Prof. Dr. Sinsi
|
1. Dünya Savaşının Bitişi Ve Yapılan Antlaşmalar Nelerdir,1.Dünya Savaşı Antlaşmaları
1 Dünya Savaşının Bitişi ve Yapılan Antlaşmalar Nelerdir,1 Dünya Savaşı Antlaşmaları
1 Dünya Savaşının Bitişi ve Yapılan Antlaşmalar Nelerdir,1 Dünya Savaşı Antlaşmaları
1 Dünya Savaşının Bitişi ve Yapılan Antlaşmalar
[size="3">Rus İhtilali’nden sonra Bolşevikler Almanya ile barışa hazır olduklarını daha 21 Kasım 1917'de bildirmişlerdi Diğer yandan, Çarlık Rusya’nın yaptığı tüm gizli anlaşmaları açıklayarak onun emperyalist isteklerini taşımadıklarını göstermek istediler Rusya'da kurdukları yeni düzeni yerleştirmek için barışa gereksinim duyan Bolşevikler, özellikle Lenin'in baskısı ile 3 Mart 1918'de Almanya, Avusturya ve Devleti ile Brest-Litowsk Antlaşması’nı imzaladı Avrupa'da Polonya, Kurtlan, Litvanya, Estonya üzerindeki tüm egemenlik haklarından vazgeçen Rusya, Almanya’nın bütün iktisadi isteklerini kabul ediyor ve 1878 yılında ele geçirdiği Kars, Ardahan ve Batum'u Osmanlı İmparatorluğu’na geri veriyordu Bu barışla büyük bir bozguna uğradıklarını kabul eden Lenin "][/size]
Romanya 1916 Ağustosun da savaşa katıldıktan kısa bir süre sonra, birkaç ay içinde peş peşe yenilgilere uğramış ve memleketin büyük bir kısmı İttifak Devletleri’nin işgali altına girmişti Ancak arkasını Rusya’ya vererek Sereth hattında bir savunma kurabilmişti Lakin, Rusya da ihtilalin çıkması, Alman kuvvetlerinin Ukrayna’ya girmesi ve Bolşeviklerin Aralık 1917 de İttifak Devletleriyle mütareke yapmaları Romanya’yı çok güç duruma soktu Müttefiklerle de bağlantısı kesildiğinden, onlardan herhangi bir yardim almasına da imkan kalmamıştı Bu sebeplerle İttifak Devletleriyle 1918 Martında mütarekeyi kabul etti 7 Mayıs 1918’de Bükreş’te barış anlaşması yapıldı
1918 yılına gelindiğinde, bütün memleketlerde olduğu gibi Bulgaristan’da da savaşa karşı bıkkınlık başlamıştı Bulgaristan savaşa katıldıktan sonra, Almanya’dan hem mali hem de askeri yardim alıyordu Fakat Almanya 1918 Ocak ayında mali yardımı, ve Martta da cephane yardımını kesmek zorunda kaldı Bu güçlüklerin üstüne 1917 Haziranın da Yunanistan’ın savaşa katılması, durumun kötülüğünü daha da arttırdı 1918 yazı sonralarına doğru müttefiklerin bütün cephelerde taarruza geçmesi, Bulgaristan’la beraber İttifak Devletleri’nin de sonunu getirdi İngiliz, Fransız ve Sırp kuvvetleri de 14 Eylül1918 de Vardar Bölgesinde Bulgarlara karşı genel bir taarruza geçince, Bulgaristan çözülüverdi 29 Eylül 1918 tarihli mütarekesiyle savaştan çekilmek zorunda kaldı
Osmanlı DevletiBrest- Litovsk antlaşması ile doğuda ki topraklarını istiladan kurtardığı gibi, Kafkasya’da Ermenilerin, Gürcülerin ve Azerbaycan Türkleri’nin Bolşevik Rejimi tanımayarak bağımsızlıklarını ilan etmeleri üzerine bu durumdan faydalanarak Bakû Petrollerini ele geçirmek üzere hareket etti Ayni amaçla İngiltere de Kafkasya ya asker göndermişti Osmanlı Devleti Kafkas cephesinde ilerlerken, Filistin ve Irak Cephelerinde durumu kötüleşmekteydi Filistin Cephesinde İngilizler 1918 Nişanın da Amman’ı ele geçirmek için harekete geçtilerse de bir şey yapamadılar Bunun üzerine iyice hazırlandıktan sonra Eylül de tekrar taarruza başladılar İngilizlerin 40 bin kişilik Türk kuvvetine karşı, 200 kistlik bir kuvvetle yaptıkları taarruzlar sonunda Eylül ve Ekim aylarında Amman, Beyrut ve Sam düştü Yıldırım Orduları Komutanlığına getirilmiş bulunan Mustafa Kemal Paşa, Anadolu’yu savunmak için kuvvetlerini Toroslara çekmeye başladı Filistin Cephesindeki başarılar üzerine Irak Cephesinde bulunan 447 bin kişilik İngiliz kuvvetleri de Musul’u almak üzere harekete geçti ve İngilizler Mondros Mütarekesi'nden 6 gün sonra 5 Kasım 1918 de Musul a girdiler Osmanlı Devleti’nin Mütarekeyi kabul etmesinde Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi büyük rol oynadı Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi ve Filistin ve Irak cephelerindeki yenilgiler üzerine, 1918 Şubatın da sadarete gelmiş bulunan Talat Pasa Kabinesi Ekim ayında istifa etti İttihat ve Terakkinin on yıllık iktidarı böylece sona erdi Yeni kabineyi İzzet Paşa kurdu
Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi üzerine İngiliz ve Fransızlar Trakya’da 7 tümenlik bir kuvvet kurup, İstanbul ve boğazlar üzerine harekete hazırlanıyorlardı Bu sebeple İzzet Pasa hemen mütareke aradı Ve mütareke 30 Ekim 1918 de Limni Adası'nın Mondros Limanı'da imzalandı
Avusturya daha 1919-1917 yıllarında barış aramaya başlamıştı Almanya’nın yardımı ve barış teşebbüsünün basarisiz olması yüzünden savaşa devam etmek zorunda kalmıştı Fakat, 1918 yılında Avusturya’nın durumu daha da kötüleşmişti İçerideki ekonomik sıkıntıların üstüne, 1918 yazında Çeklerin, Sırp-Hırvat-Slovenlerin bağımsızlık hareketleri başladı İmparator Karl 18 Ekim de milli azınlıkların muhtariyetini kabul ile federal bir sistem kuracağını ilan ettiyse de durumu kurtaramadı 19 Ekim’ de Paris’teki geçici Çek Hükümeti Çekoslovakya’nın bağımsızlığını ilan etti Arkasından 24 Ekim’de Macarlarda ayrı bir devlet kurduklarını ilan ettiler İmparatorluk dağılıyordu Bu şartlar altında İtalyanların Ekim sonun da taarruza geçmeleri üzerine Avusturya cephesi yarıldı Asker silahını bırakıp kaçıyordu Mütarekeden başka çare göremeyen İmparator Karl, 3 Kasım 1918’ de İtalyanlarla Padua civarında Villa Gusti’ de mütareke imzaladılar
Mütareke İmparatorluğun parçalanmasını hızlandırdı 29 Ekim’de Prag’da Çekoslovakya Devletinin, yine 29 Ekim Zagreb’de Sırp-Hırvat-Sloven (Yugoslavya) Devletinin kurulduğu ilan edildi Bunun üzerine Avusturya Almanları da 30 Ekim’de Avusturya Cumhuriyetini kurdular Kasım ayı ortalarında da Macarlar Cumhuriyet ilan edince İmparator Karl, tahtsız kaldığından, 18 Kasım’da devlet işlerinden çekildiğini bildirdi
Almanya’nın batı cephesindeki durumu Eylül ayına kadar iyi gitti 1918 Mart'ından itibaren Alman kuvvetleri bu cephede taarruza geçti ve bu taarruzlar Temmuz ortalarına kadar devam ederek bazı başarılar elde ettiler Fakat bu başarılar sonucu etkileyecek nitelikte değildi Buna karşılık Eylül ayından itibaren Müttefiklerin ağır taarruzları karşısında Almanya 3 Ekim’den itibaren, yani Osmanlı devletinden çok önce, İsviçre vasıtasıyla müttefikler nezdinde barış teşebbüslerinde bulundu Bu teşebbüsler hemen sonuç vermedi ve bu arada Almanya’nın iç durumu karıştı Sosyalistler memleketin bir çok yerinde ayaklanmalar çıkardılar 3 Kasım’da Kiel’de donanma askerleri sosyalistlerin kışkırtması ile ayaklanarak “Bahriyeliler Konseyi”’ni kurdular 7-8 Kasım gecesi de Münih’de İşçi ve Askerler Konseyi kuruldu 9 Kasım sabahı Berlin’de bir sosyalist ayaklanması çıktı Yine 9 Kasım günü, Başbakan Max de Bade, İmparatora danışmadan, II Wilhelm’in tahttan çekildiğini ilan etti ve başbakanlığı sosyalistlerden Ebert’e bıraktı Ayni gün akşamı Ebert, Reichstag’da Alman Cumhuriyetini ilan etti Böylelikle II Richard’in da tarihi bu şekilde kapanıyordu
11 Kasım 1918’de Almanya Rethondes’da mütarekeyi kabul ve imza etti Böylelikle Birinci Dünya Savaşı sona erdi
|