Mezopotamya Medeniyeti Ve Uygarlıklar

Mezopotamya Medeniyeti ve Uygarlıklar

Mezopotamya: Güneydoğu Anadolu’dan başlayarak Basra Körfezine kadar uzanan Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye Mezopotamya denir
Mezopotamya Verimli topraklara sahip olması iklim şartlarının uygun olması gibi nedenlerden dolayı sık sık istila ve göçlere sahne olmuş insanlar arasındaki kültür etkileşimi fazla olduğundan
medeniyet bu bölgede gelişmiştir
BAŞLICA MEZOPOTAMYA KAVİMLERİ:
1- Sümerler 2- Akkadlar 3- Elamlılar 4- Babilliler 5-Asurlular
1)- SÜMERLER:
* Birbirinden bağımsız SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşadılar En önemli şehirleri; UrUruk Lagaş’tır Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ denilen Rahip-krallar tarafından yönetiliyordu
* Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin tapınaklarına ZİGGURAT denirdi
* Mezopotamya’da evler ve tapınaklar taş az olduğundan kerpiç ve tuğladan yapılmıştır
NOT: Hem bu özelliğinden hem de sık sık istilalara uğradığından bu yapılar günümüze kadar ulaşmamıştır
* Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı (ÇİVİ YAZISI) ilk kez Sümerler bulmuştur(MÖ 3500)
* Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz
NOT: Lagaş Kralı URUKAGİNE tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar “fidye ve bedel” sistemine dayanıyordu
* Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi’dir
* Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atnışlardır (Dört işlemi bulmuşlar dairenin
alanını hesaplamışlar çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır)
* Sümerler astronomide de gelişmişlerdir (Burçları bulmuşlar bir ayı 30 bir yılı 360 gün olarak
hesaplamışlardır
NOT: Dünyada ilk kez AY YILI hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır
* Son araştırmalara göre örf adetgeleneklerine ve dil yapılarına kullandıkları aletlere bakılarak
Sümerlerin Mezopotamya’ya Orta Asya’dan geldikleri Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir
* Akkadlar tarafından yıkılmışlardır
2)- AKKADLAR:
* Arap Yarımadasından Mezopotamya’ya gelen Sami kökenli bir kavimdir
* İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır (Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya’nın tamamına sahip olmuşlardır)
* Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular
* Kurucuları SARGON başkentleri AGADE’dir (Tapınaklarına da AGADE denilirdi)
* En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI’dır
3)- ELAMLILAR:
* Elam güneydoğu Mezopotamya’ya verilen addır * Başkentleri SUS’dur
* Bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen güzel sanatlar ve süsleme alanında gelişmişlerdir
4)- BABİLLİLER:
* İlk “Mutlak Krallık” anlayışı Babil’de ortaya çıkmıştır
* Ünlü kralları HAMMURABİ ilk ANAYASA olarak bilinen “Hammurabi Kanunlarını” oluşturdu (Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır)
* Babil Kulesi” ve “Babil’in Asma bahçeleri” en önemli eserleridir
5)- ASURLULAR:
* Yukarı Mezopotamya’da(Güneydoğu Anadolu) kurulmuşlar Toroslar ve Kapadokya’ya kadar yayılmışlardır
* Anadolu’da ticaret kolonileri kurdular (KÜLTEPE’de)
* Çivi yazısını Anadolu’ya öğreterek Anadolu’da tarih devirlerini başlattılar
* Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA’da toplayarak ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini başlattılar