![]() |
Hayvansal Dokulaar |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Hayvansal DokulaarHAYVANSAL DOKULAR Bitkilerin ve havyaların yapısını oluşturan hücrelerin yapısal farklılıklarına ek olarak bu canlı gruplarının dokuları da çeşitli farklılıklar içerir ![]() ![]() ![]() *Temel Bağ Doku *Yağ Doku *Kan Doku *Kıkırdak Doku *Kemik Doku *Kas Doku *Sinir Doku 1 ![]() 1 ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() Epitel dokunun vücutta üç tipi bulunur; Örtü Epiteli Organlar ile vücudun iç ve dış yüzeyini örter ![]() ![]() ![]() Örtü epitelinde kan damarı bulunmaz, bu nedenle beslenmesi bu dokunun altında yer alan bağ dokudan difüzyon yolu ile sağlanır ![]() Sindirim sistemi organlarının iç yüzeyinde villus ve mikrovillus yapılarını oluşturarak madde emilimini sağlar ![]() Örtü epitelinin *Tek katlı örtü epiteli *Çok katlı örtü epiteli şeklinde iki tipi bulunur ![]() ![]() Salgı Epiteli Vücutta salgı üretmek ve salgılamak üzere özelleşmiş olan epiteldir ![]() ![]() Salgı bezleri hücre sayısına göre; *Tek hücreli Bezler *Çok hücreli Bezler şeklinde gruplandırılırlar ![]() ![]() ![]() Salgı bezleri salgılarını döktükleri yere göre de sınıflandırılabilir ![]() Salgısını bir kanalla veya doğrudan vücut dışına yada vücut boşluklarına boşaltan bezlere kanallı bezler veya endokrin bezler, Salgısını kana veren bezlere ise kanalsız veya endokrin bezler adı verilir ![]() Bunlara ek olarak pankreas gibi bazı bezler hem endokrin hem ekzokrin bez niteliğindedir ![]() Duyu Epiteli Vücudun içinde ve dışında bulunabilen, iç ve dıştan gelen uyarıları alabilen, aldığı uyarıyı sinir sistemine aktarabilen özelleşmiş epitel hücreleridir ![]() ![]() ![]() 2 ![]() Çok miktarda hücreler arası madde ve dokuya özgü hücrelerden oluşur ![]() ![]() a ![]() Asıl bağlayıcılık görevindeki bağ doku tipi bu olduğu için temel bağ doku olarak adlandırılır ![]() Vücudun hemen hemen her yerinde bulunabilir ![]() ![]() Hücreler arası madde doku hücreleri tarafından üretilir ![]() ![]() Hayvanlarda üç tip lif bulunur; *Kollojen lifler (Beyaz lifler): Kollojen adı verilen bir proteinden oluşan esnek protein ipliklerdir ![]() ![]() ![]() *Elastik lifler (Sarı lifler): Elastin adı verilen bir proteinden oluşmuş esnek protein ipliklerdir ![]() ![]() ![]() *Retiküler lifler (Ağsı lifler): İpliklerin bir ağ gibi düzensiz şekilde dizildiği ipliklerdir ![]() ![]() Temel bağ doku içinde birkaç tip hücre yer alır: *Fibrositler: Temel bağ dokunun esas hücreleri olup ara madde içindeki liflerin sentezini sağlarlar ![]() *Makrofajlar: Amipsi hareket edebilen, fagositoz yeteneğindeki bağışıklık sistemi hücresidir ![]() *Mast hücreleri: Kanın damar içinde pıhtılaşmasını engelleyen heparin ile kan damarlarını genişleten histamin maddelerini salgılarlar ![]() b ![]() Bağ dokunun özelleşmesiyle oluşmuştur ![]() ![]() c ![]() hücrelerine kondrosit, ara maddesine kondrin denir ![]() Köpek balıkları ve vatozlar hariç tüm omurgalılarda embriyonik iskeleti kıkırdaktan, ergin iskeleti ise kemikten oluşur ![]() ![]() Kıkırdak dokuda kılcal kan damarı bulunmadığından hücrelere besin ve oksijenin ulaştırılması ile artıkların hücrelerden uzaklaştırılması bağ dokudan difüzyonla sağlanır ![]() Kıkırdak doku ara maddede bulunan liflere göre hiyalin, elastik ve lifli olmak üzere üçe ayrılır ![]() *Hiyalin Kıkırdak: Ara maddede bol miktarda kollojen lifler bulundurur ![]() ![]() ![]() *Elastik Kıkırdak: Ara maddede bol miktarda elastik lifler bulunur ![]() ![]() ![]() *Fibröz Kıkırdak: Çok yoğun miktarda kollojen lif, az miktarda hücre içerir ![]() d ![]() Hücrelerine osteosit adı verilir ![]() ![]() Osteositler tarafından sentezlenen kollojen lifler ara maddenin organik kısmını oluşturur ve osein olarak adlandırılır ![]() Bunun yanında kemik ara maddesinde yüksek miktarlarda inorganik maddeler yer alır ![]() ![]() ![]() Kemik doku yapısal olarak ikiye ayrılır : *Süngerimsi Kemik Doku: Osteositler düzensiz olarak dizilmiş olup dokunun içinde çok sayıda delik bulunur ![]() ![]() ![]() ![]() *Sıkı kemik Doku: Süngerimsi kemik dokunun tersine hücreler özel ve düzenli bir dizilim gösterir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() Kas dokusu kas sistemini kas sistemi de iskelet sistemiyle birlikte canlılarda destek ve hareketi sağlar ![]() ![]() ![]() ![]() Kas dokuda hücreler arası madde ya hiç yok yada çok az bulunur ![]() Kaslar yapı ve çalışmaları bakımından üçe ayrılır; Düz Kas: *İnce uzun veya çubuk şeklinde hücrelerden oluşur ![]() *Hücreleri tek çekirdekli ve çekirdek hücrenin ortasındadır ![]() *Bantlı yapı göstermez ![]() *İç organlarda bulunur ![]() *İstem dışı çalışır ![]() *Yavaş kasılır ancak uzun süre kasılı halde kalabilir *Sadece oksijenli solunum görülür ![]() Çizgili Kas: *Mikroskop altında incelendiğinde bantlı yapı gösterir *Hücreleri uzun, silindirik ve kalın uçludur ![]() *Çok çekirdekli görünür ve çekirdekler hücrenin kenarlarında konumlanmıştır ![]() *İskeleti sarar ![]() *İstemli çalışır ![]() ![]() *Hızlı kasılır ![]() ![]() *Oksijenli solunum ve laktik asit fermantasyonu yapabilir ![]() Kalp kası: *Çizgili kas yapısındadır ![]() *Bantlı yapı gösterir ![]() *Hücreleri tek çekirdekli ve çekirdek hücrenin ortasındadır ![]() *İstem dışı çalışır ![]() *Otonom sinir sistemi ile kontrol edilir ![]() *O2 ihtiyacı fazladır ![]() ![]() 4 ![]() Sinir hücreleri embriyolojik gelişim sırasında embriyonun ektoderm tabasının farklılaşmasıyla oluşur ![]() ![]() ![]() ![]() Nöronların çoğunda, aksonu saran schwan hücrelerinden oluşmuş miyelin kılıf bulunur ![]() ![]() ![]() Nöronda uyartı sonucu oluşan elektrokimyasal değişime impuls denir ![]() ![]() Bir nöronun aksonu ile diğer nöronun dendritinin arasındaki boşluğa sinaps denir ![]() ![]() Sinir hücreleri bir kez oluştuktan sonra bir daha bölünüp çoğalamazlar ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|