6. Sınıf Hareket

# - 6 Sınıf Hareket


Öğrenciler Sürat Konusunda Yüksek Başarı İçin Dikkat Etmeniz Gereken Hususlar:

*Sürat , yol ve zaman formüllerini
*Sürat ın km/sa - m/sn değişimlerini
*Sürati verilen bir cismin hareketinin , değişmeyen süratle aldığı yolun süratin birimine göre 1 sn veya 1 saatte aldığı m veya km eşit olduğunu
*Sabit süratli veya sabit hareketli bir cismin hareketinin sürat - yol -zaman açısından inceleyebilmeyi
*Sabit süratli bir cismin Sürat-zaman grafiğini yol-zaman tablosundan çıkarmayı,
*Sabit süratli bir cismin Yol-zaman grafiğini sürat- zaman tablosundan çıkarmayı,
*Sabit süratli bir cismin Sürat zaman grafiği altında kalan alanın gidilen yolu verdiğini,
*Birbirine doğru hareket eden cisimlerin hangi noktada buluşacağına dair soru çözümlerini,
*Üzerinde dengelenmiş bir kuvvetin bulunduğu cismin duruyorsa durmaya , hareketli ise
sabit süratle hareketine devam ettiğini,
*Duran bir cisme kuvvet etki ettiği zaman süratlenen bir hareket ettiğini

Uygulama veya sorular ile kavramış olmanız gereklidir

Bir hareketlinin hızı zamanla değişmiyorsa böyle harekete durağan (sabit) hızlı hareket ya da düzgün doğrusal hareket adı verilir

Hareketli bir cisim için yer değiştirme ve yol kavramları günlük yaşantıda zaman zaman aynı anlamda kullanılır Ancak, iki kavram birbirinden ayrıdır Örneğin; bulunduğu konumdan 20 metre uzaklaşıp, yine aynı konuma gelen hareketlinin yer değiştirmesi sıfırdır Hareketlinin aldığı yol ise
20 + 20 = 40 metredir

Bir cismin hareketi sırasında izlediği yola yörünge denir Hareketlinin yörüngesi doğrusal, dairesel, elips veya eğri biçimde olabilir
Hareketli bir varlığın birim zamanda aldığı yola “SÜRAT” denir

Bir hareketlinin süratini hesaplayabilmemiz için;
• Hareketlinin aldığı yolu ve
• Bu yolu alması için geçen zamanı bilmemiz gerekir SÜRAT “v” ile gösterilir Vektörel bir büyüklüktür

Sl birimine göre;

yer değiştirmenin birimi metre, zaman birimi saniye alınırsa SÜRAT birimi metre/saniye olur

Yer değiştirme km, zaman h olursa, SÜRAT birimi km / h olur

Yukarıdaki animasyonda dikkat edeceğiniz nokta her saniyede aracın 5 m gitmesidir Buradan şu genelleme çıkar 1 sn de 5 m giderse 4 sn de 5x4=20 m gider 10 sn de ise 10x5=50m gider diyebiliriz çünkü SÜRAT sabit , dolayısı ile aynı zaman da alınan yollarda eşit çıkar


0 sn de 0 metrede olan cismin konum zaman grafiği verilmiştir


Sürat-Zaman Grafiği

Yukarıdaki grafik hızları farklı iki aracın SÜRAT-ZAMAN grafiğini gösteriyor Araçların hızlarının sabit olduğunu grafiklerin yatay çıkmasından anlayabiliriz Mavi araç t = 0 s anında yaklaşık 4,5 m/s hız ile, kırmızı araç ise t = 4 s anında yaklaşık 20 m/s hız ile hareket ediyor

Yol-Zaman Grafiği




Yukarıdaki animasyon sabit hızla ilerleyen iki aracın KONUM-ZAMAN grafiğini veriyor Mavi aracın t = 0 anındaki konumu 20, kırmızı aracın t = 4 anındaki konumu 0 dır

HAREKET ENERJİSİ :

Hareket halindeki cisimlerin sahip olduğu enerjiye; “Hareket enerjisi” denir

Hareket enerjisine sahip olan cisimlere örnekler :

Koşan bir insan
Yuvarlanan bir top
Dereden akan su
Yüzen bir balık
Havada uçan bir kuş


Dikkat:
*Aynı hızda giden A ve B iki cismi A 1sn önce yola çıkmış olsa B ile aralarında hep aynı mesafe olur A B den daha hızlı gitmez aynı hızdadırlar
*Cisimler hareketlerinden dolayı hareket enerjisine sahip olurlar Hareket etmeyen cisimlerin yani hızı 0 m/sn olan cisimlerin hareket enerjileri de 0 dır
*Enerji ve kuvvet aynı şey değildir
*Sürat bir kuvvet değildir