ısı Yanıkları

Isı Yanıkları

Yaş ısı (buhar, her türlü kaynayan sıvı -su, yağ) ve kuru ısı (sıcak metaller, ütü, alev, güneş) ile meydana gelirler

İlkyardım:

Yanma sürecini sona erdirerek daha fazla yaralanmayı önlemek gerekir ; alevi söndürmek, kızgın metali uzaklaştırmak, yaş ısıya maruz kalmış giysileri çıkarmak vb gibi (DİKKAT: alev yanığında sentetik giysiler deriye yapışmışsa dokunulmaz; kaynar sıvı yanığında eğer olayın üzerinden zaman geçmişse giysiler soğuk suya tutulmadan önce çıkarılmaz aksi halde yapışan deride çıkar)

1 derece yanıklarda

* ASLA yoğurt, salça, diş macunu, zeytinyağı vb şeyler sürülmez !

* En az 10 dakika soğuk suya tutulur

* Gerginliği azaltmak üzere yağlı krem veya ağrısını almak ve gerginliği azaltmak üzere yanık merhemi sürülebilir

* Geniş yanıklarda, kişi kendi içebilecek durumdaysa bol sıvı içirilir

2 derece yanıklarda tedavi 1 derece yanıklarla aynıdır İlave olarak; büller ASLA PATLATILMAZ ! Gerekiyorsa hastaneye götürülerek steril koşullarda pansuman yaptırılır Eğer bül geniş bir alanı kapsıyorsa, üstteki deri ASLA SOYULMAZ ! Eğer patlamışsa, o zaman içindeki sıvı boşaldıktan sonra o kısım antiseptikle silinip üzeri steril gazlı bez ile kapatılıp sargı beziyle sarılır Zira flaster yanıklı dokuyu zedeleyebilir

3 derece yanıklarda hastanın mutlaka bir yanık merkezine veya hastaneye götürülmesi gerekir Hasta bilinçli (kendi içebilecek durumda) ise bol sıvı içirilir ALKOLLÜ ve ASİTLİ içecekler İÇİRİLMEZ!

* Açık yanık yarası hava ile temas ettiği sürece ağrıya neden olacağından, yaranın hemen hava ile teması kesilmelidir, bunun için yara nemli steril gazlı bez ile kapatılır Böylece enfeksiyondan da korunmuş olur

Kızgın madde sıçraması

Kızgın yağ, katran, zift gibi maddeler vücuda sıçradığında, yakıcı etkileri soğuyana kadar devam eder Bu nedenle bunların sıçradığı kol ya da bacak hemen soğuk su içerisine sokularak uzun süre bekletilmelidir (Güler, Ç, Bilir, N; Herkes için İlkyardım Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No: 18)

YANGINDAN VE YANMAKTAN KURTARMA

Alev nedeniyle yanan kişi ayakta durursa oluşan gazlar ve dumanlar kolaylıkla solunum yollarına gider, saçlar tutuşur Tutuşan bir kişinin hemen yere yatırılması ve kendi çevresinde yuvarlanması sağlanmadır Bu yangının sönmesini sağlayacaktır Alevler çoğu kez bu şekilde ya da kişinin hemen bir battaniye ya da halıya sarılmasıyla söndürülebilir
Alevler söner sönmez yanan elbiselerin hepsinin hızla çıkartılması gerekir Çıkartırken sıyırarak çıkartılmamalı gerekirse kesilerek çıkartılmalıdır Sıyırarak çıkartılmaya çalışırken alttaki yanık doku daha fazla zedelenir ve
zarar görür
Yanan bölgeye beş dakika içerisinde soğuk su ya da soğuk uygulayarak yanma derecesi ve aşırı ağrı engellenebilir
Ayrıca geniş ve derin yanıklarda tetanoz aşısı yaptırmakta yarar vardır