Başarısız Bel Cerrahisi Sendromu

BAŞARISIZ BEL CERRAHİSİ SENDROMU


Tekrarlayan bel fıtığı ve yara iyileşmesinden kaynaklanan hipertrofik nedbe dokusu (yara iyileşmesinden kaynaklanan sert ve sinirleri sıkıştıran bir doku) bel fıtığı ameliyatlarından sonra görülen bel ağrısı ve bacak ağrısı ( siyatalji ) sebeplerinin en önemlileridir Bir yıldan uzun süren ağrılar yara iyileşmesine bağlı nedbe dokusuna, ani başlayan bel ve bacak ağrıları ise tekrarlayan bel fıtığına bağlanır
Başarısız bel cerrahisi sendromu (BBCS) bel fıtığı ameliyatı geçiren hastaların % 10-40’ ında görülür BBCS tedaviye dirençli ağrıya ve fonksiyon kaybına yol açar

Operasyon bölgesinde omuriliği çevreleyen zarlardaki yapışıklıklar ve büzüşmeler ( epidural yapışıklık ve nedbe ) bel fıtığı ve diğer bel operasyonlarından sonra sık görülür Epidural yapışıklık ve skarları görüntülemek zor olabilir bu hastalıklar ancak ilaçlı MR ve tomografi ya da myelografi ile görüntülenebilir

BBCS’dan kaçınmak için bel operasyonuna karar verirken hastanın her yönden değerlendirilmesi (ruhsal durum, kas yapısı, kilo, kronik hastalıklar, meslek, fıtık seviyesi ve/veya seviyeleri, olayın kronikliliği vs) gerekir

BBCS’dan sonra ikinci bir cerrahi müdahaleden kaçınılmalıdır İkinci bir cerrahi müdaheleden sonra hastaların %20 si düzelir, %20 si kötüleşir, %60 ı aynı kalır Hasta seçimine özen gösterilirse iyi olma oranı artar Bel omurgasına yönelik 4 operasyonu geçiren hastalarda ise iyileşme oranı %5, kötüleşme oranı ise %50 dir

Belirtileri nelerdir?

BBCS da bel ağrısı ve siyatalji artar, çok hafif fiziksel aktivite bile ağrılara yol açar, egzersiz toleransı azalır Gece krampları, ayaklarda ve bacaklarda uyuşma ve karıncalanmalar olur %10 kadarında idrar yapma problemleri olabilir Hastaların bir kısmında hafif bir ateş yada ateş basmaları olabilir

Ameliyattan hemen sonra hastaların hala ağrısı devam ediyorsa; ya sinirlere baskı yapan fıtık tamamen alınamamıştır yada yanlış seviyeden ameliyat yapılmıştır 6 aydan sonra başlayan ağrıda tekrarlayan fıtık, ameliyattan 1-6 ay sonra başlayan ağrıda araknoidit (omurilik zarlarında iltihap) ve enfeksiyon düşünülmelidir
Bacak ağrısı ön planda ise fıtık ve omurilik kanalı daralması, bel ağrısı ön planda ise instabilite düşünülür Tümör durumunda hastada ateş, zayıflama, gece ağrıları gibi belirtiler olur İnstabiliteyi değerlendirmek için ağırlık altında röntgen çektirilmeli, tümör şüphesi için sintigrafi çektirilmelidir

BBCS da tedavi

Bu hastaların çoğu bir rehabilitasyon hastası olarak kabul edilmelidir BBCS nin tedavisi oldukça zordur Ağrının sebebine göre tedavi yapılmalıdır

İnstabilite varsa spinal füzyon ameliyatı yapılmalıdır Tekrarlayan bel fıtığında egzersiz, fizik tedavi, epidural steroid ve gerekirse cerrahi tedavi uygulanır

Spinal stenozda laminektomi ameliyatı yapılır Epidural skar (nedbe) dokusu varsa epidural steroid, fizik tedavi, egzersiz programları uygulanmalıdır ancak tedavi kolay değildir
Araknoidit durumlarında, epidural tedavi, TENS, bel korseleri, antidepresan ilaçlar ve egzersiz yaptırılır

DOĞUMSAL ANOMALİLER

Bel omurlarının bir eksik veya fazla olması, faset eklemlerinin aynı düzlem üzerinde olmaması gibi doğumsal bozukluklar belin biyomekaniğini bozarak ağrılara yada yaşlanmaya bağlı bozuklukların erkenden ortaya çıkmasına sebep olabilir Genellikle 20-30 yaşlarında bel ağrısı başlar Uzun süreli ayakta durma ağrıyı arttırır Bu hastalarda hekim tarafından önerilen egzersizler bazen tek başına yeterli olabilir

SİYATİK (SİYATALJİ, SİYATİK SİNİR NEVRALJİSİ)

Dördüncü ve beşinci bel omurları arasından çıkan, buradan topuklara kadar uzanan "siyatik" adı verilen sinirde görülen ağrılı bir hastalıktır Siyatik ağrısı kendisini iki şekilde belli eder: Ya devamlı hafif bir ağrıdır ya da arada bir gelen şiddetli ağrıdır Ağrılar, siyatik siniri boyunca, kalçadan topuğa kadar uzanır





Sebepleri:

Siyatiğin çok çeşitli sebepleri vardır Başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz:

• Omurga kireçlenmesi
• Omurga tümörleri
• Bel fıtıkları
• Omurga enfeksiyonları
• Doğumdan gelen bazı rahatsızlıklar
• Omurganın alt kısımlarında meydana gelen kırık, çıkık ve zedelenmeler
• Leğen kemiklerinde veya bu bölgeye yakın organlarda hasarlanmalar
• Gut, şeker hastalığı, bazı sinir tahriş edici ilaçların siyatik siniri çevresine enjekte edilmesi
• Bazı iç organ tümörleri

Ne Yapmalı?

• Uygulanacak tedavi şekli, siyatik sinirini etkileyen asıl faktörün ortaya çıkarılmasından sonra tesbit edilir
• Tedavinin ilk dönemlerinde ağrı kesici ilaçlar ve yatak istirahati verilir
• Daha sonra sıcak banyolar, kaplıca kürleri, masaj ve fizik tedavi usulleri tatbik edilir

BEBEK BAKAN ANNENİN BEL VE SIRT AGRILARINDAN KORUNMASI

Doğumdan sonra ağırlığı 3-35 kg olan, daha sonra ağırlığı 10 kg’a kadar çıkan bebeğin günde en az 20-50 defa kucağa alınması, emzirilmesi, altının değiştirilmesi, bakımının yapılması düşünülürse annelerin ne kadar bel ve sırt ağrısına yakalanma riskinin olduğu kolayca görülür Tekrarlayan hareketler, eğilip doğrulma, uyanma, uykusuzluk, çocuktan kaynaklanan stresler annenin kaslarını yorar ve onu bir çok ağrılı duruma yatkın hale getirir Bunun için koruyucu bir program uygulanması oldukça önemlidir Daha önce bel ağrısı geçiren anneler için bu program çok daha fazla önem arz eder

• Doğum sonrası annenin günde en az 3 defa 10 dk egzersiz programı yapması çok uygun olacaktır
• Bel hastaları, sırt kasları ve karın kaslarını güçlendirmeleri çok önemlidir, ayrıca boyun ve omuz kasları da ihmal edilmemelidir
• Doğum sezaryenle yapılmışsa 10-15 gün dinlenilmelidir Egzersiz yapılmamalıdır Bu sürenin sonunda egzersizlere başlanmalıdır
• Doğumdan 15-2 ay sonra doğum öncesi kiloya dönülmelidir
• Bebek kollar uzatılarak değil göğüse yakın bir mesafeden kucağa alınmalı, anne aynı zamanda eğilmemeye dikkat etmelidir
• Anne bebeği kucağına almak için dizlerini bükmeli, çocuk kucağa alınmadan önce karın kasları gerilmeli çocuğu kaldırmak için bacak kaslarını kullanmalıdır
• Çocuk alınırken ve oturtulurken mama sandalyesinin tepsisi çıkarılmalıdır
• Çocuk karyolasına konulurken ve alınırken karyolaya olabildiğince yakın durulmalıdır
• Anne yürüyüşe çıktığı zaman bebeği kucağında değil önünde veya arkasındaki bir askıda taşımalıdır
• Anne çocuğu kalçasının üzerine yük gelecek şekilde taşımamalıdır Bu şekilde taşıma dengeyi bozarak bel kaslarına fazla yük binmesine sebep olur Bunun sonucunda bel, sırt ve bacak ağrıları görülebilir
• Emzirme esnasında bebeğin üzerine eğilinmemeli bebek yukarı bir yerde tutulmalıdır
• Kullanılan otomobil mutlaka 4 kapılı olmalıdır Bebek otomobile bindirilirken ve otomobilden alınırken arabaya çok yakın olunmalıdır

ÇOCUKLARDA BEL AĞRILARI

Çocuklarda bel ağrılarının en sık rastlanan sebebi, sportif zorlanmalar sonucu oluşur ve genellikle 1-2 haftalık istirahat ile geçer Çocukluk çağındaki bel ağrıları 4 haftayı geçerse daha ciddi olarak incelenmelidir Çocukluk çağında uzun süren bel ağrılarının daha ciddi ve daha ağır sebepleri olabilir
Aşağıdaki durumlarda bel ağrılarının altında ciddi bir sebep aranmalıdır
1 4 haftadan uzun süren ağrılar (dinlenmeye rağmen)
2 ağrı inatçı ise, çocuğun aktivitelerini kısıtlıyorsa
3 ateş öksürük idrar ve barsak değişiklikleri, adet düzensizliği varsa
4 ağrı bir yada her iki bacağa yayılıyorsa
5okul öncesi çocukta bel ağrısı varsa
6 trafik kazası, düşme gibi bir travma olmuşsa
7 gece ağrısı belirginse

Bu 7 özellikten biri varsa aşağıdaki tedbirler yaptırılmalıdır
1 Tam kan, sedimantasyon, CRP
2 bel ve pelvis röntgeni
3 enfeksiyon ve tümör şüphesi varsa sintigrafi
4 MRI, bilgisayar tomografi ,
Çocuklarda bel ağrısının en sık rastlanan sebepleri şunlardır;
1 Travma: 1–2 hafta içinde geçen kas zorlanmaları, ağırlık kaldırma, ters hareketler, spor zorlanmaları; daha ciddi travmalar omurga kırıklarına yol açabilir
2 Enfeksiyon: Diskiitis (disk aralığı iltihabı), okul öncesi çocuklarda sık görülür, ani başlar, ateş vardır, ayakta durma ve oturma pozisyonunda ağrı artar Şayet tedavi edilmezse osteomiyelite sebep olabilir Sintigrafi, MRI ve röntgenle teşhis edilir
3 Spondiloliz ve spondilolistezis (bel omurgalarında kayma); daha çok kız çocuklarında görülür
4 Scheurman hastalığı; ileri çocukluk ve delikanlılık dönemlerinde görülür Sırtta düzleşme ve kamburlaşma vardır Daha çok erkeklerde görülür
5 Jüvenil romatoid artrit ve ankilozan spondilit
6 Kemik tümörleri :

• osteoid osteoma
• osteoblastoma
• eozinofilik granüloma
• anevrizmal kemik kisti
• lösemi