|
|||||||
![]() |
|
|
Konu Araçları |
| cumhuriyetin, ilanından, yapılan, yenilikler |
Cumhuriyetin İlanından Sonra Yapılan Yenilikler |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Cumhuriyetin İlanından Sonra Yapılan YeniliklerCumhuriyetin İlanından Sonra Yapılan Yenilikler Siyasal Alanda Yapılan Yenilikler - Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922) - Ankara’nın başkent olması (13 Ekim) - Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923) - Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924) - Siyasi Partiler kuruldu (Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası) Hukuk Alanında Yapılan Yenilikler - 20 Ocak 1921’de ilk anayasa Teşkilat-ı Esasiye ilan edildi - Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 anayasası ilan edildi - 17 Şubat 1926’da Medeni Kanun ilan edildi İsviçre’den alındı a) Birden fazla kadınla evlenme yasaklandı ![]() b) Mirasta ve boşanmada kadın erkek eşitliği geldi - 8 Mayıs 1928’de Borçlar Kanunu –İsviçre’den - 10 Mayıs 1928’de Ticaret Kanunu- Almanya’dan - 1 Temmuz 1928’de Ceza Kanunu – İtalya’dan alınarak ilan edildi Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan Yenilikler - 3 Mart 1924’te Tevhid-i Tedrisat Kanunu ilan edildi Eğitim öğretim laikleştirildi Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı Medrese ve okul ikiliğine son verildi - 1Kasım 1928’de Latin alfabesi kabul edildi - 15 Nisan 1931’de Türk Tarih Kurumu kuruldu - 12 Temmuz 1932’de Türk Dil Kurumu kuruldu - 1924’te Topkapı Sarayı müze haline getirildi Aynı yıl Etnografya Müzesi ve Güzel Sanatlar Akademisi açıldı - 1933’te İstanbul Üniversitesi ve Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi açıldı Toplumsal Alanda Yapılan Yenilikler - 25 Kasım 1925’de "Şapka Kanunu" çıkarıldı - 30 Kasım 1925’de tekke, zaviye ve türbeler çıkarılan bir kanunla kapatıldı - 1934 çıkarılan bir kanunla din görevlilerinin dini elbiselerle ibadet yerleri dışında dolaşmaları yasaklandı En yetkili kişi hariç (Diyanet İşleri Başkanı ""gibi) - 1925 Yılında Hicri ve Rumi takvimler kaldırılarak Miladi takvim kabul edildi 1 Ocak 1926’dan itibaren uygulamaya geçildi - 1931 Yılında bir kanunla Okka, arşın vb yöresel ölçü birimleri yerine Kilo, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edildi - 1935 Yılında hafta sonu tatili Cuma’dan Pazar gününe alındı - 24 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu kabul edildi - Türk Kadınına Siyasi Haklar Verildi: a) 30 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde seçmen olma hakkı, b) 26 Ekim 1933’te muhtar seçme ve köy ihtiyar heyetine seçilme hakkı, c) 5 Aralık 1934’te milletvekili seçilme ve seçme hakkı verildi ![]() Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler - 17 Şubat 1923'de "İzmir İktisat Kongresi" toplandı Milli ekonominin hedefleri belirlendi Yatırım yapacak şirketlere kolaylık sağlanacağı, milli bankanın kurulacağı, demiryolu yapımına önem verileceği,yerli malı kullanımı teşvik edileceği belirtilmiştir Ayrıca kongrede "Misak-ı İktisadi" (Ekonomi Andı) ilan edildi forumsinsi net Buna göre ekonomik kararlar uygulanırken ekonomik bağımsızlığın titizlikle korunması kararlaştırıldı - Özel teşebbüsün yetersiz olmasından dolayı 1930’dan itibaren "Devletçi" bir ekonomi politikası uygulanmaya başlanmıştır - 1933 yılında "İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı ve başarıyla uygulandı Tarım Alanında Yapılan Yenilikler - Köylünün durumunu düzeltmek için Aşar (Öşür) vergisi 1925’te kaldırıldı - Ziraat Bankasının verdiği kredi artırıldı - Çiftçinin tarımda makine , iyi tohum, gübre ve ilaç kullanımı teşvik edildi - Çiftçiye damızlık hayvan, tohum, fidan, borç para verildi - 1929’da "Tarım Kredi Kooperatifleri" kuruldu Sanayii Alanında Yapılan Yenilikler - 1925’te "Sanayi ve Maadin Bankası" kuruldu (Yıpranmış Osmanlı tesislerini tamir etmek için ) - 1927’de "Teşvik-i Sanayi Kanunu" çıkarıldı (Halk sanayiye teşvik edildi, ancak halkın gücü olmadığından "Devletçilik" politikası izlendi ) - 1933’te "İlk Beş Yıllık Sanayi Planı" hazırlandı - 1933’te Sümerbank kuruldu - 1938'de "İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı" hazırlandı Ancak 1939’da II Dünya Savaşı’nın çıkması bu planın uygulanmasına engel olmuştur - Ülkedeki madenleri aramak için 1935’te Maden Tetkik Arama Enstitüsü (M T A) kuruldu Madenleri işlemek içinde Etibank kuruldu - 1939’da Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikası olan Karabük Demir-Çelik Fabrikası kuruldu Ticaret Alanında Yapılan Yenilikler - 1924’te İş Bankası kuruldu (İş sahiplerine kredi vermek amacıyla kuruldu) - 1 Temmuz 1926'da "Kabotaj Kanunu" çıkarıldı Böylece Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi forumsinsi net Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla denizcilik faaliyetleri artmıştır Bayındırlık Alanında Yapılan Yenilikler - Demiryolları yabancı şirketlerin elinden alınarak devletleştirildi Yeni demiryolları yapıldı Cumhuriyetin ilanından 1938 yılına kadar 3360 km demiryolu yapılmıştır - Osmanlı Devleti’nden 18335 km kalan karayolu 1948 yılında 45000 km’ ye çıkmıştır - Denizcilik alanında Kabotaj Kanunu çıkarılmış ve yeni liman ve iskeleler yapılmıştır - Pek çok yeni şehir ve kasaba inşa edilerek modern bir görünüm almıştır
|
|
|
|