Asfiksi

Asfiksi


Solunumun temel amacı havadaki O2’nin periferik dokulara ve hücrelere taşınmasıdır Bu transferi etkileyen herhangi bir faktör neticesinde organizmada asfiksi meydana gelir Genel tıbbi terminoloji kullanımı açısından hipoksi ve anoksi daha sık kullanılan ve daha uygun kelimeler olmasına rağmen adli tıpta asfiksi teriminin kullanılması daha yaygındır Hipoksi dokulara gelen O2’nin azalması, anoksi ise dokuların oksijenasyonunun tamamen durmasıdır
Asfiksinin Sınıflandırılması
i- Kanın AC’de O2’lenmesinin engellenmesine bağlı asfiksiler

a-) Havanın O2’nin azalması veya O2’nin yerini diğer gazların alması: Normalde havada %21 oranında O2 bulunur Bu oranın %17’e düşmesi durumunda organizma bu duruma uyum gösterir %13 altına düştüğü anda organizmada asfiksi bulguları ortaya çıkar Havadaki O2 %7 altında ise yaşam mümkün değildir
Deniz seviyesinde atmosfer basıncı 160 mmHg’dır Rakımla birlikte bu basınç düşer 130 mmHg basınçta asfiksi bulgusu olmazken, 100 mmHg altındaki basınçta ciddi asfiksi bulguları olur Örneğin; 8000 m’lik rakımda atmosfer basıncı 90-95 mmHg’dır Yangın, solunan havanın içinde hava gazı, bütan, azot gazı bulunmasıyla O2 miktarı azalarak bu gazların O2’nin yerini alması sonucunda asfiksi oluşur

b-) Havanın solunum sistemine girişinin mekanik olarak engellenmesi: (Asma, elle veya iple boğma, kol kilidi ile boğma, yabancı cisim aspirasyonu, suda boğulma)

c-) Göğüs duvarının solunum hareketlerine izin vermeyecek şekilde sıkışması: (travmatik asfiksi)

d-) Solunum hareketlerinin MSS lezyonları (beyin sapı kanamaları, elektrik çarpması, zehirlenmeler, anestetik ajanlar vb) veya periferik kas paralizisi sonucunda (striknin, kürar) engellenmesi

II- Kanın O2 taşıma kapasitesinin azalması durumunda görülen asfiksiler
Akut masif kanama, CO zehirlenmesi, şok, emboli, tromboz

III- Dokularda oksidatif fosforilasyonun deprese edilmesi durumunda görülen asfiksiler
Siyanür, HSO4 , rotenon ve 2-4 dinitro fenol gibi zehirlenmeler

Asfiksi Ölümlerinde Meydana Gelen Patolojiler


1-) İç Organlarda Konjesyon : Hipoksi-anoksi ölümlerinde, şoka bağlı ölümlerde ve doğal ölümlerde bazen meydana gelebilir İç organlardaki konjesyon solunumu mekanik olarak engellediği için asfiksi sonucu ölümlerde daha belirgindir

2-) Peteşial Kanamalar : Asfiksiye maruz kalma sonucunda iç organlarda özellikle visseral plevra yüzeyinde amfizem plaklarıyla birlikte peteşial kanamalar oluşur AC’ler dışında diğer mukozalarda (perikard ve mide mukozası) bu tür lezyonlar tespit edilir Bu lezyonlar, asfiksi sonucu solunumun durmasından sonra kalbin bir miktar daha çalışması neticesinde sağ ventrikül basıncının artması ve kapiller basıncın artarak bu bölgelerde damar yırtılması nedeniyle oluşur

3-) Siyanoz : Kandaki Oksi Hb azalması ile indirgenmiş Hb %5’in üzerinde olması durumunda siyanoz olur

4-) Kanın Postmortem Sıvı ve Akıcı Olarak Kalması : Kan, ölümden sonra ilk 30 dk içinde likit olarak kalır Daha sonra pıhtılaşır Bir miktar pıhtılı olarak kaldıktan sonra 2-3 saat içinde hemoliz başlar ve 24 saat içinde bu hemoliz tamamlanır Asfiksi sonucu kanda O2 satürasyonu azalır ve CO2 artışıyla fibrinolitik aktivite başlar Teorik olarak ölen kişinin kanının pıhtılı halde bulunmasına imkan kalmadan hızlı şekilde oluşan pıhtılar hemolize uğrar

Asfikside Klinik Bulgular

Solunum ile kana O2 geçişinin durduğu halde kanda Hb ve kaslarda miyoglobinde bir miktar rezerv O2 bulunur Bu rezerv O2’nin tüketilmesi neticesinde asfiksi bulguları ortaya çıkar O2’ni en çok tüketen ve en çok ihtiyacı olan doku nöron dokusu olması sebebiyle ilk olarak MSS bulguları açığa çıkar Beyinde O2’sizliğe en duyarlı hücreler ganglion hücreleridir Beyin arterlerinin ve venlerinin tam kapatılması şeklinde olan tipik asılarda bilinç kaybı 5-6 saniyede ortaya çıkar Atipik asılarda veya solunum pasajını tam olarak kapatamayan aspirasyon, elle-iple boğma durumlarında bilinç kaybı 30 saniye – 15 dakika hatta daha uzun zamanda ortaya çıkar

Gerek kanuni asılar esnasında gerekse klinik gözlemlerden elde edilen bilgilere göre O2 yokluğu sonucunda görme kaybı, çift görme, tam körlük, kulaklarda uğultu, vertigo, denge bozukluğu, şiddetli yorgunluk ve kendini kurtarma hareketini yapamama, asfiktik sarhoşluk, erotik duygularda artma ve

bilinç kaybı meydana gelir Asfiksiye maruz kalan kişi korku ve panik içindedir Ağrı duyusunun azalması hatta anestezi meydana gelebilir Kanda CO2 retansiyonuna bağlı anospinal merkezde duyarlılık, idrar, gaita ve semen çıkışı görülebilir Kafa içi basınç artar Kişide tonik klonik kasılmalar meydana gelir Cilt ve mukozalarda vazodilatasyon, batın organlarında vazokontrüksiyon, arteryel hipotansiyon, taşikardi ve kan pH’sında asidoza kayış görülür Kanda CO2 artması nedeniyle solunum merkezi şiddetle uyarılır Fakat asfiksi şiddetlendikçe solunum yüzeyselleşir ve durur Asfiksinin son dönemlerinde atımı azalan ve ritmi bozulan kalpte bir süre sonra durur

Mekanik Asfiksilerde Asfiksi Dönemleri

1 Dönem : 1-15 dakika içinde görülen dönem olup daha ziyade SSS’nin asfiksi neticesinde etkilenmesiyle sübjektif bozuklukların ortaya çıktığı dönemdir Bu dönemin sonunda bilinç kaybolur

2 Dönem : 1 dönemden sonraki 1-2 dakikalık süreyi kapsar Canlıda kortikomedüller eksitasyonlarla çizgili ve düz kaslarda şiddetli kasılmalar görülür İdrar, gaita ve semen çıkışı bu dönemde gözlenir

3 Dönem : Sağ ventrikül yetmezliği gelişir Bu dönemde solunum yüzeyselleşir ve durur 2 dönemden sonraki 1-2 dk’lık zamanı kapsar

4 Dönem : Tamamen düzensiz hale gelmiş ve zayıflamış kalp atımlarının durduğu dönemdir Bütün bu dönemler asfiksi türüne göre değişmekle birlikte ortalama 5-6 dakikalık bir zaman alır Genellikle 3-5 dakika arasında asfiksiye maruz kalanlar reanimasyona cevap verirken, daha uzun süre maruz kalanlar reanimasyona cevap vermezler

Otopsi Bulguları

A- Dış Lezyonlar : Ciltte, mukozalarda, el-tırnak yataklarında, kulak memelerinde siyanoz, konjuktivalar, boyun , omuz ve yüzde peteşial kanamalar tespit edilir Ölü lekeleri koyu mor renkte olup erken oluşur ve belirgindir

B- İç Lezyonlar : Trakea ve bronşlarda köpük oluşumu, solunum yollarında konjesyon, AC’de ödem, visseral plevrada tardeu lekeleri, iç organlarda peteşial kanamalar, kanın koyu ve akıcı olması, sağ ventrikülde dilatasyon, sol ventrikül lümenin boş olması gibi bulgular tespit edilir Şayet ölüm inhibisyon sonucunda meydana gelmişse bu asfiksi bulguları kişi üzerinde tespit edilemez Zira kişi asfiksiye maruz kalmadan aniden ölmüş olabilir