ve Ahıska kaleleri Osmanlılar’da kalacaktır # Osmanlı hâkimiyetinde bulunan Dağıstan beylerine saldırılmayacak # Esirler karşılıklı olarak serbest bırakılacak # Safevi Şahı, Osmanlı Padişahı’na her yıl haraç olarak 100 yük ipek, kumaş vs kıymetli eşya gönderecektir

Serav Barış Antlaşması’nın 1612 yılında varılan Nasuh Paşa Barışı’ndan tek farkı 200 ipek haracının 100 yüke indirilmiş olmasıdır
İlgili bilgi başlıkları
K ASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI, Bugünkü İran sınırımızın çizildiği, Osmanlı Devleti ile İran arasında imzalanan antlaşmadır

Osmanlı-İran Savaşları, İran Şahı I Abbas'ın ölmesi ve IV Murad'ın tahta çıkarak yönetimi ele almasıyla Osmanlı Devleti'nin lehine gelişmiştir Sultan IV Murad 1635'de Revan (Erivan) ve Bağdat'ı geri aldı İran'ın barış istemesi üzerine Hulvanrud Irmağı'nın kıyısında bulunan Kasr-ı Şirin'de bir antlaşma imzalandı

Antlaşma gereğince;

- Bağdat, Bedre, Hassan, Hanıkin, Mendeli, Derne, Dertenk ile Sermenel'e kadar olan alanlar Osmanlılara'a bırakılacaktı

- Derbe, Azerbaycan ve Revan İran sınırları içinde kaldı

İran'ın kuzey sınırı, Kars, Ahıska ve Van Osmanlı topraklarında kalacak biçimde belirlendi Sınırın her iki taafında kalan kalelerin ve istihkamların yıkılması öngörüldü Antlaşmanın sonuna eklenen bir madde ile İran'da, ilk üç halife (Hz Ebubekir, Hz Ömer ve Hz Osman) ile Hz Muhammed'in eşi Hz Ayşe'ye hutbelerde "seb ve lanet" edilmemesi koşulu kondu Bu antlaşma 1722 yılına kadar yürülükte kaldı ve 1723'te başlayan savaş sonrasında 1747'de yeniden yürülüğe konuldu
Kerden Antlaşması 1746 tarihinde Osmanlı Devleti ile Safevilerin yönettiği İran arasında imzalanmış bir antlaşmadır

Bu antlaşma II Kasr-ı Şirin Antlaşması olarak da bilinir Çünkü bu antlaşmayla Kasr-ı Şirin Antlaşması sınırlarına geri dönülmüştür Kerden Antlaşması Osmanlı- İran savaşlarına son verdi ve barış dönemini başlattı