05-16-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
İkili Sarmal Ve Kromozomlar
İKİLİ SARMAL ve KROMOZOMLAR
Genetik materyalin ikileşmesinin, kendini üretmesinin mekanizması uzun süre gizemli kaldı DNA iplikçiklernin her bir parçası nasıl böylesi özdeşini,gerçekten özdeşini oluşturacak şekilde kendini eşleyebiliyordu? Oysa, bilmecenin anahtarı DNA iplikçiğinin yapısındadır

DNA,gerçekten de,bir çeşit uzun ve burgulanmış merdiven halinde birbirinin çevresinde dolanan iki ayrı zincir biçiminde görünür
Merdivenin her bir basamağı neredeyse birbirinin eşi bir moleküler iskelet tarafından oluşturulur Bu iskeletin her öğesi daima aynı asit ve şekeri,fosforik asit ve deoksiribozu içerir ve molekülün özgün adı deoksiribonükleik asittir,kısaca DNA Merdivenin iki basamağından her birine,dört A,T,C,G bazından biri olan moleküler çubukçuk tutunmuştur Eşleşmenin gerçek gizinin saklı olduğu yer burasıdır Bütün sorun,ikili sarmal adıyla ünlenen bu burgu şeklindeki merdiveni yeniden oluşturmak için,her çubukçuğun düzgün bir şekilde karşısındakinin içinden geçmesine bağlıdır
Çözüm şöyledir:bizim dört bazımız A,T,C,G, genetik alfabenin dört harfi olmakla kalmazlar Hep aynı şekilde ve yalnızca ikişer ikişer çiftleşme özelliğine de sahiptirler Adenin timin ile,guanin sitozin ile,kısaltılmış olarak A,T ile,G,C ile İki tamamlayıcı bazın çift oluşturması,zayıf denen bir kimyasal bağ,molekül çifti zincirlerinin ayrılması gerektiğinde buna izin verecek denli zayıf olan hidrojen bağı tarafından gerçekleştirilir Ve bu sayede DNA iplikçiği kendini,her biri kendi tarafında yeni bir ikili sarmal oluşturan halinde kolaylıkla ikileştirmenin olağanüstü yetisine sahip olur
Zincirlerden birinin dizisi ne olursa olsun,diğeri bunun tamamlayıcı dizisine sahip olmak zorundadır Böylece merdivenin her bir ayağı diğerindekilerin tamamlayıcısı olan bir kimyasal element zincirinden oluşur
Belli bir anda,merdivenin iki çubuğu(ya da bunlara Watson ve Crick de diyebiliriz) bir fermuar gibi açılır ve her ikisi de kendi tarafında kendi işiyle uğraşır DNA dallarından ikisi de (merdivenin ayrılmış iki çubuğu),hücresel maddenin içinden kimyasal elementleri alacak olan tamamlayıcı yeni çubuğun bireşimi için örnek (ana kalıp) olarak iş görecektir;Watson yeni bir Crick ile Crick de yeni bir Watson ile buluşacaktır Böylece iki yeni burgulu merdiven, iki yeni Watson-Crick çifti ortaya çıkar
Bu şekilde ikileşmiş ,sonra yeniden oluşmuş,dolayısıyla eşleşmiş iplikçikler,kromozomların görünür X’lerini oluşturmak üzere birbirini izleyen sarmallar ve üst sarmallar halinde spiralleşecek,sıkışacak ve yoğunlaşacaktır Sonuç olarak, kromozomlar genomun hücre bölünmesi öncesindeki özgün ve geçici morfolojik durumundan başka bir şey değildir Ve onları görebildiğimizde,mikroskopta gözlemlediğimizde,bunlar eşleşmiş DNA örnekleridir
Her kromozom, X’in ,kromatit diye adlandırılan ve diğerinin uygun bir kopyası olan iki kolundan oluşur Bu iki kromatit,hücresel bölünme (mitoz) sırasında ayrılacaktır:biri ilk yavru hücreye,diğeri ikinciye gidecektir Böylece iki yavru hücre genetik olarak tamamen özdeş olacaktır
Bu hücreler kendi yaşamlarını sürdürecekler,sonra belli bir anda bu kez onlar kendi genomlarını eşleştireceklerdir ve süreç yeniden başlayacaktır
|
|
|