![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriBAKING (FIRINDA PİŞİRME) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() • Yemeğin kalitesini, rengini, lezzetini ve dokusunu geliştirir ![]() Metotlar Fırınlama yapılmadan önce fırın önceden ısıtılmalıdır ![]() • Kuru ısıda fırınlama: Fırınlama yapılan yiyeceğin içindeki suyun buharlaşması ve fırın ısısı ile yiyecek pişer ![]() • Nemli ısıda fırınlama: Özellikle ekmek gibi gıdaların pişirilmesi sırasında nemi arttırmak için fırına su veya nem enjekte edilir, böylece yemeğin kalitesi artar ![]() • Isı değişimi ile: Pişirilecek yemeğin kabının altına su koyularak ısı değişimi sağlanır (ben-mari), yemek yavaş pişer ![]() ![]() Avantajları • Çok çeşitli tatlı ve lezzetli yemekler üretilebilir ![]() • Fırınlanmış yemekler göze ve damak tadına uygun , iştah açıcı aromaların oluşmasını sağlar ![]() • Fırınların elle ya da otomatik ısı kontrolü mevcuttur ![]() Zaman ve Isı kontrolü • Yemek fırına verilmeden, gerekli ısıya gelmiş olmalıdır ![]() • Genelde fırınların en üst rafı daha sıcaktır, bu durumda gıdanın istenen pişme şekline göre yerleştirilmesi gerekir ![]() • Doğru zamanlama ve ısı kontrolü esastır ![]() Uygun besinler 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() 6 ![]() Kullanılan Ekipmanlar Fırınlar, pasta fırınları, konveksiyon fırınlar, buhar enjektörlü ve özel fırınlar ![]() Anahtar noktalar • Zaman planlanırken bu yöntemin hazırlığının uzun süre alacağı unutulmamalıdır, soğuk servis edilecek yemeklerin soğutulma süreleri de düşünülmelidir ![]() • Fırının pişirme işlemi için yeterince sıcak olduğundan emin olunmalıdır ![]() • Kullanılan malzemelerin ölçülerine çok dikkat edilmelidir ![]() ![]() • Yemeğin kalitesinin bozulmasını ve ısı kaybını önlemek için fırın kapaklarının açılması minimalize edilmelidir ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Tepsiler kuru, kalın ve temiz eldivenlerle tutulmalıdır ![]() • Fırın ve tepsilerle temas sırasında yanıklardan sakınmak için üniforma kolları kıvrılmamalıdır ![]() • Tepsi ve fırınlar aşırı doldurulmamalıdır ![]() • Dolu tepsilerin fırına yerleştirilmesi veya fırından çıkarılması sırasında dikkat edilmelidir ![]() Temel Teknikler • Kek ve pandispanya yapılırken tepsiler yağlanarak yapışma engellenir, bazı besinler için silikon kağıtlar kullanılarak bu problem halledilir ![]() • Birçok ürün özellikle hamur işleri ve mayalı ürünlerin pişirme öncesi üstleri yumurtalanır, böylece yemeğin rengi daha hoş olur ![]() • Fırında pişirme yöntemi için kabarma istenen bir olaydır ![]() ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriBOİLİNG (HAŞLAMA) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() • Yemeğin kalitesini, rengini, lezzetini ve dokusunu geliştirir ![]() Metotlar Haşlama metotları 2 grupta incelenebilir ![]() 1 ![]() ![]() • Bu yöntemle yiyeceğin suyunun daha berrak olması için kaynama başlayınca yüzeyde oluşan köpük alınmalıdır ![]() ![]() • Olabildiğince güvenli bir yöntemdir, yiyecek soğuk suya konur ve kaynadıktan sonra yiyecek çıkarılır ![]() 2 ![]() ![]() • Bu yöntemle pişirme süresi kısadır ![]() • Besin değeri ve renk, pişirme süresi az olduğundan korunur ![]() • Oksidatif enzimlerin aktivasyonunun azalması sebebiyle sebzelerde vitamin kaybı azalmıştır ![]() Avantajları 1 ![]() ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() 4 ![]() ![]() Zaman ve Isı kontrolü Isı mutlaka kontrol altında olmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Uygun besinler Pek çok besine bu yöntem uygulanabilir ![]() 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() Kullanılan Ekipmanlar Sauce pan (uzun saplı tava), stockpot (uzun tencere), boiler (kaynatma için kullanılan tencereler) Anahtar noktalar • Uzun süre alır, bu süre planlama aşamasında düşünülmelidir ![]() • Ne tür pişirme uygulanacağına karar verilmelidir (Çabuk pişirme, simmering) ![]() ![]() • Kaynayan suda besin alınırken dikkatli olunmalıdır ![]() ![]() • Besin zehirlenmelerini önlemek için pişme suları ve yemekler çabucak depolanmalıdır ![]() ![]() • Haşlanmış besinler 5°C'de veya daha altında tutulmalıdır ve olabildiğince az süre depolanmalıdır ![]() • Pişirme sıvısı her zaman gerektiği kadar kullanılmalıdır, fazla sıvı kullanıldığında besin içerinde kayıplar olabilir, aynı şekilde suyun bitmemesine de dikkat edilmelidir, aksi takdirde yanmalara sebep olabilir ![]() • Sebzeleri suda bekletmekten ve bu şekilde depolamaktan kaçınılmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() • Stock ve sosların formlarını korumak için yüzeydeki yağlar alınmalıdır ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Doğru kapasitede kaplar seçilmelidir, küçük kaplarda kaynayan sıvı etrafa sıçrayabilir ve yanıklara sebep olabilir ![]() • Kaynar sıvı ile dolu kaplar dikkatlice taşınmalıdır ![]() • Kaynayan suya yiyecek eklenirken veya çıkarılırken ekstra dikkat gösterilmelidir ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriBRAISING (KAPALI KAPTA PİŞİRME) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() • Yemeğin kalitesini, rengini, lezzetini ve dokusunu geliştirir ![]() Avantajları • Sert ve daha az kaliteli etler için uygundur ![]() • Lezzet ve besleyici öğeler maksimum derecede korunur ![]() • Lezzet ve sunum çeşitliliği sağlar ![]() Zaman ve Isı kontrolü • Yavaş pişirme esastır ![]() ![]() • Buharlaşmayı önlemek, ısıyı koruyabilmek için kapak sıkı kapatılmalıdır ![]() • Pişirme süresi gıdanın kalitesine bağlı olarak değişir ![]() • İdeal fırın sıcaklığı 160 °C'dir ![]() Uygun besinler 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() 6 ![]() Kullanılan Ekipmanlar Braising pan (kapaklı tencere), casseroles (güveç kabı), lidded cooking vessels (kapaklı pişirme kabı) ![]() Anahtar noktalar • Pişirme süresi uzun olduğundan zamanlama doğru yapılmalıdır ![]() • Fazla pişirme sıvının buharlaşmasına , lezzetin bozulmasına, rengin değişmesine sebep olacağından dikkatli olunmalıdır ![]() • Pişirme sırasında miktar ve lezzet açısından sıvı kontrol edilmelidir, gerekiyorsa stock eklenebilir ![]() • Porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir ![]() kullanılmalıdır ![]() • Tekrar ısıtma işlemi uygulanmamalıdır, pişince servis edecek şekilde ayarlama yapılmalıdır ![]() • Görünür yağlar mümkün olduğunca alınmalıdır ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Doğru ölçüde kap seçilmelidir ![]() • Sıcak kabın yerini değiştirirken dikkatli olunmalıdır ![]() • Kapak açılırken sıçramalara dikkat edilmelidir ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriDEEP FRYING (DERİN YAĞDA KIZARTMA) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() • Yemeğin kalitesini, rengini, lezzetin! ve dokusunu geliştirir ![]() • Yemeğin görüntüsünü değiştirerek mönüde çeşitlilik sağlar ![]() Metotlar Konveksiyon yöntemine uygun bu metodla patates hariç diğer gıdalar süt-un veya yumurta-galeta unu karışımlarına batırılarak pişirilebilir ![]() • Yiyeceğin dış yüzeyi şiddetli ısıdan korunur ![]() • Besin öğesi ve nem kaybı azaltılır ![]() • Yüzeydeki karışımdaki (süt ve un gibi) proteinler koagüle olur ve besin daha az yağ absorbe eder ![]() • Patates herhangi bir karışıma batırılmadığından daha çok yağ çeker, bu da dokuyu ve besin içeriğini etkiler ![]() Avantajları • Bianching veya kısmi pişirme ile servisin yoğun olduğu saatlerde çabuk hazırlanabilir, hazır gıdalar bulunmasına yardımcı olur ![]() • Kızartılacak besinin farklı karışımlara batırılması ile mönüde çeşitlilik yaratır ![]() • Yüzeydeki karışım sayesinde yiyecek daha az yağ çeker ![]() Zaman ve Isı kontrolü Derin yağda kızartma yönteminde yağın doğru ısıda olmasının sağlanması önemlidir ![]() ![]() ![]() Süre de çok önemlidir, kalın parçalar pişirilirken ısı düşürülmeli, yeterli süre tanınmalıdır, aksi takdirde yemek az pişebilir ![]() ![]() Uygun besinler 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() 6 ![]() 7 ![]() Bazı besinler derin yağda kızartma metoduna uygun değildir ![]() yüksek besinler; yağlı etler, jambon, hamburger, sosis gibi ![]() Kullanılan Ekipmanlar Fritözler, elektrik veya gazla çalışan termostat kontrollü fritözler, otomatik kızartma makineleri, basınçlı kızartıcılar ![]() Anahtar noktalar • Sistematik hazırlık ve pişirme esastır ![]() • Nemli veya ıslak besinler önce kurutulmalı daha sonra kızartılmalıdır ![]() ![]() • Kızartıcılar asla fazla yağ veya yiyecekle doldurulmamalıdır ![]() • Termometresiz kızartıcılar kullanıldığında, yağın dumanlanmamasına dikkat edilmelidir ![]() ![]() • Normal kızartma derecesi 175-195 °C'dir ![]() • Tek seferde büyük miktarda kızartma yapmaktan kaçınılmalıdır ![]() • Yeterli yağ kullanıldığından emin olunmalıdır ![]() ![]() • Yakıt kullanımını azaltmak için kızartma yapılmadığı sürelerde ısı düşürülmelidir ![]() • Kızartma işleminden sonra yiyecek çabucak servis edilmelidir, bekletme ile besin gevrekliğini kaybeder ![]() • Kızartılan yiyeceklerin üzeri kapatılmamalıdır, besin gevrekliğini kaybeder ![]() • Yüzeydeki yağ kızartma sonrasında süzdürülmelidir ![]() ![]() • Yağ kullanıldıktan sonra süzülmelidir çünkü yağda kalan yiyecek parçaları tekrar ısıtıldığında yanabilir ve yemeğin lezzetini, görüntüsünü olumsuz etkiler ![]() • Oksidasyonu önlemek için kullanılmayan yağlar süzüldükten sonra kapalı olarak muhafaza edilmelidir ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Kızartma esnasında üniforma kolları katlanmamalıdır, sıçramalar yanıklara sebep olabilir ![]() • İyi dizayn edilmiş termostatlı fritözler kullanılmalıdır ![]() • Maksimum kızartma ısısı aşılmamalıdır ![]() • Kızartıcı fazla miktarda yiyecekle doldurulmamalıdır ![]() • Islak besinler yağa temas ettiğinde sıçramalara dikkat edilmelidir ![]() • Kızartıcıya yiyecek koyulurken uzak durulmalıdır ![]() • Yangın tüpünün kullanılır halde olduğundan ve personelin kullanmayı bildiğinden emin olunmalıdır ![]() • Yağ soğumaya bırakmadan süzülmemelidir ![]() • Kızartıcı tutulurken kuru, kalın ve temiz eldivenler kullanılmalıdır ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriGRILLING (IZGARA YAPMA) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() Metotlar 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() Genellikle küçük parçalara bölünmüş etlere uygulanır ![]() 4 ![]() ![]() ![]() ![]() Avantajları • Sipariş edildiğinde çabucak hazırlama olanağı vardır ![]() • Pişirme kontrol altındadır ![]() • Mönü ve diyete çeşitlilik sağlar ![]() • Izgara yapma işlemi müşterilerin önünde de yapılabilir ![]() Uygun besinler İyi kalitede etler kullanılmalıdır ![]() 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() 6 ![]() Anahtar noktalar • Müşteri isteği ve yiyeceğin cinsine göre pişme derecesi ayarlanmalıdır ![]() • Yiyeceğin pişme ısısına ulaştığını anlamak tecrübe ister ancak bunu anlamanın diğer yolu termometre probu ile ölçüm yapmaktır ![]() Pişme derecesine göre dereceler: • Yemeğin gelişmesini önlediğinden ve diyetteki tuz miktarını azaltmak için tuz az miktarda kullanılmalıdır ![]() • Mümkünse az yağlı et kullanılmalı ve görünür yağları temizlenmelidir ![]() • Pişirme işlemine ızgaranın en sıcak tarafından başlanmalıdır ![]() • Yavaş pişirme yiyeceğin kuru olmasına sebep olacağından hızlı pişirme uygulanmalıdır ![]() • Yiyeceğin çevrilmesinde asla çatal gibi yiyeceği delecek malzemeler kullanılmamalıdır ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Sıcak barlar çıplak elle tutulmamalıdır ![]() • Yiyeceğin ızgaraya konulması ve ızgaradan kaldırılması sırasında dikkatli olunmalıdır ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#6 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriMICROWAVE COOKING (MİKRODALGA FIRINDA PİŞİRME) Amaç • Çiğ, hazır veya daha önceden pişirilmiş yiyeceklerin çabucak, yenilebilir, damak tadına uygun hale gelmesi sağlanır ![]() • Güvenilir yemek sağlar, çünkü kısa sürede yemeğin tümü aynı anda ısı görür ![]() • Çiğ gıdaları pişirmek, tekrar ısıtmak, dondurulmuş gıdaları çözdürmek için kullanılabilir ![]() Avantajları • Pişirme süresi %50-70 oranında azalır ![]() • Kolay pişirme ve ısıtma metodudur ![]() • Dondurulmuş gıdaları çabucak çözündürür ![]() • Elektrik ve işçilik yönünden ekonomiktir ![]() • 24 saat sıcak yemek sağlar, self-servis için maliyeti düşük, müşteri memnuniyeti yüksek bir metoddur ![]() • Yemek kendi suyunda piştiğinden lezzet ve içerik korunur ![]() • Yemeğin kuruması ve küçülmesini minimalize eder ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • Üretici firmanın direktiflerine göre, doğru pişirme şekli ve ısı seçimi önemlidir ![]() • Patates ve elma soyulmamışsa, kabukları delinmeli ve böylece patlamaları, doku bozulumu önlenir ![]() • Mümkünse yemeğin üstü kapatılmalıdır ![]() • Kapağı bozuk olan fırınlar kullanılmamalıdır ![]() • Fırın boşken çalıştırılmamalıdır ![]() • Dokusu bozulabilecek (patlayabilecek) gıdaların kabukları delinmelidir ![]() • Yemeklerin üstü kapatılmalıdır ![]() • Düzenli kontroller yapılmalı ve yapımcı firmanın direktiflerine uyulmalıdır ![]() • Uygun malzemeden yapılmış kaplar kullanılmalıdır (cam veya çin porseleni) ![]() ![]() • Parçalar standart büyüklükte olmalıdır ![]() • Pişirme sırasında karıştırma işlemi için yeterli yer bırakılmalıdır ![]() • Su içeriği yüksek gıdaların kuru gıdalara göre daha çabuk pişeceği unutulmamalıdır ![]() • Kalın parçaların, gözenekli parçalara göre daha çabuk pişeceği unutulmamalıdır ![]() • Çoğu yemekler üzeri kapalı pişirilmelidir, yapışkan filmler bu amaçla kullanılabilir ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
![]() |
Yemek Pişirme Yöntemleri |
![]() |
![]() |
#7 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Yemek Pişirme YöntemleriPOACHING (SIVIDA PİŞİRME) Amaç • Yiyeceğin içeriğindeki nişastanın kırılması veya yumuşaması, selüloz, protein ve lifli yapının kırılması ile yemeğin daha yumuşak hale gelmesi sağlanır ![]() • Yemeği damak tadına uygun, sindirilebilir hale getirir ![]() • Besin zehirlenmesine yol açabilecek bakteri içeriğini yok ederek yemeği güvenilir hale getirir ![]() • Yemeğin kalitesini, rengini, lezzetini ve dokusunu geliştirir ![]() ![]() Metotlar 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() Zaman ve Isı kontrolü Isı kontrol altında olmalıdır ![]() ![]() • Az sıvıda pişirmede; simmering noktasının altında olmalıdır ![]() • Derin sıvıda pişirmede ise orta dereceli simmering ısısının altında olmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Uygun besinler Pek çok besine bu yöntem uygulanabilir ![]() 1 ![]() ![]() 2 ![]() ![]() Kullanılan Ekipmanlar • Derin sıvıda pişirmede saucepan (uzun saplı tava), shallow-sided pots (sığ kenarlı tencereler), fish kettles (balık tavaları) ![]() • Az sıvıda pişirmede plat a sauters ve shallow-sided cooking dishes (sığ kenarlı pişirme kapları) ![]() ![]() Anahtar noktalar • Soğuk servis edilecek yemekler için yeterli süre bırakılmalıdır ![]() ![]() • Balıklar servisten 1-2 saat önce hazırlanabilir ![]() ![]() ![]() • Yumurtalar poaching ile pişirilir ve soğuk suda bekletilir, servis içinse tekrar ısıtılır ![]() • Yemeğin kalitesini etkileyen en önemli faktör yemeğin ısı kontrolünün yapılmasıdır ![]() • Derin sıvıda pişirmede besin öğesi kaybının önlenmesi için minimum miktarda sıvıda pişirme yapılmalıdır ![]() • Yüzeyde oluşan yağ alınmalıdır ![]() • Meyveler için daha az şurup kullanılmalıdır ![]() Dikkat edilmesi gereken hususlar • En uygun tipte ekipman seçilmelidir ![]() ![]() • Çok dikkatli taşıma yapılmalıdır ![]() • Sıcak sıvıya yiyecek eklenirken ve sıvıdan yiyecek çıkarılırken dikkatli olunmalıdır ![]() Alıntı |
![]() |
![]() |
|