Kısaltma Nedir?-Sık Kullanılan Kısaltmalar

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Kısaltma Nedir?-Sık kullanılan Kısaltmalar

Kısaltmalarda herkesçe uyulan

genel bir sistem bulunmamakla birlikte dilimizde bazı esasların yerleştiği de görülmektedir

Kısaltmalarla ilgili bu esasları şöyle gösterebiliriz:
1

Kuruluş

kitap

dergi ve yön adlarının kısaltmaları genellikle her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: TBMM TDK (Türk Dil Kurumu) TK (Türk Kültürü) GD (güneydoğu)
Ancak bazı kısaltmalarda

kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime türetme amacıyla bazen özellikle son kelimenin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı görülür:İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği) SEKA (Selüloz ve Kâğıt Sanayii Kurumu) TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi
Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda genellikle nokta kullanılmaz

Ancak bazı örneklerde nokta konulması gelenekleşmiştir:MÖ PK(Posta Kutusu) TC(Türkiye Cumhuriyeti)
2

Kuruluş

kitap

dergi ve yön adlarıyla element ve ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında

ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler (genellikle ünsüzler) dikkate alınır

Kısaltılan kelime veya kelime grubu

özel ad

unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins ismi ise ilk harf küçük olur: İng(İngilizce) Alb (Albay) Kocatepe Mahkim (kimya) sf (sıfat) çev (çeviren)
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin oku*nuşu; büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son har*finin okunuşu esas alınır: kg'dan cm'yi THY'de TV'den
Ancak kısaltması büyük harfle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde bu okunuş esas alınır: ASELSAN'da BOTAŞ'ın NATO'dan UNESCO'ya

Sık kullanılan kısaltmalardan bazıları

AB Avrupa Birliği Gön

Gönderenage

Adı geçen eser Hst

HastahaneApt

Apartman hzl

HazırlayanArş

Gör

Araştırma GörevlisikgKilogramAsb

AstsubaykmKilometreAsist

Asistan krş

KarşılaştırınızAtğm

AsteğmenLPGLikit petrol gazıB

BayLtd

Limitetbelgeç Belgegeçer (faks)mad

Maddebk

Bakınız Md

MüdürBn

Bayan Mür

MüracaatBöl

BölümNo

Nr

Nu

Numarabs

Baskı

basım Opr

OperatörBşk

Başkan

BaşkanlıkÖğ

ÖğretmenC

Cilt ör

ÖrnekCad

Cadde S

Sayıçev

Çeviren s

SayfadkDakika Sn

SayınDoç

Doçent snSaniyedrl

Derleyentlf

TelefonEns

EnstitüYard

Doç

Yardımcı DoçentgGramYay

Yayıngn

Genel yy

Yüzyıl

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kısaltma Nedir?-Sık Kullanılan Kısaltmalar Kısaltma Nedir?-Sık kullanılan Kısaltmalar Kısaltmalarda herkesçe uyulan genel bir sistem bulunmamakla birlikte dilimizde bazı esasların yerleştiği de görülmektedir Kısaltmalarla ilgili bu esasları şöyle gösterebiliriz: 1 Kuruluş kitap dergi ve yön adlarının kısaltmaları genellikle her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: TBMM TDK (Türk Dil Kurumu) TK (Türk Kültürü) GD (güneydoğu) Ancak bazı kısaltmalarda kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime türetme amacıyla bazen özellikle son kelimenin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı görülür:İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği) SEKA (Selüloz ve Kâğıt Sanayii Kurumu) TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda genellikle nokta kullanılmaz Ancak bazı örneklerde nokta konulması gelenekleşmiştir:MÖ PK(Posta Kutusu) TC(Türkiye Cumhuriyeti) 2 Kuruluş kitap dergi ve yön adlarıyla element ve ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler (genellikle ünsüzler) dikkate alınır Kısaltılan kelime veya kelime grubu özel ad unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins ismi ise ilk harf küçük olur: İng(İngilizce) Alb (Albay) Kocatepe Mahkim (kimya) sf (sıfat) çev (çeviren) Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu; büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: kg'dan cm'yi THY'de TV'den Ancak kısaltması büyük harfle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde bu okunuş esas alınır: ASELSAN'da BOTAŞ'ın NATO'dan UNESCO'ya Sık kullanılan kısaltmalardan bazıları AB Avrupa Birliği GönGönderenageAdı geçen eser HstHastahaneAptApartman hzlHazırlayanArş GörAraştırma GörevlisikgKilogramAsbAstsubaykmKilometreAsistAsistan krşKarşılaştırınızAtğmAsteğmenLPGLikit petrol gazıBBayLtdLimitetbelgeç Belgegeçer (faks)madMaddebkBakınız MdMüdürBnBayan MürMüracaatBöl BölümNoNr NuNumarabs Baskı basım OprOperatörBşkBaşkan BaşkanlıkÖğÖğretmenCCilt örÖrnekCadCadde SSayıçevÇeviren sSayfadkDakika SnSayınDoçDoçent snSaniyedrlDerleyentlfTelefonEnsEnstitüYardDoçYardımcı DoçentgGramYay YayıngnGenel yy Yüzyıl